Het is een klassieke truc bij onderhandelingen: als je er niet uitgeraakt, probeer dan eens de ‘semantische aanpak’. Herbenoem je probleem, geef er een nieuwe naam of nieuw label aan, en misschien lukt het dan wel. Ziedaar de ‘programmaregering’: een coalitie die enkel focust op wat ze inhoudelijk zal doen.

Informateurs Johan Vande Lanotte (PS) en Didier Reynders (MR) zitten met de handen in het haar. De federale onderhandelingen lopen voor geen meter. Het was wachten op de deelstaten, om wat duidelijkheid te krijgen. Ondertussen is die er in Vlaanderen, maar goed nieuws is er niet. Want N-VA koos opnieuw voor Zweeds: met CD&V en Open Vld.

Die coalitie is federaal niet werkbaar. En dus leidt dat onherroepelijk tot spanning. De N-VA-voorzitter Bart De Wever gaf openlijk toe dat er geen ‘samen uit, samen thuis’-principe zit bij het Vlaamse akkoord, voor het federale niveau. De drie willen wel dezelfde sociaal-economische doelstellingen, maar ze hebben zich dus federaal helemaal niet zo vast geklikt. De N-VA wil niet dat de Vlaamse partijen zonder hen in zee gaan federaal met de PS. Maar evengoed willen CD&V en Open Vld niet dat de N-VA federaal in oppositie gaat om hen daar te bekampen.

Een nieuwe term: ‘programmaregering’

Om toch maar met iets te kunnen komen, introduceren Vande Lanotte en Reynders nu de ‘programmaregering’, zo schrijft Het Nieuwsblad. Het is het doel om eerst inhoudelijk te kijken wat er allemaal moet gebeuren, voornamelijk uiteraard het begrotingswerk, en daarna pas de partijen te gaan invullen. Ideologisch zou de regering dus eigenlijk geen programma hebben.

De informateurs werken rond een tiental inhoudelijke domeinen. Per domein zijn er een paar doelen, en die moeten dan door de nieuwe regeringsploeg uitgevoerd worden. Een technische regering, een noodregering, het zijn allemaal namen voor hetzelfde principe: met een (minimaal) programma toch maar een federale ploeg op de been krijgen.

Vraag is of dit kan werken. Al weken geleden lanceerde Paul Magnette (PS) het idee van een tijdelijke ‘noodregering’, die 1 à 2 jaar een begroting maakt. Maar dat werd toen gezien als een goedkoop manoeuvre om de kleinere Vlaamse partijen mee te sleuren in een coalitie met de PS. Zeker voor CD&V en Open Vld, die nu al in de regering zitten, wordt het moeilijk om zo’n noodregering of programmaregering te vermijden. Eens erin, raak je daar niet uit.

N-VA in oppositie?

En dan zou de N-VA netjes aan de kant blijven staan: het horrorscenario voor christendemocraten en Vlaamse liberalen. Zo ver zijn we uiteraard nog niet. Eerst moet er duidelijkheid komen over de Waalse regering. Daar wacht iedereen op de nota van Di Rupo, maar vooral op de houding van Ecolo. Wordt het paars-groen of gewoon paars in Wallonië, dat is uiteindelijk de vraag.

Hoe dan ook, met hun nieuwe naam en nieuwe idee hebben Reynders en Vande Lanotte dan meteen ook weer iets om te vertellen aan de koning. Daar worden ze morgen verwacht voor een tussentijds verslag. Een ‘programmaregering’ kan daar een sprankeltje hoop geven dat het land ooit nog bestuurd geraakt. Een klassieker dus bij vastgelopen gesprekken: een streepje zonneschijn in een pessimistisch klimaat, het helpt altijd. Zelfs als daarbij een oud project een nieuwe naam moet krijgen.