In India, ’s werelds grootste democratie, begint deze week het 40-daagse proces van het kiezen van een nieuwe regering. Meer dan één op acht mensen op onze planeet kan stemmen. De verkiezingen zijn een hallucinante onderneming met cijfers die doen duizelen. Dit is wat je moet weten: 

De volgende weken kunnen 900 miljoen kiezers in India hun stem uitbrengen voor een nieuw federaal parlement. Tot voor kort leken premier Narendra Modi en zijn hindoe-nationalistische partij BJP verzekerd van een nieuw mandaat, maar de centrumlinkse Congrespartij van de Gandhi’s en de Nehru’s rukt plots snel op in de peilingen.

De logistiek van de verkiezingen is onwaarschijnlijk. De 900 miljoen stemgerechtigden spreken 22 verschillende officiële talen, om nog maar te zwijgen van de duizenden dialecten in India. Bovendien kunnen zeker 1 op 4 van de kiezers – en volgens sommige schattingen in totaal zelfs 300 miljoen – niet lezen of schrijven.

Hoe stem je in een land waar meer dan één op de vier mensen als analfabeet wordt beschouwd?

Wel, elke Indiase partij krijgt een klein symbool toegewezen (zie afbeelding) dat in de ogen van honderden miljoenen kiezers hun identiteit wordt.

Een hand is bijvoorbeeld de partij Congress, traditioneel meestal onder leiding van de Nehru-Gandhi-dynastie die nu aan de vierde generatie bezig is. De BJP, de hindoe-nationalisten van de huidige premier Modi, hebben een lotusbloem. De kleinere Bahujan Samaj-partij heeft een olifant. Etcetera.

Wat lastig wordt, is dat op de verkiezingsdag de kiescommissie partijen uitdrukkelijk verbiedt te adverteren binnen stembureaus. Het leidde al tot rare situaties. Zoals bij een verkiezing in 2010 in Gujarat, toen een onafhankelijke kandidaat een ventilator had gekozen als zijn symbool. Bij temperaturen van 42 graden eiste een ijverige functionaris dat elke ventilator uit de stembureau’s zou worden verwijderd, wegens te grote kans op kiezersbeïnvloeding.

Twee kilometer, om het nog wat ingewikkelder te maken

En dan is er het terrein. Er zal gestemd worden van de Himalaya tot aan Andaman-eilanden in de Golf van Bengalen en de Nicobaren. In vogelvlucht is dat 3.400 kilometer. Daartussen een hoop uitdagingen, zoals duizenden gemeenschappen waar ze nog steeds geen kraantjeswater of elektriciteit hebben.

Alsof dat niet ingewikkeld genoeg is, schrijft de Indiase wet voor dat geen enkele kiezer meer dan 2 kilometer zou mogen reizen naar het dichtstbijzijnde stembureau – dit in ’s werelds zevende grootste land qua landmassa. Geconfronteerd met die logistieke uitdagingen, moeten India’s verkiezingen regionaal gespreid worden, en zullen de resultaten pas op 23 mei bekend zijn.

De spreiding moet meer dan 11 miljoen ambtenaren en beveiligingsagenten toelaten de meer dan 800.000 stembureaus te kunnen opzetten en managen. Het belangrijkste is dat elk stemhokje wordt beveiligd door federale veiligheidstroepen – die moeilijker te beïnvloeden of te intimideren zijn dan de lokale politie. Om nog eens een idee te geven van waar we mee te maken hebben: om de stemlokalen te bemannen en in te richten, maken die 11 miljoen Indiërs niet alleen gebruik van vrachtwagens en jeeps, er zijn ook helikopters en boten nodig, en er worden zelfs kamelen, olifanten en ossenwagens ingezet. Het hele grapje kost ongeveer 6 miljard euro.

Stemcomputers

Elke Indiase burger ouder dan 18 jaar kan stemmen, mits hij niet in de gevangenis zit, niet ‘geestelijk ondeugdelijk’ is verklaard of is veroordeeld voor verkiezingsmisdrijven zoals omkoping. De verkiezingslijst bestaat dit jaar uit 900 miljoen mensen – meer dan het dubbele van de 375 miljoen stemgerechtigden die in mei in de 28 landen van de EU naar de stembus mogen. Meer dan 84 miljoen Indiërs zullen voor de eerste keer mogen stemmen, waardoor de aspiraties van jong India een belangrijk verkiezingsthema vormen.

Stemmen moet niet, maar het wordt wel heel erg aangemoedigd. En de kiescommissie in India gaat daar bijzonder ver in. Zo is er de anekdote van een man uit Kerala. In zijn district was hij de enige stemgerechtigde bij de verkiezingen in 2000. Ambtenaren probeerden hem over te halen naar een nabijgelegen stembureau te reizen. Hij weigerde en daarom maakte een team van zes personen vier jaar later een stemhokje alleen voor hem. De kerel nam z’n tijd: hij liet de ambtenaren vijf uur wachten voordat hij uiteindelijk toch kwam opdagen.

