32 jaar al is het geleden dat ‘Graceland’ uitkwam. In augustus van 1986 kwam het zevende album van Paul Simon uit, een album waarop hij wilde gaan experimenteren met Afrikaanse muziek nadat hij een cassette had gehoord van de Boyoyo Boys. In 2016 bracht Sioen het album eenmalig samen met de vrienden die hij eerder in Soweto had gemaakt. Een vervolg kon niet uitblijven. Nu is ‘Sioen Plays Graceland’ een tournee en een live album. Wij gingen kijken in De Roma.

In 2007 ging Sioen voor de eerste keer naar Soweto (de bekendste township van Zuid-Afrika) op vraag van Oxfam met de bedoeling om een optreden in elkaar te stoppen voor op de Gentse Feesten. De interactie met de plaatselijke muzikanten liep er zo goed dat Frederik Sioen er later opnieuw naartoe ging om er een volledig album op te nemen. ‘Calling Up Soweto’ (2009) vonden wij destijds meer geslaagd als experiment dan als plaat (en nu nog), maar als Sioen zijn Zuid-Afrikaanse connecties beloofde aan te wenden om vooral werk uit ‘Graceland’ te spelen, dan wilden we dat wel eens zien en horen.

‘Graceland’ en de Apartheid

‘Graceland’ was destijds niet minder dan een monument. Die vermenging van popmuziek en Afrikaanse muziek: niemand had dat ooit eerder gedaan. Simon had in Zuid-Afrika opgenomen met Zuid-Afrikaanse artiesten en had dan wel extra opgelet om geen politieke teksten te schrijven: de opnames op zich droegen een politieke dimensie in zich. Simon had immers de boycot die de Verenigde Naties had uitgesproken omdat Zuid-Afrika toen nog in volle Apartheid leefde volledig genegeerd en werd zelfs beschuldigd van uitbuiting.

De gigantisch succesvolle ‘Graceland’-tournee passeerde vervolgens niet in Zuid-Afrika omdat niet iedereen het land in zou mogen, maar na de opheffing van de boycut van de Verenigde Naties speelde Simon wel een concert (11 januari 1992) in Johannesburg.

Een zaal vol schuchtere Vlamingen

Het is met die bagage dat Sioen nu avond na avond het podium opkruipt, omringd door een tienkoppige band waarvan vier Afrikaanse backing vocalisten en één Afrikaans percussionist. Die avond werd heel ‘Graceland’ gespeeld, maar niet in één trek en niet in volgorde. Er werd wél begonnen met Boy In The Bubble wat je meteen al de bedenking deed maken dat dat nummer na 32 jaar nog altijd heel erg fris klinkt

Sioen deelde al snel mee dat er best gedanst mocht worden, maar zeg dat tegen een volle zaal schuchtere Vlamingen en er zullen er slechts een handvol opstaan. Wel zagen we bijna iedereen mee wiegen op zijn of haar stoel, nog net te verlegen om op te staan en zich te laten gaan. Doe hetzelfde in een zaal vol Afrikanen en de keet staat op zijn kop nog voor het openingsnummer afgelopen is.

Tussendoor speelde Sioen ook eigen nummers uit ‘Calling Up Soweto’, nummers die nog maar zelden worden bovengehaald tijdens concerten van de Gentenaar, maar daarbij viel toch vooral op hoeveel beter en catchyer die klassiekers van Paul Simon waren. Sioen heeft zichzelf dan ook geen cadeau gedaan. Laten we niet vergeten: ‘Graceland’ coveren is niet evident en het vergelijkingsmateriaal is van torenhoog niveau.

De paradijselijke schoonheid van Under African Skies bijvoorbeeld, die je zo op een vliegtuig zou doen stappen richting Afrika om daar een nieuw leven te beginnen, even niet denkend aan alle miserie die ze daar ook kennen. De perfecte popsong die Graceland nog altijd is, met die perfecte zin “Losing love is like a window in your heart”, de opzwepende accordeonsong (accordeonist én saxofonist van dienst was Rony Verbiest) Gumboots of het kippenvelmoment Homeless dat in het Zoeloe begint: het blijft allemaal magnifiek.

Een flinke dosis lef

Het enthousiasme waarmee Sioen de gehele tijd op het podium stond maakte veel goed, maar toch gebied de eerlijkheid ons te zeggen dat het enige eigen nummer van Sioen dat tussen die klasbakken van Paul Simon staand wist te blijven was Hope For This Land was. Sioen vertelde voor hij het nummer inzette dat hij het ooit schreef over zijn grootvader die altijd vertelde over de oorlog met naast zich een oplichtend wereldbolletje. En dat hij dan aan het einde van zijn verhalen altijd besloot dat de grenzen tussen landen, die kunstmatige streepjes, het meest overbodige zijn dat de mens ooit heeft uitgevonden. Het lijkt gek, maar sinds ‘Man Mountain’ drie jaar geleden in een pre-Trump tijdperk uitkwam, lijkt die song alleen maar aan kracht te hebben gewonnen.

In de bissen werd het tempo even naar beneden gehaald met een mooie versie van No Conspiracy At All die weliswaar niet bij de rest van de avond paste en ook die cover van The Sound Of Silence hoefde niet écht, maar dat Graceland voor een tweede keer werd gespeeld kon dan weer wel. Opnieuw: het is perfecte popmuziek en na een dosis perfecte popmuziek trekt iedereen welgemutst naar huis.

Door met ‘Graceland’ het podium op te kruipen bewijst Sioen dat hij over een flinke dosis lef beschikt. Paul Simon zelf zal het niet meer doen, die speelt vanavond (zaterdag 22 september) het allerlaatste concert van zijn afscheidstournee en gaat nu genieten van zijn pensioen. Maar wie ‘Graceland’ dus nog eens live uitgevoerd wil horen, kan nog even terecht bij onze Gentse vriend Sioen.