Vanaf juli wordt het een pak moeilijker om je rijbewijs te halen en zal de opleiding ook langer duren. Dat blijkt uit aanbevelingen die specialisten op vraag van Vlaams minister van Mobiliteit Hilde Crevits (CD&V) deden, aangezien de deelstaten dan bevoegd worden voor de rijopleiding. Veel jongeren zullen daar niet blij mee zijn, maar uit cijfers blijkt dat het wel helpt om het aantal verkeersdoden terug te dringen.
Voorlopig heb je in België twee opties na het afleggen van je theoretisch examen. Na het volgen van 20 uur praktijklessen in een rijschool krijg je ‘een voorlopig rijbewijs 18 maanden’, waarna je zonder begeleiding mag rijden. Met ‘een voorlopig rijbewijs 36 maanden’ hoef je geen praktijklessen te volgen, maar rij je verplicht met een begeleider (die al minstens 8 jaar zijn rijbewijs heeft). In beide gevallen kan je na minimum 3 maanden het praktijkexamen afleggen.
Veranderingen
Vanaf februari zal staatssecretaris voor Mobiliteit Melchior Wathelet (cdH), die voorlopig nog bevoegd is voor de rijopleiding, al enkele veranderingen doorvoeren. Zo zullen kandidaat-bestuurders na twee mislukte theorie-examens verplicht lessen moeten volgen en komen er ook vaste begeleiders op het rijbewijs te staan.
In juli gaat het dan nog een stap verder, als de Vlaamse Regering tenminste de aanbevelingen goedkeurt die minister Crevits verzamelde. Het idee achter die veranderingen is dat wie wil leren rijden verschillende fases moet doorlopen. Daarom zouden er bijvoorbeeld drie praktijkexamens afgelegd moeten worden: een eerste om te mogen oefenen, een tweede om een rijbewijs met strenge beperkingen te krijgen en een derde voor een zonder beperkingen. Ook zullen begeleiders van een kandidaat-bestuurder introductielessen moeten volgen, terwijl rijschoollesgevers meer opleidingen krijgen.
Staatshervorming en meer verkeersveiligheid? 50 organisaties overhandigden 31 aanbevelingen. Info op http://t.co/2tIR7GqNtO
— HildeCrevits (@crevits) December 10, 2013
Verkeersdoden
Overdreven is dat niet, zeker als je weet dat er in België nog steeds 8,1 verkeersdoden vallen per 100.000 inwoners. Het wereldwijde gemiddelde ligt volgens een rapport van het WHO wel nog een stuk hoger (18 verkeersdoden per 100.000 mensen), maar in veel landen ligt het aantal ook lager. Een overzichtje van een aantal Europese landen.
Dr Chan: The new WHO report shows encouraging signs: from 2007-2010, 88 countries reduced the number of road deaths #roadsafety
— WHO (@WHO) March 14, 2013
Road #traffic death rates in high-income countries (HIC) in Eastern Mediterranean double the rates in HIC elsewhere http://t.co/vgOYVwh7A0
— WHO (@WHO) October 29, 2013
Verenigd Koninkrijk: 2,75 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In het Verenigd Koninkrijk heb je twee theoriegedeeltes: een reeks multiple choice vragen zoals bij ons én een test waarbij je risico’s moet inschatten. Ook het praktisch examen bestaat uit twee delen: een deel van 40 minuten op de weg en een manoeuvregedeelte naast de weg. In het Verenigd Koninkrijk werkt men ook met een puntensysteem: als je 12 strafpunten krijgt in drie jaar, kan je rijbewijs ingetrokken worden. Bij beginnende bestuurders gebeurt dat al na 6 strafpunten op twee jaar.
Nederland: 3,9 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In Nederland wordt er al sinds 2002 gewerkt met een beginnersrijbewijs of puntenrijbewijs, waarmee je de eerste vijf jaar rijdt. Zo’n rijbewijs bevat drie punten, die je kunt kwijtraken als je een bepaalde overtreding begaat. Als je de drie punten kwijtraakt, wordt het rijbewijs automatisch ingetrokken. Na vijf jaar wordt het voorlopig rijbewijs wel automatisch omgezet in een definitief rijbewijs, zonder bijkomend examen.
