“Rome is niet in 7 dagen gebouwd, deze partij wel. En dus is er nog veel werk”, zegt Bart De Wever. In een nachtelijk gesprek met newsmonkey maakt hij de balans een eerste keer op: “Er komt terug zuurstof in de Vlaamse democratie.”

Het is tegen middernacht aan, Bart De Wever heeft zonet zaal Extratime in Hoboken verlaten. Hier, vlak aan de Schelde, heeft hij nog een overwinningsspeech gegeven, zijn troepen gegroet, en zich door iedereen laten overstelpen met felicitaties. Hij is zichtbaar moe, maar evengoed voelt het alsof zijn lichaam nog altijd vol zit met adrenaline. Want De Wever staat scherp.

Hoe historisch is deze score? Het Vlaams-nationalisme heeft nog nooit zo hoog gescoord?

“Neen, da’s waar. Dus ja, historisch.” (pauzeert)

“Sowieso is dat historisch, omdat men ons in 2010 nog als een accident de parcours beschouwde. Een soort van communautaire opflakkering, die wel terug zou wegebben. Omdat men niet zou kunnen denken dat een partij als de onze een dragende volkspartij zou zijn. En vandaag hebben we alle kansen in handen om het te worden.”

“Pas op, ze is het nog altijd niet. Er is nog heel veel werk aan. Maar de N-VA kan het wel worden. Er zijn grote uitdagingen, we staan voor grote valkuilen. Het politiek personeel heeft een hele weg afgelegd. Maar er is nog veel te doen.”

“Rome is niet in 7 dagen gebouwd, deze partij wel. Er zal dus nog stevig aan moeten gefundeerd en doorgebouwd worden. Maar dat wij stilletjes aan de pretentie kunnen hebben van te zeggen ‘we zijn een soort CSU in Vlaanderen’ (de populaire recht-conservatieve partij van Beieren, wov.), dat mag toch nu wel gezegd worden hé?”

“Ik ga mezelf niet met Franz Jozef Strauss (de legendarisch populaire leider van het CSU, wov.) vergelijken, maar het begint er toch op te lijken.”

Het begin van een nieuw tijdperk?

“Deze verkiezingen hebben ons gemaakt. De vraag is: wie is er gekraakt? Vlaams Belang is gekraakt. De traditionele partijen zijn blijkbaar gelukkig dat ze standhouden, dat zet ook een nieuwe standaard. Maar psychologisch is dat niet zo oninteressant. Dat is wat ik in Antwerpen ook heb zien gebeuren. Er komt terug zuurstof in de Vlaamse democratie. Heel veel zuurstof.”

Waardoor links-recht als tegenstelling eindelijk weer kan?

“Ja, zeer zeker. Die ideologische tegenstelling is er, en dat is zeer zuiver. Dat is mooi. Ik heb die Antwerpse democratie heel lang in een soort deadlock gezien. Waarbij je een eenheidsworst had enerzijds en de oppositie van het Vlaams Belang anderzijds. Vlaanderen is ook een tijdje in die positie geweest.”

“Vanaf vandaag heb je terug een normaal democratisch spel. En iedereen is een beetje opgelucht. Men voelt wel dat Vlaanderen terug een plaats is waar je normaal aan politiek kan doen. Eigenlijk is dat verfrissend. Voor mij is dit ook een voordeel. Als je natuurlijk een traditionele partij had gekraakt… Als CD&V was gekraakt, of Open Vld was gekraakt, ja dan gaan die partijen door een interne catharsis. Dat kost allemaal weken tijd. Dan krijg je koningsdrama’s, allerlei voorzitterswissels, instabiliteit. Of mensen die de overwinning alsnog op de onderhandelingstafel willen boeken…”

“Misschien ben ik te optimistisch, maar ik denk dat we daar aan kunnen voorbij gaan.”

De enige die u misschien toch gekraakt hebt, is Kris Peeters? Daar is niet veel van over gebleven.

“Op die manier zou ik dat zeker niet durven zeggen. Dat zijn uw woorden niet de mijne. Wat de VRT heeft gedaan, midden in een live debat met de voorzitters die voorkeurstemmen projecteren die live binnen komen… Er zit toch… Er zijn toch grenzen? Ik vraag niet dat een politicus met heel veel egards moet behandeld worden, maar wij zijn toch geen honden? Dat doe je toch niet, zoiets?”

Omdat het vernederd was?

“Inderdaad, vernederend. De manier waarop het gebracht is, is volstrekt vernederend. Ik vond dat heel pijnlijk. We zijn allemaal politici, we worden allemaal gedwongen om wellicht door te gaan tot we niet meer kunnen doorgaan, maar zo maar eventjes gaan zeggen, zoals Ivan De Vadder deed: “Je, vroeg voorkeurstemmen, wel hier zie, hier krijg je voorkeurstemmen.”… Ik zag zo dat dat aankwam. Niemand wist hoe die getallen zouden liggen. En dan gooien ze die daar binnen. Ik vond dat niet echt eervol.”

Hebt u kans gehad om de speech van Elio Di Rupo te zien of te horen? Bij de PS claimen ze een overwinning.

