De klucht rond onkruidverdelger glyfosaat, sinds 19 juli in Vlaanderen verboden om te gebruiken thuis (maar nog wel overal te koop), blijft duren. Vandaag slaagden de Europese lidstaten er niet in om akkoord te geraken of het nu wel of niet verboden moet worden. Er komt dus wellicht een compromis, waardoor het middel nog jarenlang in Europa gebruikt zal mogen worden.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) denkt dat glyfosaat (de bekendste productnaam is Roundup) kankerverwekkend is voor mensen. Maar zowel het Europees agentschap voor chemische stoffen als het voedselveiligheidsagentschap zeggen geen link te hebben gevonden tussen kanker en het gebruik van glyfosaat.

De Europese Commissie vindt dat glyfosaat de komende tien jaar nog mag worden gebruikt. Een besluit over het middel is nodig omdat de vergunning voor het gebruik medio december afloopt.

In Vlaanderen is het gebruik van glysofaat sinds 9 juli verboden, ten minste voor particulieren. “Professionele gebruikers” kunnen nog wel Roundup spuiten, ten minste als ze daarvoor een licentie hebben.

Het gebruik is ook verboden in Wallonië en Brussel, maar, waarom zie je dan Roundup en andere middelen met glysofaat nog staan in je tuincenter en kan je het nog kopen? Omdat het de federale regering is die een verkoopverbod moet uitvaardigen.

De Europese Commissie vindt dat glyfosaat de komende tien jaar nog mag worden gebruikt. Een Europees besluit over het middel is nodig omdat de vergunning voor het gebruik medio december afloopt.

En, de lidstaten zitten dus niet op één lijn. Dat glysofaat eruit moet, dat is een zekerheid, maar het gaat dus vooral over hoe snel het moet verdwijnen. De Nederlanders zeggen 10 jaar. De Fransen zijn fel tegen; volgens hen is een termijn van drie jaar lang genoeg. Oostenrijk en Italië hebben problemen met de vergunning van tien jaar.

Bij het tellen van de stemmen vanochtend bleek dat voor geen enkel voorstel een meerderheid is. Ook het plan van België om de lijn van het Europees Parlement aan te houden – waarbij de stof in vijf jaar tijd langzaam wordt uitgebannen – haalde het niet.

Volgende week wordt er opnieuw vergaderd over de glyfosaatvergunning; daarbij stemt naar verwachting een meerderheid voor het toestaan van het middel voor een periode van vijf tot zeven jaar.

Kankerverwekkend of niet?

Glyfosaat is een van de meest gebruikte bestrijdingsmiddelen in de Europese landbouw. Concentraties van het middel zijn ook vaak te vinden in drinkwater en levensmiddelen. In februari bleek dat in veelDuitse bieren sporen van landbouwgif te vinden zijn, waaronder concentraties glyfosaat.

Glyfosaat is een organische fosforverbinding die als niet-selectief systemisch totaalherbicide zeer ruim toegepast wordt. Het Amerikaanse bedrijf Monsanto bracht het product in de jaren ’70 als isopropylammoniumzout op de markt onder de naam Roundup. Onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie en het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek hebben het goedje als carcinogeen geklasseerd.

Maar vorig jaar stelde de Joint Meeting of Pesticide Residues, een groep die bestaat uit internationale experts op het gebied van bestrijdingsmiddelen en die onder meer advies uitbrengt aan Wereldgezondheidsorganisatie WHO, dat glyfosaat niet kankerverwekkend is.

In dat nieuwe onderzoek werden diverse studies met elkaar vergeleken. Daaruit blijkt dat er geen aanwijzingen zijn dat glyfosaat kanker kan veroorzaken als mensen producten eten waar de stof in voorkomt. Meerdere onderzoeken met ratten en muizen bevestigen dat, stellen de experts.

Tegenstanders

Tegenstanders blijven er op wijzen dat er onvoldoende onderzoek is gedaan naar de effecten van de stof in het menselijk lichaam, vooral omdat verschillende onkruidverdelgers vaak met elkaar worden vermengd en niet duidelijk is hoe de verschillende stoffen op elkaar reageren.

Ruim een miljoen Europeanen hebben ondertussen hun handtekening gezet onder een burgerinitiatief voor een verbod op onkruidverdelgers met het middel glyfosaat.