De European Broadcasting Union (EBU) grijpt hard in om de “eerlijkheid en integriteit” van het Eurovisiesongfestival te waarborgen. In aanloop naar de editie van 2026 in Wenen worden er ingrijpende wijzigingen doorgevoerd in het stemsysteem. De maatregelen volgen na een periode van intensief overleg en aanhoudende kritiek van diverse deelnemende omroepen.

De organisatie wil met een pakket aan nieuwe regels voorkomen dat het muziekfestijn verder politiseert of dat de uitslag gemanipuleerd wordt door gecoördineerde acties. De focus ligt hierbij op zowel de samenstelling van de jury’s als de beperking van de macht van de thuiskijker.

Terugkeer vakjury en jongerenpanels

Een van de meest in het oog springende veranderingen is de herintroductie van de professionele vakjury’s in de halve finales. De afgelopen jaren lag het lot van de halvefinalisten volledig in handen van het publiek, maar daar komt in mei verandering in. Die afschaffing was gebeurd na een schandaal waarbij enkele landen samenwerkten en allemaal op elkaar stemden. De EBU belooft nu meer controle te doen op de integriteit van de juryleden.

Om de kritiek te pareren dat jury’s soms ‘out of touch‘ zijn met de huidige muziekmarkt, worden de panels aanzienlijk diverser samengesteld. Een opvallende toevoeging is de verplichting om juryleden in de leeftijdscategorie van 18 tot 25 jaar op te nemen. Hiermee hoopt de EBU een brug te slaan tussen de muzikale expertise van professionals en de smaak van de jongere generatie kijkers.

Halvering stemplafond en antifraude

Ook voor de kijker thuis verandert er veel. Het stemplafond – het maximaal aantal keren dat één persoon mag stemmen – wordt voor de editie van 2026 gehalveerd. Het ging tot nu toe om twintig stemmen per persoon per land. Dat wordt nu dus tien stemmen. Het doel hiervan is tweeledig: enerzijds moedigt het fans aan om hun stemmen strategisch te spreiden over meerdere favorieten in plaats van alles op één kaart te zetten, en anderzijds verkleint het de impact van fanatieke blokstemmers.

Daarnaast investeert de organisatie in geavanceerde technologie. Er komen verbeterde beveiligingssystemen die gecoördineerde of frauduleuze stemactiviteiten realtime moeten detecteren en blokkeren.

Controverse

De wijzigingen komen niet uit de lucht vallen. De afgelopen jaren was er veel ophef over de uitslagen, met name rondom de deelname van Israël. Er ontstond een onverklaarbaar groot gat tussen de waardering van de vakjury’s (die soms nul punten gaven) en de massale twaalf punten van het publiek.

Landen als België, Nederland, Spanje en Slovenië eisten opheldering en vroegen zich af of er sprake was van eerlijke competitie of politieke campagnes. Om dit in de toekomst tegen te gaan, komen er strengere regels voor promotie. Campagnes die gesteund worden door overheden om de uitslag te beïnvloeden, worden aan banden gelegd.

Geen stemming over Israël

De EBU hoopt dat met deze nieuwe regels de grimmige sfeer rond het Eurovisiesongfestival gaat liggen. Aanvankelijk stond er enige tijd terug een stemming over de deelname van Israël gepland, maar die was tot nader order uitgesteld. De organisatie hoopt nu dat zo’n stemming niet meer nodig is met de nieuwe regels.