Met een aantal mediaoptredens duwt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez op de aanpak van de coronacrisis: hij wil dat er opnieuw, sneller striktere maatregelen komen. Opvallend, want het is de eerste keer dat een Vivaldi-voorzitter zo schoonmoeder van de regering komt spelen. En meer: de MR van Bouchez pleitte dit weekend nog om de horeca net te kunnen openhouden. Dat bochtenwerk van de MR maakt niet meteen indruk in de hoogste regeringskringen, waar men gniffelend zich de periode herinnert toen Bouchez zelf weigerde in quarantaine te gaan. Hoe dan ook, een Overlegcomité vrijdag, maar de lijn blijft dezelfde: keihard werken om een complete lockdown boven alles te vermijden.

In het nieuws: Een partijvoorzitter springt in de coronadans.

De details: Georges-Louis Bouchez (MR) klopt hard aan de deur van de regering, en eist bijkomende maatregelen.

• “Een politiek verantwoordelijke heeft de plicht om tussen te komen, om de situatie uit te leggen en maatregelen te nemen. Ik heb me nooit verscholen achter anderen.” Met het nodige gevoel voor drama verdedigt MR-voorzitter Bouchez vanmorgen op Twitter zijn mediaoptredens.
• Het is nochtans een opvallende zet: een Vivaldi-voorzitter, die zich plots moeit in het coronabeleid, en bijna decreteert wat er volgens hem moet gebeuren. Zowel in De Morgen als bij de RTBF was Bouchez vanmorgen erg duidelijk:
  • “Iedereen moet wakker worden“, is de noodkreet die Bouchez nu slaakt. “De cijfers die men communiceert in de media nemen toe, maar mensen snappen het niet. Als het zo verdergaat, gaan we de maximumcapaciteit van onze hospitalen bereiken.”
  • “We zitten aan 800 besmettingen per 100.000 inwoners, terwijl we aan 100 per 100.000 zouden moeten zitten, om het virus beheersbaar te houden. We zitten dus acht keer hoger.”
  • Meteen kondigt Bouchez aan: “We gaan veel striktere maatregelen moeten nemen, als we dit virus onder controle willen krijgen.”
  • En opvallend, hij schiet daarbij z’n eigen minister David Clarinval (MR), die dit weekend nog fors de horeca verdedigde, in de rug: “Het debat dit weekend was een probleem: we hebben gefocust op de horeca, terwijl er veel bredere maatregelen nodig zijn.”
  • Bouchez heeft meteen een paar ideetjes over maatregelen: “Als ik door Brussel wandel, zie ik één op twee die geen masker heeft. We gaan in de stedelijke centra maskers dragen verplicht moeten maken”, zo sneert hij naar een stad met PS-bestuur.
  • En hij ziet nog mogelijkheden: “Er zijn de sportgelegenheden. Natuurlijk is er in een stadion minder besmetting. Maar er is ook de symboliek. Hoe gaan we aan een restauranthouder, die zijn zaak met 40 plaatsen moet sluiten, uitleggen dat als die z’n televisie aanzet en Standard-Brugge ziet, dat er daar 7.000 mensen zitten? We moeten veel coherenter blijven in onze aanpak.”

De essentie: Het is de eerste keer dat een Vivaldi-partijvoorzitter zich zo expliciet komt moeien met regeringsbeleid.

