De dreiging van een tekort aan warmtepompen en aan de mensen die ze installeren, is werkelijkheid geworden. Ook zonnepanelen worden niet gespaard van de tegenspoed.

Om de stijgende prijzen van fossiele brandstoffen het hoofd te bieden (en niet langer afhankelijk te zijn van Rusland), proberen veel Europeanen alternatieven te vinden die de kosten omlaag brengen. Velen richten zich op dezelfde oplossing: warmtepompen. En de overheden dragen hun steentje bij door de switch naar duurzaam subsidies toe te bedelen, wat de vraag nog verder opdrijft.

In Tsjechië leidt de explosie van de vraag tot wat al weken werd gevreesd: een tekort. Zowel van materiaal als van mankracht. Lokale bedrijven – die ook te maken hebben met verstoringen in de toeleveringsketen – kunnen de druk op de markt niet langer aan, meldt Euractiv.

“De steun voor het schrappen van gasketels en in plaats daarvan de subsidie voor warmtepompen verhogen, lost de situatie niet op. Het resultaat is dat de mensen reageren met een massale vraag naar hernieuwbare energie, terwijl de aanbodzijde niet op een dergelijke toename is voorbereid”, klaagt Luděk Lošťák, eigenaar van Zero-Living, een bedrijf dat pompen en fotovoltaïsche panelen installeert.

Want ja, het zijn niet alleen warmtepompen die door dit tekort worden getroffen. Ook zonnepanelen, waarmee consumenten hopen te besparen, worden getroffen.

Midden-Europa bijzonder hard getroffen

Terwijl de tekorten momenteel Tsjechië treffen, verwachten analisten dat ze ook in buurland Slowakije zullen optreden. De producenten zouden zich namelijk liever concentreren op de lucratievere West-Europese markten. Tenminste, wat warmtepompen betreft.

“Het grootste obstakel voor Slowakije of Tsjechië is de hoge investeringsintensiteit van de technologie”, verklaart Richard Paksi van de Slowaakse belangengroep Buildings for Future. “In westerse landen hebben huishoudens geen moeite om een warmtepomp te betalen. De huidige subsidies van het (Slowaakse) programma voor groene huishoudens, die maximaal 3.400 euro opleveren, zijn ontoereikend, aangezien de prijs van hogetemperatuursystemen zoals warmtepompen ongeveer 15.000 euro bedraagt”, voegt hij eraan toe.

Hoewel de dreiging van een tekort aan fotovoltaïsche panelen in Slowakije volgens hem minder waarschijnlijk lijkt, mag zij niet worden uitgesloten. Vanwege transportproblemen vanuit China, en ook een gebrek aan mankracht daar. “Met de aanzienlijke toename van de belangstelling voor de installatie van deze bronnen, zal ook de behoefte aan geschoolde arbeidskrachten toenemen. In de westelijke lidstaten is er al een groeiend tekort en in Slowakije zijn we daar ook niet op voorbereid”, merkt hij op.

Deze plaatselijke tekorten kunnen een voorafschaduwing zijn van wat Europa de komende jaren te wachten staat. Vorige week nog luidde de Europese Vereniging van Metaalproducenten en Recyclers de noodklok. Volgens de vereniging zal het aanbod van metalen niet volstaan om de energietransitie (elektrische auto’s, windrotors, zonnepanelen, opslagunits, enz.) tegen 2030 te verzekeren. De Europese industrieën zullen dan geen andere keuze hebben dan afhankelijk te zijn van een paar landen, en een hoge prijs betalen.

(lb)