De angst voor een Europese recessie is terug (van nooit echt weggeweest). Aanleiding is de publicatie van de inkoopmanagersindex (PMI) van S&P Global, die als een goede graadmeter voor de economische gezondheid in de eurozone wordt beschouwd. Die index is onder de 50 punten gedoken, wat wijst op een krimp van de bedrijfsactiviteit.

De Europese Centrale Bank (ECB) pakte gisteren uit met een verrassing: een renteverhoging met 50 basispunten. Die onverwacht forse verhoging moet de torenhoge inflatie afremmen. In een persverklaring zei de centrale bank dat ze zich in de toekomst zal baseren op de economische gegevens om te bepalen in welke mate ze de rente moet wijzigen. “We volgen alles maand per maand op”, klonk het.

Minder dan 50 punten

Nog geen 24 uur na de bekendmaking van de eerste renteverhoging in elf jaar is daar al het PMI-rapport van S&P Global. Dat is geen onbelangrijke publicatie, want het peilt naar het ondernemersvertrouwen. De ECB houdt die index dan ook goed in de gaten om de evolutie van de economische groei te voorspellen.

En laat dat rapport nu net weinig goeds met zich meebrengen. De inkoopmanagersindex is gekrompen van 52 punten in juni tot 49,4 punten in juli. Dat is een forsere daling dan wat de economen bevraagd door het persagentschap Reuters hadden verwacht. Ze hadden een krimp tot 51 punten voorspeld.

De maakindustrie is een van de sectoren die in de klappen deelt. De productie en het aantal nieuwe orders in die sector zijn volgens de bevraging van S&P Global gedaald. Misschien nog problematischer is dat de groei in de dienstensector ook aanzienlijk vertraagt. De PMI voor die sector daalde van 53 naar 50,6 punten, wat zo goed als een stagnatie betekent.

Eerste krimp sinds 2013

Zodra de index onder 50 punten duikt, is er sprake van een daling van de economische activiteit. Chris Williamson, hoofdeconoom bij S&P Global, verwacht daarom dat de economie van de eurozone in het derde kwartaal zal krimpen. “De bedrijvigheid in juli is teruggelopen en toekomstgerichte indicatoren wijzen erop dat het in de komende maanden nog erger zal worden”, klinkt het.

“De pandemische lockdownmaanden buiten beschouwing gelaten, is de krimp van juli de eerste die door de PMI wordt gesignaleerd sinds juni 2013, wat erop wijst dat de economie met 0,1 procent krimpt op kwartaalbasis”, voegt hij er nog aan toe.

Ook Bert Colijn, econoom bij ING, sluit een economische krimp in het derde kwartaal niet uit. “Een sterk toeristenseizoen zou het derde kwartaal van een krimp kunnen redden, maar als we ons baseren op de Duitse bedrijvigheid is dat zeker en vast geen garantie”, klinkt het. De Duitse Inkoopmanagersindex is deze maand gedaald tot 49,2 punten. Duitsland is de grootste economie van de eurozone.

In theorie moet er sprake zijn van twee opeenvolgende kwartalen waarin een economie krimpt om te kunnen spreken van een recessie. Volgens het PMI-rapport van juni is de economie in de eurozone in het tweede kwartaal gegroeid met 0,2 procent. Een economische krimp in het derde kwartaal zal dus nog niet resulteren in een recessie. Desalniettemin komt een economische inzinking nu wel heel dichtbij.

Renteverhoging

“Deze cijfers staven onze visie dat de Europese Centrale Bank niet veel ruimte meer heeft voor verdere renteverhogingen, omdat de economie nu al fel aan het afkoelen is en in recessiemodus gaat”, verduidelijkt Colijn.

De econoom van ING verwacht dat de ECB dit jaar de rente in totaal met nog eens 50 basispunten zal optrekken. Dat zou betekenen dat de depositorente tegen het einde van 2022 zal uitkomen op 0,5 procent. De banken zullen dus opnieuw interesten krijgen als ze geld stallen in Frankfurt.

(evb)