Een nieuw rapport van de London School of Economics, waaraan onder meer vijf Nobelprijswinnaars in de economie meewerkten, stelt dat The War on Drugs mislukt is en probeert aan te tonen dat die ook economisch onhoudbaar en nadelig voor ons allemaal is. 

Het rapport is geen pleidooi voor de legalisering van drugs. Het bewijst gewoon dat onze aanpak niet werkt. Eén van de hoofdredenen is volgens de makers dat het drugsprobleem niet economisch of rationeel wordt aangepakt, maar dat de War on Drugs geïnspireerd is door politiek, ideologie en moraliteit. 

Naast de Nobelprijswinnaars is het rapport ook ondertekend door ondermeer de Britse vicepremier Nick Clegg, maar ook bijvoorbeeld door voormalig VS-buitenlandminister George Schultz en voormalig NAVO-baas Javier Solana. In 2016 gaan de Verenigde Naties tijdens een speciale top het drugsbeleid evalueren. 

Enkele vaststellingen:

1. 8.000 miljard uitgegeven

Momenteel wordt door overheden wereldwijd ongeveer 100 miljard per jaar uitgegeven aan de bestrijding van illegale drugs. De jongste veertig jaar gaven we er iets van een 8.000 miljard aan uit, en dat is een lage schatting.

2. Resultaat: drugsgebruik stijgt

Met iets van een 2 procent de jongste tien jaar in de OESO-landen zoals België, wereldwijd met iets van vier procent. Wereldwijd zijn er naar schatting 300 miljoen drugsverslaafden. Ze maken gebruik van het grootste illegale handelscircuit, goed voor een jaarlijkse omzet van naar schatting 500 miljard. Er is uitgerekend dat als de drugsmaffia een land was, het in de G-20 zou zitten.

3. En we blijven volharden

De meeste landen hebben na de bankencrisis van 2008 zwaar moeten snoeien in overheidsuitgaven. Wat blijkt? Ze snoeien overal, behalve in geld dat naar de War on Drugs gaat. Wat de facto betekent dat geld dat bijvoorbeeld naar gezondheidszorg, gehandicaptenzorg maar ook onderwijs zou moeten gaan, naar het financieren van het drugsbeleid gaat. 

4. Drugsgebruikers in de gevangenis steken, maakt de zaken alleen maar erger

In de gevangenis leer je pas echt drugs gebruiken wordt wel eens gezegd. Maar de cijfers bewijzen het wel. In ons land leert minstens tien procent van de gedetineerden in de gevangenis drugs gebruiken. 

Eén op drie gedetineerden in een Belgische cel gebruikt regelmatig, en da’s een laag ingeschat cijfer. 

En een studie uit 2008 toonde aan dat één op drie gedetineerden tijdens hun gevangenschap minstens één soort drugs extra ging gebruiken.

Bovendien blijkt 28 procent van de gedetineerden ook na hun vrijlating zitten met een levenslang drugsprobleem.

Wereldwijd zitten er 13 keer meer mensen in gevangenissen voor drugsdelicten dan 30 jaar geleden.

5. De winstmarges op drugs zijn alleen maar groter geworden door The War on Drugs

Terwijl er een relatieve deflatie is in wat de eindgebruiker voor illegale drugs betaalt, blijken de winstmarges die de dealers en de criminele organisaties waar ze toe behoren alleen maar te zijn gestegen de jongste jaren.

Heroïne is het beste voorbeeld. Een kilo wordt in Afghanistan verkocht voor 450 euro. Diezelfde kilo kostte voor de oorlog in Afghanistan, in de jaren negentig, 70 procent meer.

Dezelfde kilo wordt door bijvoorbeeld Turkse dealers (Turkije is één van de gateways) voor ongeveer 8.000 euro verkocht aan de mensen die hem de EU binnensmokkelen. Winstmarge: 1.800 procent.

Tegen dat hij ons land bereikt is die kilo iets van een 20.000 euro waard, en op straat zal hij verkocht worden voor 75.000 euro.

