Op de meetpaal Westhinder aan de kust werd vandaag 9 beaufort gemeten. Er is nu officieel sprake van een storm in België. Heel wat carnavalsstoeten worden vandaag dan ook afgelast, maar het lijkt erop dat Aalst Carnaval voorlopig doorgaat. Heel wat internationale media kijken met argusogen naar de stoet, omdat er vorig jaar praalwagens meereden met een controversiële, stereotyperende voorstelling van joden.

Vorig jaar was het thema van de Aalsterse carnavalsgroep De Vismooil’n ‘Sabbatjoor 2019’. Daarmee wilden de carnavalisten tonen dat ze het financieel niet zo breed hadden. Op hun wagen was een karikaturale voorstelling te zien van joden met kromme neuzen, pijpenkrullen en geld, omringd door ratten/muizen en goudstaven. 

De Mediahuis-kranten melden dat dit jaar alle federale en Vlaamse ministers uitgenodigd werden voor Aalst Carnaval, maar enkel Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) gaat op de uitnodiging in.

Belgische joodse koepelorganisaties misnoegd

De wagen van vorig jaar deed erg denken aan hoe joden voorgesteld werden in de propaganda van het naziregime. De Belgische koepels Forum der Joodse Organisaties (FJO) en het Coördinatiecomité van de Joodse Organisaties (CCOJB) lieten na afloop van de stoet weten dat de beelden binnen de joodse gemeenschap antisemitische gevoelens opriepen. De Joodse organisaties benadrukten dat humor kan, maar dat er met de wagens in kwestie een grens overschreden werd.

Europese Commissie en Unia kritisch

Ook de Europese Commissie veroordeelde de wagen. “Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat een parade van dergelijke voorstellingen in de straten van Europa absoluut ondenkbaar is, 74 jaar na de Holocaust”, reageerde Commissie-woordvoerder Margaritis Schinas.

Het gelijkekansencentrum Unia ging in dialoog met beide partijen. Er werd gewezen op een “duidelijk antisemitische karakter” van de praalwagen. Unia wijst er ook op dat zulke “stereotypen” “slechts strafbaar zijn wanneer er de kwaadwillige bedoeling achter schuilt om andere personen aan te zetten tot discriminatie, segregatie, haat of geweld”. De conclusie luidde dat de afbeeldingen niet discriminerend zijn, maar wel kwetsend waren.

Erkenning van Unesco kwijt

Unesco, de Organisatie van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur, erkende Aalst Carnaval in 2010 als immaterieel erfgoed. Unesco bestempelde de wagen als “racistisch en antisemitisch” en riep de Belgische autoriteiten op om in te grijpen.

Christoph D’Haese (N-VA), de burgemeester van Aalst, riep op om de wagen binnen de context van carnaval te bekijken en ging zich zelfs verantwoorden bij Unesco. “Andere mensen moeten niet zeggen met wat we wel of niet mogen lachen”, klonk het. “Wij zijn geen racisten of antisemieten. Aalst Carnaval is een volksfeest waar er recht is op spot, vrijheid en niemand ontspringt daarbij de dans.”

In december zou Unesco beslissen of Aalst Carnaval op de lijst voor immaterieel erfgoed mocht blijven staan, maar het stadsbestuur van Aalst koos ervoor om de eer aan zichzelf te houden en koos ervoor om geschrapt te worden uit de lijst. Het was de eerste keer in de geschiedenis dat een fenomeen van de Unesco-lijst geschrapt werd.

Israël vraagt annulering evenement

In het buitenland houden heel wat organisaties Aalst Carnaval in het oog. Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Israël vreg an België zelfs om het evenement Aalst Carnaval te verbieden.

Daarop vroeg minister van Samenleven Bart Somers (Open Vld) aan D’Haese om de carnavalisten ertoe aan te zetten geen joodse karikaturen meer te gebruiken. D’Haese reageerde dat hij geen censuur-burgemeester is en dat nooit zal worden. Voor Aalstenaars is carnaval een “omkeringsritueel”, waarbij “met alles en met iedereen gelachen kan worden gelachen”, zei D’Haese.

Bende van Nijvel

Aalst ligt hierdoor onder meer onder vuur omdat er onder de carnavalisten een consensus is dat er niet gelachen mag worden met de slachtoffers van de Bende van Nijvel uit de stad. “Waarom dan met het leed van 6 miljoen mensen wel”, vragen sommigen zich luidop af.

D’Haese riep daarop Aalstenaars op om het joodse thema niet specifiek aan te raken. Die oproep en de massale kritiek lijken bij een aantal Aalsternaars echter als een rode lap op een stier te werken. Zo bleek afgelopen week uit een VRT-reportage dat er heel wat stereotyperende hakenneuzen en pijpenkrullen in omloop zijn onder carnavalsgangers. Een aantal carnavalisten lijken geneigd om verder olie op het vuur te willen gooien.

Ook richtte D’Haese zich tot de internationale gemeenschap en media om naar Aalst Carnaval te kijken als een evenement waarop alles kan en mag.

De betrokken partijen wachten nu af of de stoet zonder incidenten en commotie zal doorgaan.