Vrij verkeer binnen de verschillende landen van de Europese Unie lijkt voor velen onder ons een vanzelfsprekendheid. Maar het blijft niet voor iedereen zo eenvoudig: na een lang proces dat in 2016 begon, is de EU van plan om voor bepaalde reizigers weer controles in te voeren.

Voor de burgers van de EU verandert er niets: zij zullen nog steeds kunnen reizen, werken en handeldrijven waar zij maar willen, volgens het beginsel van het vrije verkeer van goederen en personen. Ook voor onderdanen van landen waarvoor de EU een visum eist, verandert er niets. Maar degenen die daar ergens tussenin vallen, en dat zijn er velen, zullen zich moeten aanpassen aan het nieuwe systeem.

61 betrokken landen, waaronder het VK

Het nieuwe systeem heet ETIAS (European Travel Information and Authorisation System) en zal gelden voor niet-EU-landen waarvan de burgers het Schengengebied van de EU kunnen betreden zonder visum. Daartoe behoren de Verenigde Staten, Canada en Israël, en ook vele EU-grenslanden. Inclusief het VK, dat na Brexit de facto zijn recht op vrij verkeer zal verliezen. De volledige lijst kan worden geraadpleegd op deze site.

ETIAS heeft weinig te maken met een echt visum, schrijft CNN: dit online document kan veel sneller verkregen worden en vereist geen biometrische informatie. Het is echter een extra administratieve stap, en er zijn regels en kosten aan verbonden.

De aanvraagprocedure zal verlopen via een “grotendeels geautomatiseerd IT-systeem”, waarbij “binnen enkele minuten” goedkeuring zal worden verleend aan ongeveer 95 procent van de aanvragers, aldus een memo van de EU. In “zeer uitzonderlijke gevallen” zou de goedkeuring maximaal een maand kunnen duren. Iedereen van wie de aanvraag wordt afgewezen, heeft het recht om in beroep te gaan.

7 euro om de EU binnen te komen

De ETIAS-vergunning is geldig voor een onbeperkt aantal entrees gedurende drie jaar. De houders moeten echter wel de immigratie- en overstay-regels naleven. Momenteel kunnen onderdanen van derde landen niet langer dan 90 dagen in het hele statenverband verblijven, voor elke periode van 180 dagen. Om dit document te verkrijgen, dat nodig is voor iedereen tussen 18 en 70 jaar, moet 7 euro worden opgehoest. Het is nog niet bekend of andere leeftijdsgroepen een verlaagd tarief zullen krijgen of zich gratis zullen kunnen aanmelden.

De EU rechtvaardigt deze maatregel met de noodzaak haar grenzen beter te controleren, nu zij geconfronteerd wordt met zowel terroristische dreigingen als migratiecrises. De invoering van ETIAS is gepland voor mei 2023.

(lb/ns)