De ruimtevaartindustrie is de voorbije jaren op zijn kop gezet door een belangrijke uitvinding. Bedrijven als SpaceX en Blue Origin, maar binnenkort ook een reeks anderen, maken steeds vaker gebruik van herbruikbare raketten. De technologie maakt de ruimtevaart immers een stuk goedkoper en milieuvriendelijker. Ook Europa doet nu mee aan de race.

ArianeGroup, het Franse moederbedrijf van ArianeSpace, de ontwikkelaar van de belangrijkste Europese draagraket, de Ariane 5, heeft deze week tijdens de International Astronautical Congress (IAC) in Parijs een opvallende voorstelling gedaan. Het conglomeraat is bezig met de ontwikkeling van SUSIE (kort voor Smart Upper Stage for Innovative Exploration), een volledig herbruikbare rakettrap. 

De rakettrap wordt ontwikkeld met een ambitieus doel. Het moet immers zowel satellieten en andere vracht, maar ook astronauten naar de ruimte vervoeren, waarna het terug verticaal op aarde kan landen. Hoewel SUSIE zich nog in de conceptfase bevindt, lijkt ArianeGroup serieus van plan te zijn een werkende versie te bouwen. 

Europa wil inhaalmanoeuvre

Daarmee lijkt het erop dat Europa, na lang twijfelen, nu eindelijk meedoet aan de race om herbruikbare raketten te ontwikkelen. In 2014 koos Europa immers voor de ontwikkeling van raketten die niet herbruikbaar zijn om dienst te doen als belangrijkste draagraket voor het Europese Ruimteagentschap (ESA), maar in 2021 gaven politici toe dat die keuze ervoor zorgde dat Europa achterop begint te hinken in de nieuwe ruimterace. 

Vorig jaar zei de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire nog dat Europa “een slechte strategische keuze die tien jaar geleden werd gemaakt”, nu probeert goed te maken. Hij had het toen over een ander project voor herbruikbare raketten, het Maïaproject, maar de uitspraak blijft nog altijd even relevant. 

Omgekeerde van SpaceX

Met het ontwerp onderscheidt het bedrijf zich alvast van private concurrenten als SpaceX, die momenteel enkel de zogenaamde booster, de onderste rakettrap, kunnen laten landen. De Crew Dragon, het ruimteschip van het bedrijf waarin mensen worden vervoerd, landt niet op eigen kracht, maar moet uit de zee worden opgevist. 

ArianeGroup lijkt het dus omgekeerd aan te pakken. Hoewel SUSIE zelf zal kunnen landen en herbruikbaar zal zijn, zal het nog altijd Arianeraketten gebruiken als eerste rakettrap, die niet herbruikbaar zijn. Ook de Ariane 6, het volgende model van het bedrijf dat in 2023 voor het eerst gelanceerd wordt, zal daar niet toe in staat zijn en zal na gebruik worden afgedankt.

Volledig herbruikbare raketten

Uiteindelijk wil ArianeSpace er echter meer aan doen om herbruikbare technologie te ontwikkelen. In juli kreeg het bijvoorbeeld groen licht van de Europese Commissie om twee projecten op te starten, met als doel de ontwikkeling van een herbruikbare lanceerder tegen 2026.

Voor de (onhandig genoemde) projecten SALTO (reuSable strAtegic space Launcher Technologies & Operations) en ENLIGHTEN (European iNitiative for Low cost, Innovative & Green High Thrust Engine) werd zo’n 56 miljoen euro vrijgemaakt door de Europese Commissie. In samenwerking met het ESA is het nu de bedoeling dat de technologie de komende jaren letterlijk en figuurlijk van de grond komt.

“Voor het eerst zal Europa toegang hebben tot een herbruikbare draagraket. Met andere woorden, we zullen onze eigen SpaceX hebben, we zullen onze eigen Falcon 9 hebben”, zei Le Maire toen. De Franse minister benadrukte ook dat Europa momenteel een grote achterstand heeft tegenover Amerikaanse bedrijven en dat het nu een inhaalmanoeuvre moet uitvoeren.

SpaceX en Blue Origin

Le Maire sprak voornamelijk over Elon Musks SpaceX, wellicht het bekendste private ruimtevaartbedrijf in de wereld. Het bedrijf is momenteel veruit de koploper in de nieuwe ruimterace en voert elk jaar talloze vluchten uit. Het overgrote merendeel van die raketten (althans de eerste rakettrap, de zogenaamde booster) landt terug op aarde en kan na enig onderhoudswerk worden herbruikt.

Ook Blue Origin, het bedrijf van Amazon-topman Jeff Bezos, begint steeds meer op te komen. Het bedrijf ontwikkelt eveneens raketten die herbruikbaar zijn, die ook capabel zijn om mensen naar de rand van de ruimte te brengen. Bezos ziet een toekomst waarin miljoenen mensen in de ruimte leven en werken, een droom die door Musk wordt gedeeld. 

Andere bedrijven, zoals Rocket Lab, beginnen ook heil te zien in herbruikbare technologie. Hoewel het bedrijf tot nu toe enkel met wegwerpraketten werkte, is het van plan om binnenkort een nieuwe, herbruikbare raket op de markt te brengen. 

Die keuze is niet moeilijk te verstaan: volgens sommige wetenschappers maken herbruikbare raketten ruimtevluchten tot wel 20 keer goedkoper.

(kg)