“Ja, hij heeft blijkbaar gewonnen en wij verloren. Tja… Zoals hij wint, zou ik niet willen winnen. En zoals wij verloren hebben zou ik elke dag willen verliezen. Je kan tot in het absurde gaan.”

“Ook Rudy Demotte was buitengewoon grof. Hij zei: ‘We kunnen eigenlijk gewoon voort doen, er is niets gebeurd, de N-VA heeft niet gewonnen. Want allé ja, dat zijn stemmen van het Vlaams Belang. Dat is dus eigenlijk zelfs verlies.’ Ik wil wel hoor…”

Is dat ook niet de intentie van de PS, voortdoen zonder jullie?

“Ja, zeker. Op dit moment is dat hun mindset: gewoon het blad om te draaien en verder gaan.”

Dus komt het er nu op aan om aan de drie klassieke Vlaamse partijen duidelijk te maken, dat zoiets niet aan de orde zal zijn?

“Dat zullen we morgen zien. Ik ken de mindset van de Vlaamse partijen niet. Ik neem aan dat hun partijbureau’s wel heel belangrijk gaan zijn morgen.”

Er is een soort ongeschreven regel dat de grootste politieke familie aan zet is federaal. Maar jullie staan met 34 zetels wel heel nipt achter de socialistische familie, die eerst is, met 36 zetels.

“Tja, ik heb geen familie, ik heb alleen mijn eigen gezin. Maar dat is ondertussen al heel groot hé. Ja, dat idee van de kleinsten die op elkaars schouders gaan staan, dat is zo fake als het maar zijn kan.”

Maar in 2010 is het wel gebeurd natuurlijk. Er is wel wat schrik bij uw achterban dat het deze keer hetzelfde zal zijn.

“Ja, dat zal wel. Ook terecht. Als je de hardheid van de campagne bekijkt… Sommigen van de traditionele macht zijn echt tot alles bereid. In de campagne hebben ze dingen laten zien die ik nooit vertoond vond. En dat kan nog wel doorgaan. Ik vrees dat ze het in sommige slaapkamers echt nog niet echt begrepen hebben, daar moeten we heel realistisch in zijn.”

Hebben ze het in Laken begrepen, is de vraag. Het zou goed kunnen dat ze denken: als we hem nu eens het bos in sturen, en hem laten verdwalen?

“Dat zou goed kunnen ja. Wat de geest van Laken is, dat weet ik niet. Ik kan moeilijk in het hoofd van Laken kijken. Dat moet u aan de heer Frans Van Daele (de kabinetschef van de koning, wov.) vragen hé.”

U zal het hem binnenkort zelf kunnen vragen.

“Dat weet ik niet. Als het de soeverein behaagt, zal ik hem met een bezoek bedienen.”

Wat ook opviel, in het debat met de voorzitters tijdens de verkiezingsuitzending legt plots iedereen de mantel der vijandschap af. Nu krijgen we een heel ander toneel?

“Je hebt het woord laten vallen, toneel hé. Mijn adagium is ondertussen wereldbekend. Politiek is een slecht toneelstuk door schitterende acteurs. En je ziet dat er een andere akte begonnen is nu hé. Zelfs MR-voorzitter Charles Michel, die in de campagne harde woorden sprak en strafrechtelijke misdrijven niet schuwde, die sprak nu op een heel andere manier.”

“Ja, de PS heeft flink verloren. Ecolo heeft ook verloren. De cdH houdt min of meer stand en de MR gaat vooruit. Dus dat zijn interessante gegevens.”

En theater of niet, er zit toch zichtbaar een bereidheid in bij zowel Open Vld als CD&V om gesprekken te beginnen?

“Ja, dat denk ik wel. Die vibe zat niet zo slecht. Dat had ik wel gedacht, doordat we boven de 30 procent zitten. Die gesprekken met ons niet opstarten zou toch democratisch absurd zijn?”

De kiezer heeft de kaarten toch ook niet zo makkelijk gelegd, er zijn ook nipt andere coalities mogelijk, zonder N-VA. Dat maakt het toch lastig om in onderhandelingen te gaan?

“Ja, ik kijk er nog niet helemaal helder in. De ervaring leert dat je in de nacht van de verkiezingen dingen niet ziet die je de volgende dag wel ziet en andersom. En nu dus wel dingen ziet die niet zo pertinent blijken te zijn. Maar ik heb het ook gezien in de studio van de VRT toen ze de “taartjes” lieten gaan, dat er wel wat mogelijkheden zijn. Da’s goed nieuws en slecht nieuws. Da’s maar hoe je het bekijkt. Komende dagen zullen het uitwijzen.”

Maar is er al plaats voor enige tevredenheid? U hebt tot nu toe vooral moeten vechten tegen mensenmassa’s en cameramannen, zo leek het.

“Er zijn weinig dingen die me zo op mijn ongemak krijgen als mensenmassa’s. Zeker als die op mij afkomen. Ieder mens heeft z’n fobieën. En daar ben ik echt panisch voor, voor veel mensen die me omstuwen. Dan krijg je me echt, euh…”

Een stuk van jullie podium is gewoon ingestort, toen de camera’s kwamen?

“Niet dramatiseren, zo erg was het niet.”

Ik zag toch een deel van het decor sneuvelen?

“Het was niet aangenaam, laat me dat zeggen.”