6. The War on Drugs spaart de rijken

De kans dat iemand die qua inkomensklasse bij de top 15 procent zit wordt gepakt, vervolgd en vastgezet voor drugs is maar liefst 150 keer kleiner dan voor iemand die niet in die inkomensklasse zit.

Dat is een wereldwijd fenomeen.

7. De kosten voor de maatschappij nemen alleen maar toe

Door het aanhouden van een systeem dat drugs criminaliseert gecombineerd met geen daling van het gebruik, stijgen bijvoorbeeld de kosten in de gezondheidszorg.

Eén van de redenen: hoe meer geld de drugsmaffia moet steken in het omzeilen of vechten tegen de War on Drugs, hoe meer ze de drugs zal versnijden om toch tot eenzelfde winstmarge te komen.

Onderzoeken in verschillende landen, ook dichtbij, tonen aan dat het aantal doden, maar ook langdurig zieken door brol die bij de drugs wordt gedraaid, fors is gestegen.

Wie vandaag cocaïne, xtc of speed koopt, mag ervan uitgaan dat 70 % van de gekochte hoeveelheid iets anders is. Gaande van kalk en zetmeel tot glaspareltjes, zand en zelfs lood.

8. Andere, “legale” business is afhankelijk geworden van de War on Drugs

Naar schatting 400 miljard euro – en da’s alweer wellicht te laag ingeschat, want maar de helft van de jaarlijkse omzet in de drugswereld – aan drugsgeld wordt jaarlijks door banken witgewassen – al dan niet bewust. 

Wachovia, één van de grootste Amerikaanse banken, werd in 2010 beboet omdat het 378,4 miljard dollar van Mexicaanse casas de cambio had binnengepakt zonder vragen te stellen. Het bleef wellicht een lucratieve zaak: de boete bedroeg nog geen 150 miljoen euro of amper 2 procent van de winst die de bank dat jaar draaide. 

In 2012 bleek uit een rapport van een Amerikaanse senaatscommissie dat HSBC voor minstens miljarden aan cash afkomstig van Mexicaanse drugslords had helpen witwassen. Door het uiteindelijk naar de Kaaimaneilanden te versassen, maar ook door bijvoorbeeld gewapende geldtransporten ter beschikking te stellen via plaatselijke filialen. Er werd ook 7 miljard dollar – no questions asked – van Mexicaanse rekeningen naar Amerikaanse getransfereerd door HSBC.

Het is ondertussen een behoorlijk geaccepteerd gegeven dat in 2008 heel veel banken overleefd hebben dank zij drugsgeld, de enige liquide beschikbare middelen waar ze gebruik van konden maken.

9. The War on Drugs is immens destructief voor het milieu

Het milieu lijdt op twee manieren onder The War on Drugs. De overheden van hun kant zetten heel destructieve manieren in om de oogst te ontmantelen. Dat gaat van het afbranden van velden tot het besproeien met heel verontreinigende pesticiden vanuit de lucht. Dat laatste zorgt bovendien voor een verontreiniging van de waterlopen. Dat het nog gebeurt in gebieden zoals de Amazone, maakt het alleen maar erger. En lost niks op. De velden waar coca of papaver wordt geteeld verplaatsen zich gewoon. 

De drugsmaffia van haar kant valt moeilijk milieubewust te noemen. Het produceren van drugs is bijzonder vervuilend, en alweer in gebieden zoals de Amazone, waar de natuur al erg onder druk staat en van groot belang is op wereldschaal. 

10. Veel doden, heel veel doden

Hoeveel mensen elk jaar omkomen bij The War on Drugs, daar bestaan geen exacte cijfers over. Er zijn wel schattingen. Ergens tussen 200.000 en een miljoen per jaar. Dat zijn dan puur mensen die omkomen door en bij de illegale handel. Tussen ordediensten en drugsmisdadigers, maar ook bij afrekeningen in het milieu onderling. In Mexico alleen al verloren de jongste acht jaar meer dan 120.000 mensen hun leven. 27.000 anderen “verdwenen”.