Eén woord. Eén woord minder om precies te zijn. Eén woord minder om meisjes te beschrijven en vooral een specifiek soort meisjes. Eén woord dat bepaald gedrag bij meisjes zo negatief labelt, dat ze zich aanpassen zodat ze nog leuk gevonden worden. Dat woord, dat moet gebannen worden zodat meisjes de leiders kunnen worden die ze eigenlijk willen zijn. Dat woord is ‘bazig’. Voortrekster van de campagne? Sheryl Sandberg, ooit topvrouw bij Google, nu COO bij Facebook. 

Waarom blijven vrouwen ondervertegenwoordigd op het hoogste niveau? Waarom blijven ze hangen, waarom stappen ze soms zelfs volledig uit de arbeidsmarkt? Waarom worden ze minder betaald? Is het enkel voor de kinderen of is er meer aan de hand? 

Het zijn vragen die Sheryl Sandberg zich al jaren stelde. Vragen die stilaan beantwoord werden toen ze jaar na jaar vrouwen dezelfde keuzes zag maken, in dezelfde vallen zag trappen en voor haar ogen zag wegkwijnen als ze al niet uit de bedrijven verdwenen.

Haar visie hierop schreef ze neer in het boek Lean In: woman, work and the will to lead. Daarin worden verschillende factoren aangehaald die verklaren waarom vrouwen zeldzaam blijven aan de top. Eén daarvan was hoe kleine meisjes al van jongs af aan (en vaak onbewust) wordt geleerd om braaf te zijn, stil te zitten en te zwijgen. Meisjes die initiatief tonen, ondernemen, groepjes bijeenroepen en dingen gedaan krijgen, zijn niet ambitieus, creatief, onafhankelijk en ‘de baas’, zoals dat bij jongens wordt gelabeld. Nee, die meisjes worden gezien als agressief, betweterig, dominant, koppig, kortom: bazig.

Negatieve woorden die ervoor zorgen dat meisjes stoppen met hun hand op te steken, onzeker worden, onderbroken worden en hun stem verdwijnt. 

Natuurlijk gaat één woord bannen niet alle problemen oplossen. Het woord is een symbool voor hoe meisjes anders behandeld worden dan jongens en zo, vaak onbewust maar dat is geen excuus, geleid worden naar een andere toekomst. Een zachte, zorgende toekomst (zo zien we onze vrouwen graag), in plaats van een uitdagende, ambitieuze toekomst. Meisjes wordt geleerd een stapje terug te doen, hun wordt geleerd niet te streverig uit de hoek te komen, hun wordt geleerd niet het voortouw te nemen. Kleine beslissingen op jonge leeftijd met een gigantische impact op latere leeftijd.

En dus kan het vermijden van één, negatief geladen woord toch een impact hebben. 

Kijk gewoon naar deze cijfers:

– Tussen de lagere en de middelbare school zakt het zelfvertrouwen van meisjes 3,5 keer zo sterk als dat van jongens. Hormonen en lichaamsbeeld zullen ook wel een rol spelen, maar de kloof is te groot.

– Meisjes zijn dubbel zo bezorgd dan jongens dat een leidende rol hen ‘bazig’ doet lijken. Ze worden ook vier keer zo vaak bazig genoemd.

– In de klas krijgen meisjes minder de kans om te antwoorden en worden ze vaker onderbroken. Sociologische studies over gemengd onderwijs tonen ook dat meisjes minder vaak harde wetenschappen kiezen met jongens in de buurt. Niet-gemengd onderwijs is beter voor onze meisjes… maar slechter voor onze jongens. In België werd gekozen voor de jongens.

“De enige manier om dat te veranderen is om vrouwen aan de top te krijgen. Maar het is altijd een beetje een ‘het kip of het ei’-probleem geweest: ‘Geraken vrouwen niet aan de top omdat ze barrières moeten overwinnen of kunnen alleen vrouwen aan de top de barrières wegnemen voor andere vrouwen?'”, schrijft Sheryl Sandberg in de inleiding van haar boek. 

Geen van beide heeft ze beslist: net als de-kip-of-het-ei-probleem ligt de oplossing ergens anders: in de manier hoe we meisjes behandelen en we hen aan- of ontmoedigen bepaalde keuzes te maken. Verander dat en je verandert de toekomst. 

Dat is exact wat Sheryl Sandberg nu doet met de campagne #banbossy. 

Ze krijgt daarvoor steun van bekende namen, onder wie zangeres Beyoncé (‘I’m not bossy, I’m the boss’), actrice Jennifer Garner, ex-vicepresident en ex-minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice, actrice Jane Lynch, ontwerpster Diane von Fürstenberg en huidge First Lady Michelle Obama. 

Hoe kan je een leider maken van een dochter?

– Praat met hen over wat ze willen bereiken

Er zijn lagere verwachtingen voor meisjes tegen de tijd dat ze het middelbaar bereiken, net het moment dat ze een studierichting kiezen – en zo soms al veel carrière-opties uitsluiten. Erover praten maakt dat ze er zich van bewust worden, en door steun en hoge verwachtingen kunnen ook meisjes een ander pad kiezen.

– Leer hen kleine risico’s te nemen

Vrouwen nemen minder risico’s: dat levert veiligheid, stabiliteit maar weerhoudt soms ook om te groeien. Door meisjes te leren risico’s te nemen in veilige omgevingen, krijgen ze meer zelfvertrouwen en gaan ze voor zichzelf opkomen. Dat kan om kleine dingen gaan: zelf eten bestellen op restaurant, zelf de telefoon nemen naar een vriend(innet)je of haar hand opsteken op school.

– Assertieve moeders

You can’t be what you can’t see, klinkt het in het Engels. Oftewel: moeders moeten het goede voorbeeld geven. In dit geval is dat goede voorbeeld: je mening geven, benoemen wat je wil of nodig hebt en opkomen voor zichzelf.

– Geen zakgeldkloof

Meisjes krijgen over het algemeen minder zakgeld, ook al dragen ze meer bij in huis. Niet alleen het soort taken verschilt, ook de beloning ervan. Behandel elk kind gelijk en laat ze verschillende taken doen.