Gents burgemeester Daniël Termont staat op een toppunt. Zijn goede vriend John Crombez is voorzitter van de sp.a en Crombez luistert als Termont spreekt. Met Tom Balthazar is een potentiële opvolger in het zadel gehesen, terwijl N-VA twijfelt aan Siegfried Bracke als uitdager. ‘Maar als Gent onleefbaar wordt door het circulatieplan, hebben we een grote fout begaan.’

(Video van het interview onderaan.)

Gent is een flipperkast voor automobilisten. Bots je op de ene werf, dan stuiter je meteen naar de volgende, geen drukke verkeersas of ze ligt open. Op goed geluk wringen we onze wagen tot voor de deur van het stadhuis en we arriveren nog op tijd ook. Enfin, min of meer. Twee minuten vertraging staat er op de teller en de woordvoerder van Daniël Termont belt al. “Waar blijven jullie?”

De burgemeester heeft geen seconde te verliezen. Hij gooit een sjaal om, zet een pet op zijn hoofd en kruipt in onze VW Polo. “Naar ’t centrum van Brussel, alstublieft. Ik heb partijbureau om 10.30 uur”, verzoekt hij. Termont heeft het niet over het vage half elf, maar zegt wel degelijk 10 uur 30. Opdat er niet getwijfeld wordt aan zijn woorden. Daarom ook zullen we bij het uittikken van het bandje zo vaak het stopwoord ‘ongetwijfeld’ tegenkomen. Termont spreekt in stellingen.

Sorry, meneer de burgemeester, dat we een beetje te laat zijn, het verkeer zat strop in Gent.

Daniël Termont: “Dat is onmogelijk, ’t is dat ge uw weg niet kent.”

Oei, een wegversperring. Wat nu?

“Komaan, naar rechts. En pas op voor die fietser!”

U hebt ontzettend veel activiteiten, maar vorig jaar bent u zwaar ziek geweest. Darmkanker. Hoe was het om opeens aan de kant te moeten staan?

“Na de operatie ben ik drie weken uit circulatie geweest en daarna ben ik opnieuw beginnen te werken, zij het niet meer zo hard als voordien. Ik heb zes maanden chemotherapie gehad. Om de twee weken was ik drie dagen buiten strijd doordat ik aan een baxter lag, maar ik kon mijn mails bekijken en ik kon lezen. Ik heb het geluk gehad niet ziek te zijn van die chemo. Toen men me chemo aanraadde, heb ik overwogen om ontslag te nemen, maar ik heb voltijds kunnen doorwerken.

“Als mijn gezondheid het toelaat, zal ik tot eind 2018 doorwerken en daarna is het gedaan. Het zal mij niet spijten. Die laatste zes maanden heb ik geleerd om eens een weekend thuis te zijn, een boek te lezen en in mijn zetel naar televisie te kijken. Dat is iets wat ik in de laatste twintig jaar van mijn leven niet meer gekend heb. Enkele jaren geleden heb ik een piano gekocht, ik wil daar nu op leren spelen. Het is een enorme eer om burgemeester te zijn van zo’n schone stad, maar het is ook een hondenstiel. Dat is zeven dagen per week, 24 uur per dag. Ik slaap met mijn gsm onder mijn nachtkussen.”

Uw partij heeft zeer snel Tom Balthazar naar voren geschoven als opvolger.

“Een journalist van Het Laatste Nieuws had geschreven dat John Crombez naar Gent zou verhuizen…”

Een gerucht dat al langer circuleerde.

“Dat zou op zich geen slecht scenario geweest zijn, maar ik had dat nog nooit gehoord. Wij hadden de keuze al gemaakt. Op een avond belde John mij om te zeggen dat een journalist zou schrijven dat hij naar Gent ging verhuizen.’ Ik vroeg of daar iets van aan was: ‘Wenst ge dat of niet?’ Hij was zeer goed op de hoogte dat wij Tom intern al aangeduid hadden, maar onze planning was om dat pas in juni bekend te maken.”

Het is geen cadeau om zo vroeg aangekondigd te worden.