Mensen brengen in India hun stem uit met behulp van een elektronische stemmachine ter grootte van een aktetas. Ze werken op batterijen en de apparaten zijn zeer controversieel. Partijen beweren routinematig dat de machines worden gehackt, geprogrammeerd om een bepaalde partij aan de macht te krijgen, of opzettelijk vertraagd worden in districten waar de regeringspartij zwak staat. Geen van deze beschuldigingen is echter ooit bewezen.

First Past The Post

In 2017 daagde de kiescommissie partijen uit om te bewijzen dat ze de stemmachines konden hacken – niemand slaagde. Medewerkers van de kiescommissie zeggen dat de stemmachines milieuvriendelijker zijn en sabotage voorkomen: het jatten van stembiljetten of verbranden van van dozen stembiljetten waren twee favoriete bezigheden bij verkiezingen in India in het verleden. Na het stemmen wordt de vinger van elke persoon trouwens gemarkeerd met onuitwisbare inkt, waardoor hij niet twee keer kan stemmen.

Het stemsysteem voor het lagerhuis van India is iets wat First Past The Post (FPTP) heet. Het komt erop neer dat degene die de meeste stemmen voor een zetel in het parlement behaalt, de winnaar wordt genoemd, ook al is hun aandeel ver onder de 50%. Het leidt tot discrepanties tussen het stemaandeel van een partij en het aantal zetels dat die in het parlement wint.

Bij de laatste verkiezingen bijvoorbeeld won de Bharatiya Janata-partij (BJP) 31% van de nationale stemmen en veroverde het 282 zetels – 114 meer zetels dan die zou hebben gewonnen in het kader van een systeem met proportionele vertegenwoordiging waarbij zetels worden toegewezen op basis van een aandeel van de stemmen. De belangrijkste tegenstander, de congrespartij, won toen 19% van de nationale stemmen, maar slechts 44 zetels – 61 minder dan bij proportionele vertegenwoordiging.

De opkomst in India ligt normaal rond 60%, maar in 2014 was dat een recordhoogte van 66,4% stembiljetten. En ondanks alle moeilijkheden verlopen de verkiezingen voor het overgrote deel zonder problemen. Partijen worden wel vaak beschuldigd van het overtreden van de “modelgedragscode” die bepaalt hoe kandidaten campagne moeten voeren, maar ook dat valt al bij al nog mee.

Sinds de jaren 1970 is de stembusgang desondanks nooit echt geweldloos. De belangrijkste bedreiging ligt in de zogenaamde ‘rode gordel’ van India, gebieden waar de overheid al meer dan 50 jaar strijd voert tegen een maoïstische opstand.

Fake news een probleem? Mjawel

Een veel groter probleem is echter fake news. De online populatie van India is nu 500 miljoen mensen – meer dan het dubbele van wat het in 2014 was volgens de Internet and Mobile Association of India. De grote politieke partijen hebben netwerken opgebouwd van tienduizenden online-activisten die helpen hun berichten te verspreiden over Facebook, WhatsApp en nieuwere apps zoals de TikTok-korte-videodienst.

Veel van wat wordt gedeeld is nep, bijvoorbeeld foto’s die momenteel de rondes maken van een vrouw in een bikini waarvan sommigen beweren dat het Sonia Gandhi, de matriarch van de Congrespartij is. De foto’s laten eigenlijk Ursula Andress zien, het eerste Bond-meisje.

Veel valt aan zo’n dingen niet te doen. Om de stroom van desinformatie in te dammen, heeft de kiescommissie wel een overeenkomst gesloten met grote sociale-mediabedrijven, die proberen zo snel mogelijk frauduleuze informatie te verwijderen.

Resorts en afgepakte telefoons

Op 23 mei worden alle stemmen geteld. In het geval van een duidelijk resultaat, zoals in 2014, is de kans groot dat we tegen de middag de vorm van de nieuwe regering kennen. Als geen enkele partij een meerderheid opeist, kunnen we dagen van gekibbel zien om een ​​regeringscoalitie te vormen.

Het proces om coalities te bouwen kan zelfs nog rommeliger zijn dan de campagne. Partijen worden er vaak van beschuldigd tegenstanders te willen lokken met beloften van ministeries, projecten voor hun kiezers – of ouderwetse koffers vol cash geld.

De jongste jaren is er een trend waarbij partijleiders hun leden in vijfsterrenresorts afzonderen, en daar zelfs vaak hun telefoons afpakken, om te voorkomen dat ze gepocheerd worden door een andere partij. Dat overlopen na de verkiezingen was in de jaren zestig en zeventig endemisch geworden – zo is er een geval van politicus die drie keer in één dag van partij veranderde in 1967 – dat er anti-defectiewet in de Indiase grondwet is opgenomen ondertussen.

Op papier verbiedt die verkozen leden van partij te veranderen na de stembusgang, maar in de praktijk wordt de wet inconsistent toegepast en blijft party-shopping een fenomeen.