In het kort
- Bijna een op de drie Europeanen experimenteerde ooit met illegale drugs.
- Drugsgebruik onder jongeren voorspelt het patroon van morgen.
- Nieuwe synthetische drugs vormen groeiende bedreiging door snelle ontwikkeling en moeilijke opsporing.
Europa kampt met een complex drugsprobleem blijkt uit onderzoek van EuroNews. Cannabis en cocaïne blijven de meest gebruikte illegale middelen, maar een breder arsenaal aan stoffen bedreigt de volksgezondheid. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer een derde van alle Europeanen ooit illegale drugs probeerde.
Geografische verschillen
De cijfers voor cannabisgebruik onder jongvolwassenen tonen grote regionale verschillen. Gemiddeld gebruikt 15 procent cannabis, met uitschieters in Tsjechië, Italië, Frankrijk en Spanje. Malta, Turkije en Hongarije kennen het laagste gebruik.
Voor cocaïne, met een Europees gemiddelde van 2,5 procent, voeren Nederland, Spanje en Ierland de lijst aan. In Turkije, Portugal, Polen en Hongarije ligt het gebruik beduidend lager.
Strengere straffen hebben beperkt effect
Het is opmerkelijk dat een strengere houding ten opzichte van drugsgebruik in een land vaak geen directe invloed lijkt te hebben op de beschikbaarheid van drugs, vooral voor jongeren. Dit blijkt uit onderzoek van Sabrina Molinaro, epidemioloog en onderzoeksdirecteur bij de Nationale Onderzoeksraad van Italië, in samenwerking met EuroNews. Haar werk met het European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs laat zien dat strengere straffen vooral gericht zijn op gelegenheidsgebruikers, en niet zozeer op chronische gebruikers of zware verslaafden.
Jongens versus meisjes
Molinaro’s werk onthult ook duidelijke generatiepatronen. Het drugsgebruik van jongeren blijkt een betrouwbare voorspeller voor toekomstig gebruik op volwassen leeftijd. Opvallend is dat het traditionele verschil in cannabisgebruik tussen jongens en meisjes kleiner wordt. In sommige landen gebruiken meisjes zelfs meer cannabis dan jongens.
Nieuwe drugs, nieuwe gevaren
Naast de ‘klassieke’ drugs zoals cannabis en cocaïne, ziet Europa een opmars van MDMA, heroïne, opioïden en psychedelica. Vooral synthetische drugs, waaronder in laboratoria gemaakte cannabinoïden en stimulerende middelen, baren zorgen. De snelle ontwikkeling maakt het voor autoriteiten moeilijk om gevaarlijke stoffen tijdig op te sporen en te verbieden.
Illegale labs
De productie in clandestiene laboratoria vergroot de risico’s. Slechte omstandigheden leiden tot vervuilde drugs, waarbij gebruikers vaak niet weten wat ze precies innemen. In 2022 werden honderden van zulke labs ontmanteld in de EU. Het Europese waarschuwingssysteem identificeerde het jaar daarop diverse nieuwe synthetische opioïden die een ernstige bedreiging vormen voor de volksgezondheid.
