Het dodental door het coronavirus in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied is afgelopen weekend over het miljoen gegaan. Gemiddeld was Latijns-Amerika in mei verantwoordelijk voor meer dan 31 procent van alle wereldwijde Covid-19-sterfgevallen, hoewel het net iets meer dan 8 procent van de wereldbevolking telt. Bovendien zag Latijns-Amerika, na meer dan een decennium van gestage groei, het afgelopen jaar een dramatische economische krimp.
Bijna 90 procent van de miljoen sterfgevallen vond plaats in vijf grote landen in de regio: Brazilië (ongeveer 44 procent), Mexico (22 procent), Colombia (8 procent), Argentinië (7 procent) en Peru (bijna 7 procent). In sommige van deze landen is het officiële aantal sterfgevallen door het coronavirus trouwens slechts een fractie van het werkelijke totaal.
Gemiddeld was Latijns-Amerika in mei verantwoordelijk voor meer dan 31 procent van alle wereldwijde Covid-19-sterfgevallen, hoewel het net iets meer dan 8 procent van de wereldbevolking telt. Hoewel de cijfers per land sterk verschillen – Uruguay en Chili hebben bijvoorbeeld een aanzienlijk deel van hun bevolking gevaccineerd – zeggen experts dat slechts ongeveer 3 procent van de Zuid-Amerikaanse bevolking volledig is gevaccineerd.
Ergste economische dip sinds 1821
Ondertussen zag Latijns-Amerika, na meer dan een decennium van gestage groei, het afgelopen jaar een dramatische economische krimp. Volgens het in maart gepubliceerde jaarverslag van de Inter-American Development Bank kromp de economie van de regio met naar schatting 7,4 procent, de ergste dip sinds 1821, toen Zuid-Amerika nog steeds ondergedompeld was in zijn bloedige onafhankelijkheidsoorlogen van Spanje. Meer dan 100 miljoen kinderen in Latijns-Amerika kunnen mogelijk niet naar school gaan. De voedselonzekerheid neemt toe. In Brazilië alleen al lijden 19 miljoen mensen, of ongeveer 1 op de 11 burgers, honger.
“We zullen armer uit deze crisis komen met meer schuldenlast en met economieën die er qua productiestructuren heel anders zullen uitzien”, schreef Eric Parrado, hoofdeconoom bij de Inter-American Development Bank.
Dat zijn zorgen voor later. Voorlopig worstelen regeringen nog steeds met het coronavirus. Er is geen eenvoudig antwoord voor wat er op het halfrond op dat vlak is misgegaan. Zowel armere als rijkere landen zagen pieken in infecties. Regeringen die worden geleid door centrumrechtse technocraten, linkse populisten en extreemrechtse showmannen werden allemaal beschuldigd van misstappen en mislukkingen bij het tegenhouden van de verspreiding van het virus.
Een jaar geleden werd het kleine Uruguay gezien als een continentale uitzondering, een relatief welvarende en goed geleide natie die een model bood voor het navigeren door de pandemie. Nu heeft het een van de hoogste sterftecijfers voor coronavirus ter wereld.
Einde malaise lang niet in zicht
Voor een groot deel van de regio is het einde nog niet in zicht. In Colombia hebben wekenlange protesten tegen de regering ertoe geleid dat functionarissen in verschillende steden hebben gewaarschuwd voor een langdurige piek in gevallen van coronavirus. In Peru, waar de economie in 2020 met meer dan 11 procent is gekrompen, heeft de pandemie in verschillende delen van het land geleid tot tekorten op de begraafplaatsen. In Brazilië, de thuisbasis van ’s werelds op een na grootste officiële Covid-19-dodental, kreeg de polariserende president Jair Bolsonaro vorige week een boete van de lokale autoriteiten in de staat Maranhao wegens het overtreden van pandemische beperkingen omdat hij weigerde een masker te dragen op een politiek evenement.
Op een paar uitzonderingen zoals Chili na, wordt Latijns-Amerika geteisterd door tekorten aan vaccins en trage uitrol. De armste landen blijven het verst achter.
Een opmerkelijke positieve trend is te vinden in Mexico, waar critici de regering hadden bekritiseerd omdat ze slecht voorbereid was op een afschuwelijke stijging van het aantal gevallen eerder dit jaar. Maar zondag meldde het ministerie van Volksgezondheid van het land het laagste dagelijkse dodental in meer dan een jaar.
Wetenschappers zeggen dat de pandemie er lijkt af te nemen – althans tijdelijk – vanwege de toenemende immuniteit aan beide zijden van de grens tussen de VS en Mexico. Maar liefst de helft van de Mexicaanse bevolking heeft antistoffen ontwikkeld omdat het coronavirus er het afgelopen jaar zo wijd verspreid was. Bovendien lijken Amerikaanse vaccinaties de verspreiding van het virus naar het zuiden te blokkeren.
(tb)