“Neen, nu hebben al degenen die hem politiek willen beschadigen meer kans om hem te viseren. Anderzijds: als ik de moeilijkheden zie bij de andere partijen, ben ik fier dat onze partij eendrachtig is. Bij N-VA zijn ze aan het moddervechten over de vraag of Siegfried Bracke mag blijven. CD&V heeft totaal niemand. Bij Open Vld is Christophe Peeters aan ’t vechten om Mathias De Clercq opzij te zetten. Wij hebben met Tom een zeer goede kandidaat, hij heeft enorm veel ervaring en kent zijn stad door en door.”

U was de man van paars. Ziet u dat project verdergaan?

“Ik hoop het oprecht. De keuze zal bij Open Vld liggen.”

Bij de vorige verkiezingen haalden jullie een absolute meerderheid en konden jullie kiezen. U verwacht die stunt niet opnieuw?

“Laat ons eerlijk zijn: dat wordt moeilijk. Ik had mijn immense populariteit – met 44.500 stemmen haalde ik twee derde van de stemmen op de lijst. Ik weet niet of iemand dat ooit zal kloppen. De geruchten doen de ronde dat de N-VA alles in het werk stelt om de socialisten en de groenen buiten te steken en een centrum-rechtse meerderheid te maken. Ze zijn bereid om het burgemeesterschap aan meneer De Clercq of meneer Peeters aan te bieden.”

Denkt u dat zoiets mogelijk is?

“Het zou mij persoonlijk zeer teleurstellen. Zij weten dat ik er sterk voor geijverd heb om met paars verder te besturen. We hebben dat altijd in een goede verstandhouding gedaan.”

Het zijn echt uw vrienden niet bij de N-VA?

“Absoluut niet. Ik zou met die partij niet willen besturen.”

Wat stoort er u zo aan?

“Bij de onderhandelingen over de vorige Vlaamse regering, vond ik dat een sociale beweging met vrij linkse standpunten. Ik was aangenaam verrast. Ik heb die partij nu zo naar rechts weten evolueren dat ik denk dat we daar inhoudelijk geen vergelijk meer mee kunnen vinden. Wat ook meespeelt, is hun onvoorwaardelijke socialistenhaat. Waar ze maar kunnen, steken ze de schuld op de socialisten. Ik zou de nieuwe generatie toch aanraden om met die partij niet te besturen zolang die haar standpunten blijft innemen over vluchtelingen en migratie.”

Uw eigen partij spreekt zich daar soms ook stevig over uit. Uw voorzitter volgde de lijn van Diederik Samsom (PvdA) over pushbacks.

“U weet dat ik het daar niet over eens was met John. Ik heb hem dat ook gezegd en ik was niet de enige. Dat was zeer duidelijk. John heeft dat standpunt voor een stuk herzien.”

U hebt de macht om uw eigen voorzitter terug te fluiten?

“Macht noem ik dat niet. Ik ben persoonlijk bijzonder goed bevriend met John. Ik vind hem een formidabele gast en ik blijf dat vinden. Waarschijnlijk heeft John ook momenten waarop hij denkt: wat zegt Daniël nu? Als je daar op vriendschappelijke wijze over kunt spreken, dan zit je goed. Jaren geleden heb ik hem aangezocht om naar Gent te komen, ik wist toen nog niet eens dat ik burgemeester zou worden. Hij woonde in Deinze of all places – met alle respect, Deinze is een schone gemeente. Ik zag enorme capaciteiten in die gast.”

Maakt hij het nu waar als voorzitter?

“Ik vind dat wel.”

De federale meerderheid worstelt met zichzelf en moet op zoek naar 3 miljard euro. Denkt u dat er een alternatief mogelijk is waarbij de socialisten opnieuw verantwoordelijkheid moeten nemen?

“Als de regering valt, moet de factor N-VA eruit. Het zijn zij die voor de moeilijkheden zorgen. Dan is er maar één oplossing: een tripartite. Dat zou Wallonië een betere vertegenwoordiging geven dan enkel de MR. Ik zie anders geen alternatief.”

U wijt de problemen echt aan de N-VA?

“Ik stel vast dat de andere coalitiepartners telkens naar de N-VA verwijzen. De kritiek van de meerderheidspartijen klinkt soms scherper dan die van de oppositie. Ik weet niet of Charles Michel sterk genoeg zal zijn om de regering samen te houden, maar ik denk dat de wil om met die regering te slagen sterk genoeg is om die crisis te overleven.”

Maar het is niet van harte?

