Het ingrijpen van het Snelle Respons Team in Antwerpen, dat een 14-jarige asielzoeker neerschoot met een verfkogel, wordt een symbolische case. Aan de ene kant burgemeester Bart De Wever (N-VA) die de law and order verdedigt, aan de andere kant de verontwaardigde oppositie die kritiek heeft op ‘het overdreven geweld’. En opvallend, met Groen die de leiding neemt in de persoon van Wouter Van Besien.

“Ik heb op dit moment geen enkele informatie over het feit dat de politie z’n job slecht heeft gedaan. Integendeel, ik denk dat ze het heel goed gedaan hebben.” Burgemeester Bart De Wever (N-VA) verdedigt het optreden van ‘zijn’ politie en dat Snelle Respons Team duidelijk. Die kwamen tussen toen in de jeugdinstelling Jacob Jordaens een jong meisje uit Syrië agressief werd en zichzelf dreigde te verwonden. Ze schoten het meisje neer met een kogel uit kunststof.

De reacties waren zeer heftig. De kinderrechtencommissaris, maar ook de Vlaamse administratie Jeugdwelzijn keurden de actie af. En de krant De Standaard, die het nieuws uitbracht, haalde hard uit naar de aanpak van de Antwerpse politie.

“Die heren achter hun bureaus in Brussel”

Maar burgemeester De Wever, die wel eens van mening verschilt met de voormalige AVV-VVK-krant, wil daar niet van weten en geeft de critici lik op stuk: “Wat ik mis van al die heren achter hun bureaus in Brussel is: wat zouden zij dan gedaan hebben? De hulpverleners hebben zelf de politie erbij gehaald omdat ze de situatie niet onder controle hadden. Als het meisje zichzelf dan begint te verwonden, moet die handelen. Wat had de media gezegd als het meisje zichzelf levensgevaarlijk had verwond?”

“Het verslag van de gebeurtenissen is omstandig, we winnen nog verder informatie in, maar volgens hetgeen ik nu hoor, heeft het SRT correct gehandeld. Het meisje was een gevaar voor zichzelf en anderen en alles toont aan dat de agenten dat heel goed hebben gehandeld”, zegt de N-VA-kopman aan Radio 1.

“Dit team heeft één missie: als er wapengeweld is, moet men dat met zo min mogelijk schade oplossen. Dat is exact wat ze hebben gedaan. Het meisje heeft er enkel een blauwe plek aan overgehouden.”

Daarmee kiest de N-VA-kopman consequent voor de lijn die hij als burgemeester aanhoudt: die van law and order. En daarbij is de politie een belangrijke hoeksteen van die strategie: meer budgetten, stevige omkadering, en quasi altijd rugdekking van de burgemeester.

Electorale afwegingen spelen daarbij zeker: het is de aanpak die onder meer Rudy Giuliani in New York geen windeiren legde. Het ‘zero tolerance‘-beleid dat hij invoerde kreeg bijzonder scherpe kritiek van mensenrechtenorganisaties, van minderheden, van de pers en van een zeker deel van de intelligentsia, maar uiteindelijk stemde de New Yorkers massaal voor die harde aanpak en dus voor Giuliani. De Wever kiest diezelfde aanpak, en hoopt op de sympathie en erkenning van de stille massa.

Groen heeft Van Besien, wie heeft sp.a?

Opvallend is dat als tegengeluid vooral Groen de leiding neemt. Wouter Van Besien dook in Terzake op om De Wever van antwoord te dienen. Niet toevallig, in Antwerpen zijn de groenen goed georganiseerd, en hebben ze met hun oud-voorzitter een boegbeeld dat zelfvertrouwen, rust en betrouwbaarheid uitstraalt. Het contrast met sp.a, waar niemand nog precies weet wie nu de uitdager van De Wever zou moeten zijn, kan nauwelijks groter. Bij sp.a was het niet een Antwerps boegbeeld – voor zoverre dat er nog zouden zijn – dat reageerde, maar voorzitter John Crombez: “Een moeilijke situatie is onvoldoende als reden om op kinderen te schieten in een zorgomgeving. En nog minder als reden om dat aanvaardbaar te vinden.”

Groen stuurde Van Besien op pad. “Ik vind wat er gebeurd is onaanvaardbaar. Men schiet op een meisje van 14 jaar, een oorlogsvluchteling. Je ziet dat de instelling zelf niet tevreden is met de manier waarop de politie dit gedaan heeft. Je ziet dat de afdeling Jeugdwelzijn, dat is de Vlaamse administratie, zelf zegt: “Dit is absoluut niet de manier waarop je zo’n crisissituatie aanpakt.” En dan zie je dat burgemeester De Wever en de politie zeggen: “Er is geen enkele andere fout gebeurd”. Met andere woorden: de volgende keer gaan we het op net dezelfde manier doen. Dat is een onverantwoorde houding, hij weigert te luisteren naar de mensen op het terrein.”

Van Besien heeft “grote vragen” bij het optreden. “Dit was niet het enige wat de politie kon doen. Je moet weten dat Antwerpen de enige gemeente in Vlaanderen is die zo’n Snelle Respons Team heeft, die zulke wapens kunnen gebruiken. Dat zou dus willen zeggen dat in alle andere gemeentes de politie in dezelfde situatie zou moeten zeggen: we kunnen hier niets doen. Dat is echt niet geloofwaardig. Het is zoals de kinderrechtencommissaris zegt: er waren allerlei alternatieven.”

En onderliggend speelt eigenlijk de vraag: heeft Antwerpen zo’n Rambo-team nodig? Als het van Groen afhangt duidelijk niet. Want dat team “is opgericht om terrorisme te bestrijden”. “Maar De Wever moet duidelijk maken dat niet iedereen als terrorist mag beschouwd worden. Het team is sinds september actief in Antwerpen, en liet eerder al een heel netwerk-event ontruimen, omdat iemand een grapje had gemaakt op Twitter.”