Bart De Wever (N-VA) versus Hilde Crevits (CD&V): dat zijn de twee kandidaten als minister-president die de degens kruisen. In ‘De Zevende Dag’ kijken ze een eerste keer elkaar in de ogen. Het leverde een heel ‘vriendelijk’ duel op, waarbij beiden duidelijk zich hadden voorgenomen niet te fel te gaan. Maar toen het over onderwijs ging, viel het moeilijk rustig te houden. Want opvallend: Crevits liet zich niet in de hoek zetten.
“Meneer de Wever is geen knuffelaar”, zo trapte Hilde Crevits (CD&V) een open deur in tijdens het debat. Het is een primeur in deze campagne: de eerste keer dat de twee zelfverklaarde kandidaten voor de post van Vlaams minister-president de degens kruisen voor een steekspel.
Beeld je daarbij vooral geen debatsetting in zoals je ze mag verwachten voor een ‘presidentieel debat’, met spreekgestoeltes, frontaal tegenover elkaar, en de moderator ergens in het midden. Neen, de VRT houdt graag vast aan z’n geijkte formats, en dus moesten Crevits en De Wever ongemakkelijk dicht tegen elkaar aan tafel zitten in De Zevende Dag, met liefst twee moderatoren tegenover zich.
Maar het moet gezegd: Lieven Verstraete en Lisbeth Imbo vulden voorbeeldig hun rol in, en serveerden de kijker vooral met een inhoudelijk boeiend debat, waarbij het thema onderwijs, dat toch volop speelt in de verkiezingen, breed en lang aan bod kon komen.
De Wever was duidelijk niet gekomen om Crevits dood te maken, eerder om ze dood te knuffelen, en niet verder te gaan dan wat prikjes. Crevits raakte De Wever opvallend veel aan, legde meer dan eens haar hand ook op De Wever zijn arm, wat de N-VA-voorzitter die geen fan is van veel menselijk contact, niet bepaald aangenaam zal hebben gevonden.
“CD&V kan alleen de minister-president leveren in een coalitie met rood en groen”
Het waren dus meer de kleine momentjes die voor vuurwerk zorgden. Hoe wilde Hilde Crevits dan wel minister-president worden, vroeg De Wever zich retorisch af. “Dat zal dan in een coalitie zijn die ze plannen zonder de N-VA. Want ik vraag mij dan af: met wie is dat dan? CD&V kan alleen maar de minister-president leveren in een coalitie met rood en groen. Dan zeg ik: ‘Niet met de N-VA’.”
Maar Crevits had haar antwoord goed voorbereid. “Ik vind dat het niet kan dat er maar één zou zijn, die zegt ‘ik kan dat’. Ja, ik ben kandidaat, ik denk dat ik een goede leider, een goede coach zou zijn.”
Het debat ging zoals te voorzien was daarna volop over onderwijs: Crevits is de uittredende minister, terwijl de N-VA er een absoluut speerpunt voor de verkiezingen van heeft gemaakt. Tussen alle vriendelijke schermutselingen door, plaatste De Wever z’n aanval: “Het moet gedaan zijn met allerlei onderwijshervormingen te willen opleggen, zoals ‘het ASO moet weg’.”
“Stop daar toch over, dat is gewoon niet zo”, kwam Crevits meteen tussen. Maar De Wever gaf niet af. “Dat blijft vanuit die koepels leven. Er zijn ‘evangelisten’ die dat allemaal zo op papier zetten”, sneerde De Wever naar Lieven Boeve, de baas van het katholiek onderwijs, die een “Evangelie volgens Boeve”-boek schreef over z’n visie op onderwijs. “Ik weet ook wat ik heb gehoord. Als het ASO vandaag nog bestaat, dan is dat omdat wij in die regering zaten”, zo stelde De Wever.
“Ik ben het echt beu, dat je dingen zegt over waar je niet bij was.”
“Dat is absoluut onjuist. U zat niet in die Vlaamse regering. Ik was erbij op het moment dat het beslist is, op het moment dat we gezegd hebben: ‘Je zal kunnen kiezen als school.’ Ik was er persoonlijk bij”, zo beet Crevits de N-VA-voorzitter geërgerd toe. Ze liet hem niet meer aan het woord: “Ik ben dat echt beu. Ik ben dat echt beu dat je dingen zegt over waar je niet bij was.”
“Ik heb die onderhandelingen goed opgevolgd, stelselmatig. Als die scheidingslijn van het kabinet tussen ASO, BSO, TSO terugkwam, was dat een stippellijn geworden. Die drang om dat doorwaadbaar te maken, om toch maar alle kindjes van alle talenten per se in datzelfde klasje te steken, en die brede eerste graad in te voeren…”, zo gaf De Wever niet af, terwijl Crevits luid zuchtte en met de ogen rolde. “Ik ben niet voor een eenheidsworst, ik ben niet voor een brede eerste graad”, zo stelde ze.
Wat later plaatste De Wever weer z’n aanval op Boeve, en zo onrechtstreeks op CD&V: “De Katholieke onderwijskoepel is vandaag promotor van nivellering naar beneden.” Crevits vocht er zich uit met haar aanpak: “De manier waarop de begeleiding van de scholen door de koepels gebeurt, is niet slecht. Maar als scholen het niet eens zijn met hun koepel, geef ik hen één raad: doe je gedacht.”
“Vlaamse en federale onderhandelingen zijn los gekoppeld”
Het debat leverde zo niets echt verrassend op. Of het moet zijn dat Crevits, vandaag toch ‘boegbeeld’ en nummer één dus van CD&V, duidelijk stelde dat de regeringsvorming op Vlaams niveau “volledig losgekoppeld wordt van het federale niveau”. Dat is op zich weinig realistisch, en zou vooral voor CD&V tactisch niet heel verstandig zijn. Want ook federaal wil de partij aan zet blijven.
In die zin was het wat jammer dat De Wever z’n huiswerk niet helemaal gemaakt had. Afgelopen weekend zette de sp.a-voorzitter John Crombez nog eens fors in op een dergelijke linkse coalitie, en bood in een gesprek met newsmonkey zowaar zo goed als het premierschap aan Wouter Beke (CD&V) aan. Moderator Verstraete wierp het dan maar zelf voor de voeten van N-VA-voorzitter, die zo z’n waarschuwing voor een linkse coalitie nog eens kon herhalen.
Maar tegelijk liet het debat toch veel ruimte voor een nieuwe entente tussen N-VA en CD&V, ondanks alle schermutselingen de afgelopen weken. “Naar wie belt u eigenlijk na de verkiezingen?”, wilde de moderator weten van De Wever. “Naar Wouter Beke of Hilde Crevits?”. “Naar diegene die wil antwoorden”, antwoordde de N-VA-voorzitter als een onschuldig lammetje. “Maar alléz, heb ik al ooit één sms’je van u niet beantwoord?”, zo bleef Crevits nog een beetje in haar rol van het debat zitten. “Niet te veel onthullen, Hilde”, zo suste De Wever. Om maar te zeggen: niet verschieten als N-VA en CD&V elkaar na 26 mei toch weer tegen komen.
