De wondere wereld van de digitale schone schijn

door Lauranne Melaerts
gepubliceerd op vrijdag 28 augustus 2015 om 10:55 •
3 min lezen

Vakantiefoto’s, statusupdates over promoties op het werk… Op sociale media lijkt het elke dag wel een goednieuwsshow. Worden we gelukkiger van al die positieve meldingen? En is iedereen wel zo ‘happy’ als hij doet uitschijnen op Facebook? Of is het allemaal maar schone schijn?

“We zijn meer geconnecteerd dan ooit. Bovendien delen we met veel plezier ons geluk”, stelt sociale media experte Sofie Verhalle van Talking Heads. “Je ziet het vaak bij jonge ouders. De positieve reacties op een geboorte zijn meestal hartverwarmend. De kersverse ouders kunnen hun zorgen delen en krijgen advies in ruil. Vrienden die in dezelfde situatie zitten of die hetzelfde meegemaakt hebben, zullen zich meer met hen verbonden voelen.”

Facebook maakt ongelukkig

De overvloed aan vakantiefoto’s van exotische bestemmingen als we aan het werk zijn, is dan weer minder interessant voor ons zelfbeeld. “Het is dan ook niet ondenkbaar dat die succesverhalen een negatieve invloed uitoefenen”, zegt Verhalle. “Uit onderzoek van de University of Michigan is gebleken dat Facebook inderdaad ongelukkiger maakt.”

“Passieve gebruikers van sociale media zijn ongelukkiger dan actieve”

Medeonderzoeker Philippe Verduyn (KULeuven) nuanceert. “We zien dat er een onderscheid is tussen de passieve en de actieve Facebookgebruiker. Een passieve gebruiker post zelf bijna nooit iets en gaat niet in dialoog met de rest. Hij wordt systematisch blootgesteld aan een goednieuwsshow zonder daar zelf deel van uit te maken. Dat kan tot gevolg hebben dat de passieve gebruiker zich slechter gaat voelen. Een actieve gebruiker staat in direct contact met anderen. Hij post berichtjes en gaat wel in dialoog met anderen en deelt dus een beetje in het geluk van de ander.”

Volgens Sofie Verhalle is het is vooral belangrijk dat we op een gezonde manier met sociale media omgaan. “Als je je eigenwaarde laat afhangen van hoeveel likes je foto krijgt, ben je niet goed bezig en ga je je ten onrechte slecht voelen. Daar komt dan nog eens bij dat Facebook een algoritme toepast dat bepaalt wie welke content te zien krijgt. Jouw bericht of foto zal zeker niet bij al je vrienden verschijnen.”

Digital detox

We steken zo veel tijd in ons online profileren, dat we onszelf steeds vaker verliezen. Het is dan ook niet vreemd dat steeds meer mensen opteren voor een digital detox, het afkicken van Facebook. Zo deactiveerde Kelly Deriemaeker, freelance journaliste voor De Standaard, haar account in november en ze leidt sindsdien een facebookloos bestaan.

Toch hoeft het niet zo drastisch. Volgens Sofie Verhalle kan je ook je facebookgebruik aanpassen. “Ik ben al mijn vrienden aan het ‘ontvolgen’ en heb al hun statusupdates afgezet, zodat mijn homepage leeg is. Ik bepaal zelf via eigen lijsten welke statusupdates ik te zien krijg. Het is een experiment, maar ik merk dat het zo rustiger is in mijn hoofd.”

Overigens: hoe vaker je Facebook gebruikt, hoe groter je angst om iets te missen. Maar hoe zit het dan als je helemaal niet op Facebook zit?

Lisa (23) heeft geen enkel sociaal netwerkprofiel. Ze heeft geen behoefte om aan de digitale ratrace mee te doen en deelt haar verhalen liever persoonlijk met vrienden. “Facebook hoeft voor mij helemaal niet. Mijn vrienden houden me zo ook wel op de hoogte. Ik weet wat ik moet weten en bespaar mezelf veel stress die ik bij mijn vrienden wel ervaar. Ik ben zeker niet ongelukkiger zonder.”