• Het was op voorhand altijd wat de vrees: dat er te veel schoonmoeders rond de federale regering zouden cirkelen, in de vorm van de zeven partijvoorzitters die Vivaldi samen maakten. Voorlopig viel dat mee: de voorzitters bleven rustig in hun kot, terwijl de regering, met een paar stevige sterkhouders, de regie overnam.
• De uitspraken van Bouchez zijn een indicatie in tegengestelde richting nu. Niet toevallig is het ook de MR-voorzitter die op het voorplan verschijnt: iedereen vreesde dat hij zich niet zou kunnen inhouden. De afgelopen weken was het rust. Immers: net na de samenstelling van de regering kreeg die het bijzonder zwaar te verduren, omwille van z’n ministerkeuzes, en vooral de onhandige manier waarop hij dat beslissingsproces had aangepakt.
• Maar Bouchez overleefde de aanslag op z’n voorzitterschap (al scheelde het echt niet veel) en lijkt ondertussen genoeg ‘hersteld’ politiek gezien, om zich opnieuw op het voorplan te werken.
• Uiteraard zijn de oude rivaliteiten daarbij niet weg. In eigen rangen is er Denis Ducarme (MR), die als vorige minister van Middenstand, in de regering Wilmès II, een heftige tegenstander van de virologen was. In de afgelopen weken kwamen hij en Bouchez fel in botsing, Ducarme duwde actief mee op het mogelijke ontslag van de MR-voorzitter.
• “Nu slaat Bouchez terug, door die flank van de MR stevig in hun kot te duwen. Maar tegelijk haalt hij ook uit naar de PS, die ook niet al te happig waren op nieuwe maatregelen. De interne Waalse rivaliteit is nooit ver weg, als Bouchez communiceert”, zo duidt een regeringsbron.
• Daar wijst men er toch fijntjes op dat het dezelfde Bouchez is, die nu plots wil “dat de mensen wakker worden”, die destijds, tijdens de regeringsvorming van Vivaldi, weigerde om zelfs maar in preventieve quarantaine te gaan, toen Egbert Lachaert (Open Vld) besmet bleek, en alle andere collega’s wel tien dagen thuis bleven. In die zin wordt er nu wel wat gegniffeld over de MR-voorzitter z’n “nieuw verworven inzichten”.
• Bovendien is het maar de vraag of Bouchez überhaupt kan wegen op de dossiers die hij voorstelt: alles wat sport betreft bijvoorbeeld, is een bevoegdheid van de deelstaten. En daar is dus Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) bevoegd. Die moet tegen vrijdag met een evaluatie van de protocollen komen voor sportwedstrijden, naar het Overlegcomité.

The big picture: De druk op het Overlegcomité vrijdag is wel groot. Maar de regering houdt vast aan één voornemen: een complete lockdown vermijden.

• Dat Bouchez nu komt met z’n uitspraken, is allerminst toeval. De afgelopen dagen doken er wel wat barstjes op in het pantser van de nieuwe federale regering, over de corona-aanpak.
• Die stond ijzersterk, nadat ze communicatief een vliegende start hadden genomen met het duo van premier Alexander De Croo (Open Vld) en Frank Vandenbroucke (Vooruit).
• Maar dat beeld brokkelde wat af toen bleek dat vrijdag toch een bijzonder lange vergadering nodig was, met een bruusk optreden van de minister van Volksgezondheid Vandenbroucke, die uiteindelijk alle horeca dichtdeed.
• Het was premier De Croo zelf, die door z’n optredens zondagavond op VTM en VRT, maar bijvoorbeeld ook met een persoonlijke brief aan de horeca, het beeld wat kon bijstellen.
• En vervolgens kwam het nieuws maandag dat de teststrategie helemaal omgegooid werd, omdat de besmettingsgolf zodanig groot werd dat de labo’s niet meer konden volgen.
• Dat de huisartsen dit in de media moesten vernemen, en vooral, dat tout court plots heel de aanpak van testing en tracing werd omgegooid: het ging er voor vele critici maar moeilijk in. De twee grote verenigen van huisartsen reageerden elk woedend.
• Vandenbroucke stelde vervolgens zelf bij, op Het Journaal en ’s avonds ook in Terzake op de VRT, waar hij de schade probeerde te beperken.
  • “Dit was niet de bedoeling. We hebben samen beslist om pas te communiceren nadat de huisartsen en andere betrokkenen geïnformeerd waren, maar die hele strategie is door één of twee loslippige mensen om zeep geholpen. Ik vind dat heel vervelend voor onze huisartsen.”
  • “Tot nu toe hadden we qua tests een zeer brede en zeer ambitieuze strategie”, zo legde hij uit waarom dat niet vol te houden was: “We zijn onze huisartsen het leven onmogelijk aan het maken, die mensen moeten hun gewone werk ook nog kunnen doen, en de labo’s moeten de grondstoffen nog kunnen kopen. Je moet het dus haalbaar kunnen houden in deze zeer ernstige situatie.”
  • “Het is nu écht wel alle hens aan dek, hoor. Want als de dijken inderdaad breken, gaan de ziekenhuizen vollopen en zal het gewone werk dat de ziekenhuizen moeten doen compleet vastlopen.”
• Iedereen kijkt nu naar vrijdag: dan komt het Overlegcomité opnieuw samen. Dat wordt ondertussen al volop voorbereid. Elke publieke communicatie gisteren, vandaag en morgen, moet ook in het licht van die meeting gezien worden: het is een methode om de agenda te zetten.
• Daarbij valt op dat de deelstaten toch een serieuze vinger in de pap hebben, en bij de protocollen rond sport en cultuur eigenlijk quasi-autonoom beslissen. Een federale regering, met of zonder coronacommissaris, kan daar niet veel aan veranderen.
• Maar ook vanuit de federale regering wil men de panieksfeer zo veel mogelijk afhouden, en de uitgestippelde koers aanhouden. Niet voor niets stelde de premier bij z’n regeerverklaring “dat ons land, onze economie, onze bedrijven, geen nieuwe algemene lockdown aankunnen”. Het is het vast voornemen om op die weg verder te gaan, zo is te horen op de Zestien.