“Er is duidelijk geen vertrouwen binnen de regering. Bon, al wat ik daarover zeg, zal worden gezien als oppositiepraat, maar ik denk dat iedereen ziet dat de federale regering niet aan elkaar hangt.”

Hebt u geen ambitie meer om nationaal iets te gaan doen?

“Neen. Ik ga dat niet doen. In mijn carrière ben ik voor van alles en nog wat gevraagd. Men heeft twee keer sterk aangedrongen om me kandidaat te stellen voor het voorzitterschap, om desnoods het interim-voorzitterschap waar te nemen. Ik heb dat allemaal niet willen doen. Men heeft mij zelfs een ministerpost aangeboden als we in de regering zouden gaan. Ik heb daar allemaal voor bedankt omdat ik 100 procent burgemeester van Gent wil zijn. Met al die andere plezante dingen die ik doe vanuit mijn functie als burgemeester, heb ik meer dan mijn handen vol. Ik begrijp niet hoe mensen én burgemeester van een stad kunnen zijn én parlementslid én partijvoorzitter.”

Hoe is het contact eigenlijk met uw Antwerpse ambtgenoot?

“Niet slecht. Wij kunnen als mens door dezelfde deur, maar we mogen niet over politiek beginnen, want dan is het ruzie. We zijn beiden intelligent genoeg om ons daarboven te stellen. Als burgemeesters zijn er veel punten waar we het over eens zijn, maar zodra het over ideologie gaat, totaal niet meer.”

In 2018 staat er voor uw partij geweldig veel op het spel in Antwerpen. Hoe zouden ze het moeten aanpakken?

“Vorige week ben ik daar gaan spreken en ik heb ze gezegd dat ik hen geen lessen te geven heb. Elke stad heeft zijn eigen DNA. Ze zullen zelf keuzes moeten maken.”

De bescheidenheid van de Gentenaar versus de grote mond van de Antwerpenaar.

“Ik weet het niet. (droog) Ze vonden van zichzelf dat ze goed bezig waren.”

Ze hebben nog altijd geen boegbeeld, toch wel een essentieel probleem.

“Dat vind ik ook. Ze zullen zich achter één iemand moeten stellen die de uitdager wordt van Bart De Wever en het liefst zo snel mogelijk. Daarom ben ik zo blij in Gent: ik neem afscheid en ik hoop dat Tom mijn opvolger wordt – de verkiezingen zullen het uitwijzen. Ze hebben maanden en maanden aan mijn oren gezaagd om nog minstens twee, drie jaar voort te doen, maar dat is gedaan nu we Tom aangeduid hebben. Ik zal twaalf jaar schepen en twaalf jaar burgemeester geweest zijn, ’t is tijd voor een nieuwe generatie om de stad te besturen.”

Bent u niet bang dat het circulatieplan helemaal in de soep zal draaien en dat de coalitie daarop zal worden afgerekend?

“Ja, daar ben ik bang voor. Dat wordt erop of eronder. We hebben een fundamentele politieke keuze gemaakt, als zou blijken dat het circulatieplan compleet in het honderd loopt en dat de stad onleefbaar wordt, hebben we een grote fout begaan en zullen we daarop worden afgerekend. Daar ben ik van overtuigd.”

Dan levert u de stad over aan de N-VA?

“Baneegij, want zij hebben geen alternatief. Ze zijn tegen alles, maar als je vraagt wat ze gaan doen, zeggen ze: niets. Maar alles houden zoals het is, kan onmogelijk. Mijn pronostiek is: we gaan veel discussie hebben met niet-Gentenaars die zich in Gent vastrijden, maar in de buurten gaan de mensen ongelooflijk gelukkig zijn. Kun je je voorstellen dat je woont in een straat waar er weinig of geen auto’s passeren, waar kinderen op straat kunnen spelen zonder gevaar? Waar je de kans krijgt om groen te planten of een bankje te zetten in de plaats van auto’s? Daar droom ik van en ik geloof dat we door dat plan een totaal andere stad gaan krijgen. Dat zal historisch nog veel belangrijker zijn dan het verkeersvrij maken van de binnenstad vijftien jaar geleden. Verandering brengt altijd weerstand, automobilisten zullen vloeken, maar wie in de stad woont, zal blij zijn. Ik denk dat dat een grote meerderheid zal zijn en dat ze ons zullen bedanken.”