De digitale euro is alleszins niets nieuws onder de zon. De ECB overweegt al een tijdje om een eigen digitale munt te ontwikkelen. Daarmee treedt de toezichthouder onder meer in de voetsporen van China. Het Aziatische land heeft al verschillende keren geëxperimenteerd met een digitale yuan (e-CNY). Recent heeft Peking nog een proefproject gestart waarbij de inwoners een metroticket kunnen kopen met de e-CNY. Ook in de Verenigde Staten wil de Federal Reserve dit jaar al enkele proefprojecten starten met de digitale dollar.

Voorts wil de ECB de digitale betalingen niet aan de private sector overlaten, vooral niet als het gebruik van fysiek contant geld begint af te nemen, zoals in Zweden het geval is. Gevreesd wordt dat bepaalde spelers misbruik gaan maken van de data waar ze op die manier toegang tot krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de digitale munt van Facebook.

Wat is de digitale euro juist?

Het zal een betaalmiddel zijn dat de houders een vordering geeft tegenover de ECB, zoals bankbiljetten en muntstukken, maar in digitaal formaat. Concreet betekent dat dat je de digitale munt zal kunnen gebruiken om allerhande zaken te kopen, zoals je dat vandaag al doet met de traditionele valuta.

Naar alle waarschijnlijkheid zal de digitale euro veel gelijkenissen hebben met een zichtrekening die je aanhoudt bij een commerciële bank. Verwacht wordt dat je rechtstreeks een zichtrekening of een digitale portefeuille zal aanhouden bij de ECB.

Dat heeft één groot voordeel: de ECB kan nooit zonder euro’s komen te zitten. Dat is niet het geval bij de banken. De financiële instellingen zijn bijvoorbeeld niet in staat om iedereen uit te betalen als alle klanten tegelijk geld afhalen. Denk bijvoorbeeld aan de financiële crisis in Griekenland. Toen hebben de banken de geldafhalingen moeten beperken omdat iedereen tegelijk zijn deposito’s opvroeg.

De Amerikaanse investeringsbank Morgan Stanley verwacht dat de digitale euro de bankdeposito’s met 8 procent kan doen afnemen.

Hoe krijg ik toegang tot digitale euro’s?

De ECB heeft al laten weten dat het zal samenwerken met banken en gereguleerde fintechs om de digitale euro’s aan de man te brengen. Zij zullen namens de toezichthouder digitale euro-portemonnees aan de klanten aanbieden. Dat meldt het persagentschap Reuters.

Eenmaal je een rekening of een digitale portefeuille hebt, kan je de digitale euro’s gebruiken zoals je traditionele valuta gebruikt. De betalingen zullen anoniem zijn tot een bepaald bedrag. Het is nog niet duidelijk welke bovengrens de ECB zal hanteren.

Kan ik al mijn spaargeld omzetten in digitale euro’s?

Hoogstwaarschijnlijk niet. De ECB weet dat de veiligheid van haar digitale portemonnee zo aantrekkelijk kan zijn dat commerciële banken erdoor worden uitgehold. Daarom zal de ECB naar alle waarschijnlijkheid een bovengrens stellen aan het aantal digitale euro’s dat particulieren mogen bezitten. ECB-directielid Fabio Panetta opperde eerder dit jaar dat de ECB overweegt om een bovengrens van 3.000 euro te hanteren. Hij zei daarbij dat er een boetetarief van toepassing kan zijn indien klanten meer digitale euro’s aanhouden.

Het is overigens niet de bedoeling dat de digitale euro cash geld gaat vervangen. De twee betaalmiddelen zullen dan ook naast elkaar blijven bestaan. Sommige critici vrezen wel dat het op lange termijn de bedoeling is om definitief komaf te maken met contant geld. Volgens hen kan de ECB de digitale euro dan gebruiken om agressieve monetaire beleidsmaatregelen te nemen, zoals negatieve rentetarieven op deposito’s van huishoudens.

Wanneer zal de digitale euro er zijn?

De digitale euro zal de komende vijf jaar niet beschikbaar zijn. De toezichthouder heeft zichzelf twee jaar gegeven om de laatste hand te leggen aan het ontwerp van de digitale euro. Daarna zal het door de raad van bestuur moeten worden geratificeerd.

Als het wordt goedgekeurd, zal de ECB nog drie jaar werken aan de invoering ervan. Zij zal ook proberen de wetgeving te wijzigen, aangezien de digitale euro nog niet is opgenomen in de EU-verdragen.

Lees ook:

• ‘Govcoins’ counteren Bitcoin: centrale banken maken zich klaar voor lancering eigen digitale munten (CBDC’s)
• Digitale euro versus bitcoin: zoek de verschillen