Interessant om te volgen: Welke rol voor het Parlement in deze tweede golf?

• Eén fractieleider van de meerderheid, Kristof Calvo (Groen), kondigde zopas nog met veel overtuiging z’n ‘comeback’ aan in het halfrond. Maar meteen zit men daar met een paar serieuze vragen, nu de tweede golf een feit lijkt.
• Ten eerste is er de legale vraag: in hoeverre is er eigenlijk een wettelijk kader voor de set maatregelen die de federale regering neemt om de coronacrisis te bestrijden? Onder meer over de avondklok waren er al serieus wat juridische bedenkingen: de vraag is of die maatregel zal standhouden, als iemand naar het Grondwettelijk Hof of de Raad van State trekt.
• Maar het gaat breder dan dat. Bij de eerste golf, had de regering Wilmès II een reeks volmachten, waardoor ze eigenlijk, los van het parlement, snel een aantal maatregelen kon nemen. Het gebruik van die methode, vooral bedoeld om de regering met een minderheid aan stemmen toch te laten werken, draaide helemaal in de soep: in praktijk gingen ministers toch in de Kamer een meerderheid zoeken, omdat dat sneller ging.
• Alleen, nu zijn er geen volmachten. In de Franstalige pers is dat ballonnetje wel al een paar keer opgelaten, maar de huidige regeringstop is er allerminst happig op: het is helemaal niet nodig. Alleen zou vroeg of laat wel een wettelijk kader, eerder dan ministeriële besluiten, democratisch veel sterker staan, om de coronamaatregelen wettelijk te maken. Op die manier wordt immers de democratische controle ook sterker.
• Wat nu gebeurt, lijkt immers toch op een rommeltje. Zo was er de beschamende episode rond het verkoop van alcoholische dranken bij bestelling van eten-aan-huis.
  • Eerst bleek dat restaurants plots niet meer het recht hadden om wijn of bier mee te leveren met een afhaalmaaltijd: enkel non-alcoholische drank mocht volgens het ministeriële besluit.
  • Vervelend, want er is tegenwoordig wel een verbod op het verkoop van alcohol in supermarkten, maar dan wel vanaf 20 uur. Dus restaurants mochten geen drank meer verkopen, winkels wel. Dat leidde tot behoorlijk gefrustreerde reacties uit de horecasector.
  • Na druk in de pers corrigeerde dan minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V). Plots mochten restaurants ook flessen drank verkopen, tot 20 uur dan.
• Daarnaast is er een tweede, meer praktische vraag: in hoeverre blijft het parlement zelf open? In oppositiekringen was te horen dat vandaag de meerderheid van Vivaldi al een offensief voert, om het aantal parlementsleden opnieuw te beperken in het halfrond, en een pak meetings weer digitaal te laten doorgaan. “Zo kunnen onervaren ministers uiteraard weer veel makkelijker ontsnappen aan controle van parlementsleden. Beetje doorzichtig van deze meerderheid”, zo is bij de oppositie te horen.

Rumble in the jungle: Minister Vandenbroucke (Vooruit) gaat in de clinch met een expert, Jean-Luc Gala.

