De vervroegde vrijlating van voormalig Peruviaans dictator Alberto Fujimori benadrukt de kwetsbaarheid van Latijns-Amerikaanse democratieën tegenover de invloed van georganiseerde misdaad. Het toont de noodzaak voor effectieve rechtspraak en anticorruptiehervormingen om de integriteit van regeringen in de regio te waarborgen en de opkomst van zogenaamde maffiastaten te voorkomen.
Waarom is dit belangrijk?
Fujimori’s vrijlating weerspiegelt een groeiend probleem in Latijns-Amerika waarbij de grens tussen overheid en georganiseerde misdaad vervaagt. De invloed van georganiseerde misdaad in politieke machtsstructuren kan leiden tot instabiliteit en een toename van corruptie en geweld in de regio.
In het nieuws. Alberto Fujimori (85) was meer dan halverwege een 25-jarige gevangenisstraf voor het goedkeuren van buitengerechtelijke executies en ontvoeringen, en het verduisteren van 15 miljoen dollar (13,7 miljoen euro).
- Het inter-Amerikaanse Hof van de Mensenrechten had Peru verboden Fujimori’s straf te verkorten. Desondanks heeft het Constitutioneel Hof zijn vrijlating bewerkstelligd.
- Deze situatie weerspiegelt de democratische terugval in Peru en de invloed van Fujimori’s familie op de rechterlijke macht.
De uitzondering: El Salvador
Zoom in. Organisaties voor georganiseerde misdaad hebben zich ingebed in de bovengrondse economie en hun invloed uitgebreid naar andere illegale activiteiten.
- In Latijns-Amerika worstelen democratieën met corruptie en geweld.
- In Guatemala verzetten corrupte wetgevers zich tegen de anticorruptiepresident Arévalo.
- Ecuadoraanse bendes infiltreren de overheid, terwijl in Mexico en Brazilië drugskartels en paramilitairen overheden beheersen.
- Mexicaanse misdaadkartels zijn de op Walmart na grootste werkgever van hun land.
- Voorlopig lijkt enkel El Salvador een remedie te hebben gevonden tegen de georganiseerde misdaad. 1% van de bevolking zit er nu in de gevangenis, maar het moordcijfer ligt er ondertussen wel lager dan in de VS.
- Ondanks deze uitdagingen, zoals ongelijkheid en economische stagnatie, blijven de meeste Latijns-Amerikaanse landen democratisch, met uitzondering van Venezuela en Nicaragua.
- Deze veerkracht is opmerkelijk gezien de langdurige druk waaronder deze democratieën functioneren.
Zoom out. De groei van georganiseerde misdaad in Latijns-Amerika bedreigt democratieën die al decennialang druk ervaren vanuit diverse sociale en economische problemen.
- De vermenging van maffia’s en staten kan leiden tot extreme corruptie en geweld. Waardoor burgers mogelijk alternatieven zoeken, waaronder emigratie en autoritaire regimes.