Zwitserland: 4,3 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In Zwitserland moet je voor het theoretisch examen eerst 10 uur eerste hulp volgen, inclusief examen. Daarna volgt een theoretisch en – na het oefenen met een begeleider – een praktisch examen, waarna je een voorlopig rijbewijs voor drie jaar krijgt. In die periode mag je alleen rijden, maar moet je wel nog twee opleidingsdagen volgen. Als je rijbewijs in die periode ingetrokken wordt, wordt de proeftijd verlengd. Als het een tweede keer gebeurt, moet je weer van vooraf aan beginnen.
Finland: 5,1 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In Finland duurt het minimum twee jaar alvorens je een volledig rijbewijs zonder beperkingen kan behalen. Om een voorlopig rijbewijs te behalen, moet je eerst 19 theorielessen en 18 uur praktijklessen volgen. Daarbij krijg je niet alleen de basis, maar leer je ook defensief rijden en krijg je onder andere een slipcursus. Ook moet je jezelf op verschillende momenten bewijzen: bij normaal weer, ‘s nachts, in de regen, in de sneeuw, enzovoort.
Frankrijk: 6,4 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In Frankrijk zijn er drie verplichte tests: de eerste met de instructeur en begeleider (minstens twee uur), de tweede na 6 of 8 maanden begeleid rijden en ongeveer 1.000 kilometer en de derde nadat de leerling minstens 3.000 kilometer heeft afgelegd. Daarna moet hij of zij zich nog bewijzen op een examen, met onder andere een parcours van 20 minuten in het verkeer.
Maar uiteraard speelt daarbij niet alleen de rijopleiding een rol, maar ook bijvoorbeeld de toegelaten snelheid, de alcoholtolerantie, enzovoort. In de volgende niet-Europese landen is er bijvoorbeeld ook een strenge rijopleiding, maar is dat niet te zien aan de sterftecijfers in het verkeer.
Brazilië: 22,5 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In Brazilië moet je een psychologisch examen afleggen voor je kan slagen. Daarnaast moet je 45 uur theorielessen volgen, waarbij je leert over de verkeerswet, defensief rijden en eerste hulp. Daarna volgen 20 uur praktijklessen. Het eerste rijbewijs is een jaar geldig en kan ingetrokken worden bij ernstige overtredingen. Daarna wordt gewerkt met een puntensysteem, waarbij je rijbewijs tussen 1 en 24 maanden opgeschort kan worden.
Colombia: 15,6 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In Colombia kan je al op 16-jarige leeftijd beginnen aan je rijbewijs, maar de weg is veel langer. Eerst komen er allerlei theoretische examens, waarna je een leerling-rijbewijs krijgt. Daarna kunnen je rijlessen beginnen. Na 40 uur training mag je een vaardigheidstest op de weg doen, waarna je een voorlopig rijbewijs krijgt. Vanaf 17 jaar, of na 6 maanden, kan je een aanvraag indienen voor een rijbewijs met beperkingen. Pas vanaf 21 jaar kan je een volledig rijbewijs bekomen, maar daarvoor moet je nog praktische tests afleggen. Ingewikkeld? Absoluut.
En toch zijn er ook landen waar de rijopleiding een pak makkelijker – of zelfs onbestaand – is en waar er minder verkeersdoden vallen dan in Brazilië en Colombia.
Mexico: 14.7 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In Mexico krijg je in de meeste staten gewoon een rijbewijs, tegen betaling van zo’n 35 euro. In andere staten moet je enkel een theoretisch examen afleggen. Alleen de jongste bestuurders, tussen 15 en 17 jaar, moeten een praktisch examen afleggen.
Turkije: 12 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In Turkije duurt het praktisch examen slechts een kwartier. Naar verluidt is het vaak zelfs zo dat je maar 100 meter moet rijden op een rechte weg voordat de begeleider je feliciteert. De overheid wil daar wel verandering in brengen, met een examen van een half uur en 12 uur praktijklessen in plaats van de huidige 10 uur.
Verenigde Staten: 11,4 verkeersdoden per 100.000 inwoners
In de Verenigde Staten worden de rijbewijzen uitgegeven door de staten, die sterk variëren in strengheid. In de ene staat kunnen 14- en 15-jarigen al een voorlopig rijbewijs krijgen, terwijl de minimumleeftijd in andere staten 18 jaar is. Sommige examens bestaan uit niet meer dan een paar opdrachten op een parkeerterrein.
Conclusie: een strengere rijopleiding is erg belangrijk en kan bijdragen tot een lager sterftecijfer in het verkeer, maar is niet de enige maatregel die getroffen moet worden. Zoveel is duidelijk.