• Het is een opvallende stem in de discussie rond de aanpak van corona: Jean-Luc Gala, hoogleraar infectieziekten aan de UCL en diensthoofd van het Sint-Lukas-ziekenhuis in Brussel. Die is de laatste maanden ook in de Vlaamse media wat ‘ontdekt’, naast het kleine kringetje van dezelfde virologen die de kijkcijfers hoog houden op de Nederlandstalige televisie.
• Maar Gala heeft wel wat andere inzichten over de corona-aanpak. Zo stelt hij onder meer vandaag in Het Laatste Nieuws het volgende:
  • “We reageren overdreven. De toestand is minder erg dan men doet uitschijnen. De horeca sluiten is bullshit.”
  • “Van de griep aanvaarden we toch ook dat die per jaar meer dan duizend slachtoffers eist? We zijn onze economie aan het kapotmaken, we organiseren faillissementen en we drijven mensen richting depressie en zelfmoord. Dat is toch geen correcte prijs meer?”
  • “In Zweden en Denemarken sta ik met mijn visie helemaal in het kamp van de meerderheid. Ook in Wallonië vind je veel meer gelijkgestemden dan in Vlaanderen. Dát is wetenschap. Wij stellen de dingen in vraag, dat is onze plicht. En soms komen we tot andere conclusies.”
  • “Ik stel vast dat corona veel minder hard toeslaat dan men ons wil laten geloven. Dat onze ziekenhuizen nu zo onder druk staan, heeft in de eerste plaats te maken met het feit dat we ondergefinancierd zijn. Onze afdelingen liggen niet vol coronapatiënten, hé. Zij zijn gewoon de druppel die de emmer doet overlopen.”
• Bijzonder opmerkelijk is dat minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke frontaal in de aanval gaat: “Wat die man verklaart, is onvoorstelbaar lichtzinnig“, zo stelde hij op Terzake.
  • “Er zijn wel een aantal elementaire feiten. Vandaag is een kwart van de capaciteit die wij hebben om zeer intensieve zorgen te verlenen aan zeer zieke mensen al bezet. Dat verdubbelt op acht à negen dagen. Dat wil zeggen dat binnenkort de helft van deze capaciteit gewoon weg is.”
  • “Wat zou die meneer zeggen als ik hier zou aankondigen dat volgende week de helft van de ziekenhuizen sluit? Zou die meneer, en hij mag professor zijn, zeggen ‘dat is niet zo erg’?“
  • “Deze man is onvoorstelbaar lichtzinnig. Je moet geen infectioloog zijn om te weten dat als je intensieve ziekenhuisbedden vollopen en dit blijft verdubbelen, je recht tegen de muur gaat. Uiteindelijk wordt 2 maal 2 maal 2 maal 2 maal 2, … oneindig groot”.
• Vandenbroucke kondigde meteen ook aan daarover met Gala in debat te willen gaan. Dat lijkt boeiende televisie te kunnen worden.

Money, money, money: De gouverneur van de Nationale Bank, Pierre Wunsch, kwam gisteren in het Parlement zeggen wat we eigenlijk al wisten.

• In de commissie Financiën in de Kamer kwam de ERMG langs, de ‘Economic Risk Management Group’. Dat zijn de experten die de regering begeleiden in de coronacrisis, op economisch vlak. Belangrijkste mens daarbij: Pierre Wunsch, de gouverneur van de Belgische Nationale Bank.
• Die is daarbij duidelijk in z’n boodschap: geen grote, algemene relancemaatregelen, dat heeft weinig nut. Anders dan in de buurlanden Frankrijk of Duitsland, waar men die pakketten uitrolt, kijkt men in een open Belgische economie toch eerder naar het geheel, en de Europese steunmaatregelen: zelf zo’n groot plan uitrollen, heeft volgens Wunsch geen zin. Die ziet eerder lichtpunten in het economisch herstel in China, waar Duitsland en België naar exporteren.
• Wel is die voor specifieke steunpakketten, zoals onder meer voor de cultuursector of de horeca. Maar het blijft een moeilijk evenwicht volgens Wunsch: “Je mag niet te veel zombiebedrijven helpen, en tegelijk moet je een te zware crisis vermijden.” Zo wil Wunsch vermijden dat we te lang alle maatregelen verlengen, zoals sommigen opperen, tot 2021. “Je mag de economie niet verder bevriezen, we moeten de voorwaarden creëren dat bedrijven zich kunnen aanpassen.”
• Tenslotte duwde Wunsch nog op een ongemakkelijke waarheid: een begrotingstekort van 6 procent van het bbp, waar we naartoe gaan, “is op middellange termijn niet houdbaar”. “We hebben dat gezien in 2011-2013, dat was de laatste schuldcrisis in Europa. Dus nu zeggen dat dat nooit meer zou terugkomen, dat zou niet serieus zijn.”

Coronagrap van de dag: Het Brugse stadsbestuur doet een poging.

• “Knuffelen op straat? Dat is dan 500 euro.”
• Die boodschap plaatste het Brugse stadsbestuur vrijdag op ’t Zand, in de Brugse binnenstad. Kwestie van corona stevig onder de knoet te kunnen houden, nietwaar.
• 48 uur later was van de ‘knuffelboetes’ alweer geen sprake meer, na klachten van wakkere burgers.
• “We hebben deze campagne met de beste bedoelingen van de wereld opgestart, maar ik geef grif toe dat de woorden nogal ongelukkig gekozen zijn”, zo legt schepen Mathijs Goderis (Vooruit) uit in De Standaard.