De ecocheques gaan verdwijnen. 1,45 miljoen Belgen kreeg via z’n werkgever tot 250 euro per jaar om te besteden via die cheques. Maar de rompslomp was groot, de commissies hoog, en veel mensen vergaten vooral uiteindelijk die cheque uit te geven. Gewoon een netto premie komt in de plaats. Grote vraag blijft waarom de maatijdcheques niet op de schop kunnen: dat systeem is achterhaald.

Laat ons eerlijk zijn: al wie ooit ecocheques kreeg zat toch even met de handen in het haar. Want je kreeg dus wel plots een extra bonus van een paar honderd euro, maar je moest dat specifiek uitgeven in bepaalde ‘groene’ winkels en aan ‘groene’ producten. Alleen, als je het systeem een beetje doorgronde, bleek dat zowat alles eigenlijk goed was, als er maar een minimale link was met ‘groene’ producten: van gipsplaten tot biowijnen, over wasmachines tot electronica. Alles kan en mag met ecocheques.

Maar het probleem met de cheques was groter dan enkel de vreemde regeltjes. Mensen vergaten vaak dat ze die premie gekregen hadden, en gaven het geld dus niet uit. Plus: voor de bedrijven die de cheques geven is de administratieve rompslomp niet te onderschatten. Maar is en blijft wel een goedkope manier om de medewerkers een extra premie te geven: op de 250 euro moest geen belastingen of sociale lasten betaald worden.

Akkoord in de Kamer

In de Kamer hebben de parlementsleden van de meerderheid nu een akkoord om de ecocheque te schrappen. Egbert Lachaert van Open Vld, Zuhal Demir van N-VA en Stefaan Vercamer van CD&V werkten samen met de MR een nieuwe regeling uit. Ze gaan dus de cheque vervangen door gewoon een nettovergoeding. Daarop zullen ook geen belastingen of sociale lasten betaald moeten worden, waardoor het dus gewoon om een netto premie van 250 euro cash gaat.

Nog meer dan in het verleden zouden werkgevers dus wel gek moeten zijn om die premie niet te gebruiken om de werknemer een extra bonus te gunnen op het einde van het jaar. En nog meer: volgens cijfers van Lachaert gaven tot bijna de helft van alle werknemers hun ecocheques niet uit. Ze vergaten dat, omdat het toch een onduidelijk product was. Met 250 euro cash op de rekening is dat ondenkbaar.

Maaltijdcheques blijven bestaan

Enige verliezers lijken Sodexo en Edenred, de twee bedrijven die de cheques verdelen. Want zij hadden hoge commissies op de cheque, die ze verliezen.

De ‘groene’ sector, voor zover die nog kon profiteren van de ecocheques, verlies ook: de nieuwe netto premie is op geen enkele manier nog gebonden aan groene producten. De werknemer doet ermee wat zij of hij wil.

In feite kan je de redenering makkelijk doortrekken voor maaltijdcheques. Want die worden wel veel meer effectief gebruikt, maar het blijft een beetje onhandig: een extra systeem van betaling, meer rompslomp dus, en vooral op het einde van de rit ook een ‘verlies’, want niet iedereen denkt eraan alles uit te geven. De Vlaamse meerderheidspartijen zouden eigenlijk nog verder willen gaan, en ook de maatijdcheques helemaal willen schrappen en vervangen door de nettovergoeding. Maar de MR durft daarin niet mee te gaan. De macht van Sodexo is te groot, als lobbymachine, zo wordt gezegd in de wandelgangen.