De ministerraad van de federale regering heeft beslist acht miljoen euro bij te dragen aan het NAVO-fonds voor Oekraïne. Concreet zal dat geld worden ingezet voor de aankoop van EHBO-materiaal, winterkledij, nachtkijkers en medicijnen voor de Oekraïense soldaten. In het verleden leverde België al 9 miljoen euro aan humanitaire steun rechtstreeks aan het land in nood.

Het was op vraag van minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) dat de ministerraad zich boog over een nieuw steunpakket. Eerder deze week beloofde premier Alexander De Croo (Open Vld) aan de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dat België nog steun zou leveren. “We voegen nu de daad bij het woord. België komt opnieuw tegemoet aan de concrete behoeften en levert de komende weken levensnoodzakelijk materiaal aan Oekraïne”, liet hij weten in een persbericht.

Omwegje via NAVO

Het geld zal echter niet rechtstreeks naar Oekraïne vloeien, maar eerst passeren bij de NAVO. De verdragsorganisatie richtte in 2016 het Comprehensive Assistance Package (CAP) Trust Fund op, dat Oekraïne ondersteunt in niet-dodelijke aspecten, zoals het vernietigen van mijnen of het voorzien van materiaal voor het leger.

De CAP werd in het leven geroepen na de Russische annexatie van de Krim en moest ervoor zorgen dat de steun aan het land beter gecontroleerd en bijgestuurd kon worden. Oorspronkelijk maakten de NAVO-lidstaten samen iets meer dan 40 miljoen euro vrij voor Oekraïne. Na de NAVO-top in Madrid op 29 juni werd echter beslist om dat bedrag fors op te krikken.

Ook rechtstreekse steun

België stuurde echter ook al heel wat steun rechtstreeks naar Oekraïne. Op 25 maart berichtte Buitenlandse Zaken dat voor 9 miljoen euro aan humanitaire steun Oekraïne had bereikt:

• 3 miljoen liep via het Internationaal Comité van het Rode Kruis.
• 2 miljoen via het VN-Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden
• 4,1 miljoen werd vrijgemaakt voor B-Fast, de snelle interventiestructuur die noodhulp verleent in het buitenland. Een deel van het budget werd vrijgemaakt voor de buurlanden van Oekraïne die vluchtelingen moesten opvangen.

Ook leverde België wel-lethale steun: tussen maart en juni kreeg Oekraïne heel wat Belgische wapens, waaronder 200 M-LAW antitankwapens en bijna 6000 aanvalswapens, gefabriceerd door het Waalse FN Herstal. Het leveren van zwaarder materiaal, zoals de M109-pantserhouwitsers, bleek onmogelijk: door aanhoudende besparingen op Defensie is er simpelweg geen reserve.

Het Kiel Institut für Weltwirtschaft (IfW), dat alle giften van landen aan Oekraïne in kaart brengt, noteert bij België momenteel een bedrag van 193 miljoen euro: het leeuwendeel daarvan, 117 miljoen, bestaat uit humanitaire steun, de overige 76 miljoen omvat wapenleveringen. Dat blijft al bij al mager. Ter vergelijking: de VS leverde al 44 miljard euro, of 0,21 procent van hun bbp. Polen zit aan 2,89 miljard, of 0,49 procent van hun bbp. De Baltische staten scoren relatief nog hoger, met 0,8 procent van hun bbp. Buurlanden als Duitsland (3 miljard of 0,08 procent) en Nederland (492 miljoen of 0,055 procent) zitten ook nog een pak hoger. België zit eerder op de lijn van Frankrijk, waar ze ‘slechts’ 1,15 miljard ophoesten, of 0,045 procent.

(ns)