Het aantal vliegende objecten rond onze aardbol stijgt, en daarbij dus ook de hoeveelheid ruimteafval. Dat schrijft Europees ruimtevaartagentschap ESA in een recent verschenen ruimterapport. “Het zou wel eens kunnen gebeuren dat de ruimte onbruikbaar wordt.”
De klimaat- en milieuproblematiek zijn onderwerpen die vandaag bovenaan de agenda staan. Terwijl we volop op zoek zijn naar oplossingen om onze planeet te redden, is de ruimte met haar afvalprobleem een veel minder besproken kwestie. Meer dan 90% van de rondvliegende objecten is niet meer operationeel en wordt dus geclassificeerd als afval. Dat kan gaan van minuscule metaaldeeltjes tot brokstukken met een diameter van tien centimeter of groter. Ze vormen een gevaar voor satellieten die wij dagelijks gebruiken voor bijvoorbeeld weersvoorspellingen en navigatie. “Door hun enorme snelheid van acht kilometer per seconde kunnen ze bij aanvaring een operationele satelliet volledig verwoesten”, zegt Frank De Winne, ruimtevaarder en hoofd van het opleidingscentrum voor astronauten aan de ESA.
Kessler effect
Het Europees operatiecentrum ESOC berekent ongeveer elke dag een tien- tot honderdtal potentiële aanvaringen. “Om de twee weken moeten wij een satelliet lichtjes van baan doen veranderen om een aanvaring te vermijden”, aldus De Winne. Dat is volgens hem toch al behoorlijk vaak. Wanneer twee of meerdere ruimteobjecten toch botsen, kan dit op zijn beurt nog meer afval creëren. Dat is het zogenaamde Kessler effect. “We zijn vandaag heel afhankelijk van de ruimte, maar als we dat niet goed controleren in de toekomst, zou het wel eens kunnen gebeuren dat die ruimte onbruikbaar wordt.” Volgens De Winne zijn we daar nog lang niet, maar moeten we wel beginnen nadenken over mogelijke maatregelen zodat het nooit zover zal komen.
Megaconstellatie
Momenteel is er sprake van een megaconstellatie. Dat wil zeggen dat verscheidene firma’s een groot aantal satellieten rond de aarde willen laten draaien voor een verbetering in mobiel netwerk en telecommunicatie. Zo wil Amerikaans e-commercebedrijf Amazon met ‘project Kuiper’ ruim 3000 satellieten de ruimte insturen. Het afval dat daarbij gecreëerd wordt, is iets waar we volgens De Winne echt wel aandachtig voor moeten zijn. Onlangs werd er in de ESA over gedebatteerd met de directeur-generaal. “Het gaat een echt probleem beginnen worden”, zegt De Winne. “We moeten zien dat er een regelgeving komt die ervoor zorgt dat alle firma’s en entiteiten die satellieten de ruimte insturen, verantwoordelijk worden gesteld om die satellieten dan ook op te ruimen.”
ESA bestudeert momenteel een technologie die bestaande satellieten zou moeten kunnen voorzien van nieuwe brandstof en energie, zoals zonnepanelen. Op die manier zouden we in de toekomst minder nieuwe satellieten moeten bouwen.
“We hebben onze planeet gedurende vele jaren vervuild en we beginnen daar nu de effecten van te zien. Ik hoop dat we in de ruimte vroeger in actie zullen schieten zodat ook toekomstige generaties gebruik kunnen maken van de omgeving rond onze aardbol”, aldus een hoopvolle De Winne.
© 2019 – StampMedia – Hanne De Vleeschouwer