Hij is de man die de Brexit forceerde, een referendum verloor, en zo de plaats van de UK in Europa en de wereld op het spel zette. Met de staart tussen de benen nam hij ontslag als premier. Maar ondertussen blijft David Cameron z’n Europese collega-staatsleiders irriteren: want de Britten weigeren nu officieel weg te gaan en het fameuze artikel 50 in te roepen.
Vanavond wordt een beetje een awkward moment voor David Cameron, de Britse premier. Want er is in Brussel een grote EU-top en die staat uiteraard helemaal in het teken van de Brexit. In principe zit de UK daar ook niet meer bij: ze zijn uit de club gestapt. Cameron mag wel nog komen voor het diner.
Maar een gezellig etentje wordt dat niet. Dat was het eigenlijk nooit: dit soort Europese diners zijn eigenlijk ook werkvergaderingen, waar tussen het eten door verder vergaderd wordt. Maar nu is dat etentje dus het enige moment dat Cameron nog ‘mag’ aanschuiven.
Cameron en ook diens meer dan waarschijnlijke opvolger Boris Johnson gedragen zich ondertussen alweer als Europese ‘rebellen’. Want terwijl hun land koos voor de exit, weigeren ze voorlopig om ook effectief die exit in gang te zetten. Het is zoals een ex-lief dat roept en tiert dat ze je zal verlaten en dat het gedaan is, om dan plots doodleuk de volgende morgen te zeggen dat ze ‘voorlopig nog niet weggaat’. De UK weigert immers voorlopig om het fameuze artikel 50 in te roepen, dat regelt dat een lidstaat eruit kan stappen.
Ze doen dat niet omdat als je het artikel inroept, de klok begint te tikken. Binnen twee jaar moet je er dan uit, en dat zet dus tijdsdruk op de exit-onderhandelingen. Niet verstandig dus, want dan kan de rest van de EU gewoon de UK uitroken, niets doen en na twee jaar staat de UK dan met lege handen. Cameron en Johnson geven dus een stukje onderhandelingsmacht uit handen als ze met dat artikel beginnen. Dat doen ze dus niet, tot irritatie van de rest van de EU.
Veel liever wilden ze al eerst ‘informeel’ beginnen onderhandelen, om daarna dan het artikel in te roepen. “Geen sprake van”, zo klinkt onder meer bij de Duitsers. Maar zo zit je dus in een soort niemandsland: het referendum is duidelijk, politiek lijkt een weg terug onmogelijk, maar strikt juridisch is de UK nog gewoon een lid van de EU zoals alle anderen.
De onderhandelingen beloven hoe dan ook keihard te worden. Want de UK moet naar een status zoals Zwitserland of Noorwegen: geen lid, maar wel dicht verbonden met de EU en haar grote eenheidsmarkt. Alleen op die manier kan de UK de economische schade wat verlichten. Maar de rest van de EU lijkt niet van plan veel toegevingen te gaan doen: het kan niet zijn dat een ex-lidstaat beter af is nadat ze uit de EU stapt, dat precedent wil niemand van de resterende 27 lidstaten. Het gaat dus pijn doen voor Cameron en vooral voor Johnson: cadeaus gaan de Britten echt niet krijgen.