De vraag of het cordon sanitaire niet doorbroken moet worden, duikt nu al op. Niet onlogisch, nu Vlaams Belang opnieuw de tweede partij in Vlaanderen is. Maar het lijkt nu al een schijndiscussie, want niemand maakt een échte opening. Open Vld en CD&V niet, maar N-VA eigenlijk ook niet.

Het is zo voorspelbaar als maar kan: de discussie rond het cordon sanitaire, die terug losbarst, na de winst van Vlaams Belang. Ook onder meer in 2004, toen Vlaams Belang heel fors won en de eerste partij in Vlaanderen werd, stak de discussie de kop op. Op de verkiezingsavond opperden zowel Jean-Marie Dedecker, onafhankelijke bij de N-VA, als Luc Van Biesen (Open Vld), afscheidnemend kamerlid, om “nu eindelijk het cordon op te heffen”.

Ook op RTL maakte men er al gewag van: “Bart De Wever overweegt het cordon te doorbreken”, zo berichtte de Franstalige zender in de loop van de avond.

Dat is op zich een beetje vreemd. Het zogenaamde ‘cordon sanitaire’ dateert van na 1991, de eerste ‘Zwarte zondag’, waarbij het Vlaams Blok iets meer dan 10 procent haalde en doorbrak in Vlaanderen. In de nasleep daarvan spraken alle andere ‘democratische partijen’ af, om “nooit met het Vlaams Blok samen te werken”. Alleen, de N-VA was daar nooit bij.

Want de N-VA is pas in 2001 geboren, en onderschreef het later ook nooit. De uitleg van de N-VA is daarover altijd dezelfde geweest: het cordon is voor hen ‘ondemocratisch’. Maar tegelijk heeft de N-VA in één adem altijd toegevoegd dat het “geen cordon sanitaire nodig had om niet met Vlaams Belang te besturen”. Dus hoe dan ook: N-VA kan moeilijk het ‘cordon breken’, als het nooit iets beloofd heeft rond het cordon.

Daarmee is nog niet gezegd dat er ooit een coalitie komt tussen N-VA en Vlaams Belang. Daarvoor zijn wel een paar redenen. “Wij gaan luisteren”, zo stelde De Wever, “wat zijn eigenlijk precies uw plannen met het land”, zo richtte hij zich tot Van Grieken.

Nog wel wat praktische bezwaren

Maar daarmee zijn de bezwaren van N-VA allerminst weg. “Het gaat om programmapunten en om personen”, zo herhaalde hij z’n bezwaren. Voor N-VA wordt Vlaams Belang bevolkt door een aantal zeer bedenkelijke figuren, zoals Filip Dewinter. Die onderhoudt warme banden met het Russische regime van Putin, en gaat op de koffie bij de Syrische dictator Assad.

En qua programmapunten is De Wever niet meteen glashelder. Maar het Vlaams Belang heeft nog nooit een onderhandeling gevoerd, laat staan een programma op tafel gelegd met de echte intentie in een regering te stappen. Het is dus afwachten wat dat gesprek tussen De Wever en Van Grieken zou opleveren.

Daarnaast is er de historiek tussen beide partijen. Al van bij de geboorte van de N-VA kwam het ene na het andere vijandige overnamebod van Vlaams Belang (toen de grote kracht op de Vlaams-nationale flank) ten opzichte van de kleine broer. Onder meer Marie-Rose Morel maakte de overstap en bleef aan de mouw van veel N-VA’ers trekken. Het maakte dat de relaties tussen beide partijen altijd vijandig bleven, een animositeit die nooit meer verdween. Het lijkt vreemd dat na de afgelopen campagne die wederzijdse afkeer plots zou zijn verdampt.

Tenslotte is er nog de wiskundige logica: N-VA en Vlaams Belang kunnen niet alleen regeren, ook niet voor de Vlaamse regering. Dat maakt dat er steeds een derde partner nodig is. Meest logische kandidaten zijn dan centrum of centrumrechtse partijen Open Vld en CD&V. Beiden bevestigen nog eens stevig dat zij het cordon nooit zullen doorbreken: zij tekenden in 1991 natuurlijk wel dat pact.

Om maar te zeggen: verwacht niet dat Vlaams Belang snel in een regering kan komen. Dat is voorlopig echt pure politieke science fiction.