De Mechelse burgemeester Bart Somers (Open Vld) bijt van zich af in de zaak Kucam. Ex-staatssecretaris Theo Francken (N-VA) blijft immers de vraag herhalen waarom er geen PV is. “Hij schijnt de ernst van dit dossier blijkbaar niet te vatten: dit is een mogelijk misdrijf van mensenhandel”, zo reageert Somers. Die faciliteerde hoogstpersoonlijk, zodat twee getuigen uit de christelijke gemeenschap konden praten met de politie, zo is te horen. 

Komen er hoorzittingen of zelfs een onderzoekscommissie in het parlement ronde de affaire met Melikan Kucam? Die man, met Turkse achtergrond, regelde als vertrouwenspersoon van het kabinet van toenmalig staatssecretaris Theo Francken (N-VA) een 200-tal humanitaire visa voor christelijke Syriërs. Maar Kucam, ook een N-VA-gemeenteraadslid in Mechelen, zou daarbij tot 10.000 euro smeergeld per visum geëist hebben.

Opvallend detail is dat Kucam eigenlijk geen Syriër is, maar een Turk, die al sinds zijn 9 jaar in Mechelen woont. Hij is ook niet meteen de “leider” van de Assyrische gemeenschap in Mechelen, de Oosterse Christenen vormen daar een heel diverse gemeenschap, geen heel homogene groep. Het overgrote deel van hen is overigens afkomstig uit Turkije en heeft geen familiale banden met Syriers. Uiteraard kreeg Kucam wel plots ten opzichte van die heterogene groep in Mechelen wel heel veel macht en aanzien, met zijn toegang tot begeerde visa en de schaduw van de ontzagwekkende figuur van staatssecretaris Francken naast hem. Die kwam in Mechelen zelfs een keer naar de Paasmis kwam en mocht spreken na de preek.

Ik word op elk woord gepakt. Geen probleem. Maar dan wel iedereen gelijk behandelen aub.

Waar is PV of meldingsfiche vanuit Mechelen? Waarom geen melding nr Brussel?
Waar is bewijs van afpersing groep Aalst?

Of geldt de transparantieregel enkel vr mij en mijn partij?

— Theo Francken (@FranckenTheo) January 20, 2019

Vragen in het parlement

Het lijkt erop dat onder meer Open Vld en CD&V dus niet lossen in het parlement. Ze blijven, nog los van de oppositie die ook aandringt op een diepgaander onderzoek, vragen om hoorzittingen.Uiteraard is voormalig staatssecretaris Theo Franken (N-VA) en de precieze acties die onder zijn leiding bij het kabinet gebeurden daarbij dan het voorwerp van een pak vragen.

De afgelopen dagen kreeg Francken al bijzonder veel van dergelijke vragen uit de pers. En daarbij uitte hij ook z’n frustraties over het feit dat “de transparantieregel enkel geldt voor mij” en dat er “vuil spel” wordt gespeeld. Zo nam hij Open Vld’ers Maggie De Block en Bart Somers de afgelopen dagen onder vuur.

Voor de Mechelse burgemeester draait het volgens Francken daarbij rond een uitspraak die Somers deed al vorige week, “dat hij de politie had ingelicht” over de zaak. “Somers zegt dat hij al maanden op de hoogte was, waarom heeft hij mij nooit ingelicht, waarom heeft de politie de Dienst Vreemdelingenzaken nooit ingelicht?”, zo tweettte Francken. “Waar is PV of meldingsfiche vanuit Mechelen? Waarom geen melding naar Brussel?”, herhaalde hij in een andere tweet.

Somers zegt dat hij al maanden od hoogte was, waarom h hij mij nooit ingelicht? Waarom heeft zijn politie dvz nooit ingelicht?
De Block stelde vrijdag dat er ook w betaald vr hum visa in Aalst. Geloof ik niet. Graag info.

Of wil men me gewoon maximaal beschadigen?! Vuil spel.

— Theo Francken (@FranckenTheo) 20 januari 2019

Politici staan niet boven de wet

“Francken vraagt waarom ik hem niet heb ingelicht. Hij schijnt de ernst van dit dossier blijkbaar niet te vatten: het mogelijke misdrijf mensenhandel. De politie moet dan zijn (sic) werk doen. Het is evident dat ik de vraag om discretie van de politie heb opgevolgd. Politici staan niet boven de wet”, zo antwoordt Somers zelf in een tweet.

De Mechelse burgemeester is meer dan zeker van z’n zaak. Zo zou Somers op twee verschillende momenten personen uit de gemeenschap van christenen uit het Midden-Oosten in Mechelen geholpen hebben om met hun klachten naar de politie te stappen. Dat stellen welingelichte bronnen. Eind september benaderde een eerste persoon hem, iemand die in alle discretie probeerde het verhaal van het misbruik te doen. Somers zou een meeting hebben gefaciliteerd hebben in zijn kantoor, waarbij naast de burgemeester en de getuige ook de korpschef en het hoofd van de recherche aanwezig waren. Het resultaat was dat de getuigen uiteindelijk een verklaring bij de politie aflegde, de meeting met de burgemeester als brugpersoon zou dus ook in het dossier moeten zitten.

Francken vraagt waarom ik hem niet heb ingelicht. Hij schijnt de ernst van dit dossier blijkbaar niet te vatten: mogelijk misdrijf mensenhandel. Politie moet dan zijn werk doen. Evident dat ik vraag om discretie politie heb opgevolgd. Politici staan niet boven de wet.

— Bart Somers (@BartSomers) 20 januari 2019

Tweede getuige

Ook een tweede persoon uit de Chaldeeuwse–Assyrische gemeenschap in Mechelen zou de weg naar Somers gevonden hebben, en opnieuw zou de burgemeester die persoon in alle discretie hebben samengebracht met het gerecht. Daarbij zou meteen ook logischerwijze de vraag om discretie gekomen zijn. Mensenhandelaars en fraudeurs gaan meestal bijzonder gewiekst te werk, de politie wilde zich dus behoeden voor lekken.

Dezelfde vraag kregen overigens de makers van de Pano-reportage, die de zaak aan het rollen bracht. “Terwijl het journalistieke onderzoek volop liep, heeft het parket van Antwerpen met VRT NWS contact opgenomen. Zij waren te weten gekomen dat we dit verhaal aan het uitspitten waren. Het parket heeft ons gevraagd de zaak nog niet uit te brengen, omdat het gerechtelijk onderzoek anders dreigde te mislukken.”

Mogelijk komt de rol van Somers dus bij een hoorzitting wat duidelijker naar boven, in elk geval lijkt het er toch sterk op alsof de Mechelse burgemeester meer dan zomaar een PV-nummer zal kunnen leveren, maar dat voorlopig niet uit de doeken doet. Vraag is dan meteen ook hoe zorgvuldig de voormalig staatssecretaris omging met de geruchten. Hij had ervan gehoord, eind september, stelde hij zelf. Maar verder lijkt er geen actie ondernomen. Terwijl het systeem, met een aantal bevoorrechte vertrouwenspersonen, blijkbaar toch bijzonder kwetsbaar was voor misbruik.