De internationale handel in wilde dieren die niet door multilaterale overeenkomsten zijn beschermd, vormt een steeds grotere bedreiging voor de wereldwijde biodiversiteit. Dat staat in een rapport van wetenschappers aan de University of Adelaide in Australië, gebaseerd op data over soorten die niet onder de bescherming van de Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (Cites) vallen.

“De wereldwijde vraag naar exotische huisdieren neemt sterk toe”, merken de onderzoekers Freyja Watters en Phil Cassey, biologen aan de University of Adelaide, op. “Deze trend wordt onder meer gestimuleerd door sociale media en een verschuiving van fysieke dierenwinkels naar online marktplaatsen.”

“Dieren zoals otters, lori’s en galago’s worden op sociale media vaak met schattige kenmerken en mensachtige gevoelens en gedragingen omschreven. Dit helpt de vraag naar dergelijke soorten als huisdieren te creëren, wat zowel de legale als illegale handel in wilde dieren stimuleert.”

Bedreiging

“De internationale handel in wilde dieren is momenteel een van de grootste bedreigingen voor het behoud van de mondiale biodiversiteit en de bescherming van het leefmilieu”, werpen de Australische wetenschappers op.”

“Wilde populaties kunnen in het gedrang komen, terwijl elders nieuwe invasieve soorten kunnen worden geïntroduceerd. Er moet zelfs rekening worden gehouden met een eventuele overdracht van ziektes van wilde dieren op mensen. Tenslotte wordt vaak ook het welzijn van de verhandelde dieren bedreigd.” 

De Verenigde Staten blijken op de wereldwijde markt voor exotische huisdieren de grootste importeur. “Er moet daarbij echter worden vastgesteld dat op de Amerikaanse markt ruimschoots drie keer meer ongereglementeerde soorten worden ingevoerd dan dieren die in de lijsten van Cites staan vermeld”, opperen Watters en Cassey.

Het onderzoek, gespreid over een periode van tien jaar, toont dat bij de import van exotische huisdieren op de Amerikaanse markt 378 soorten onder de bescherming van Cites vallen. Daarnaast werden echter ook 1.366 niet-gereglementeerde soorten, met een totaal van 8,84 miljoen ingevoerde dieren, aangetroffen.

“Deze populatie – die zowel amfibieën, vogels, zoogdieren als reptielen omvat – is ongeveer elf keer groter dan de aantallen van categorieën die wel op de lijsten van Cites worden aangetroffen”, verduidelijken Watters en Cassey. “Bovendien werden daarbij ook heel wat soorten aangetroffen die met uitsterven worden bedreigd, maar toch in grote aantallen worden verhandeld.”

“Voorbeelden daarvan zijn onder meer de gouden gekko of de Chinese waterdraak. De lijst omvat verder tevens soorten met een klein en versnipperd geografisch verspreidingsgebied, zoals bepaalde exotische boomkikkers.”

Daarnaast wordt erop gewezen dat er eveneens bezorgdheid is gerezen rond een aantal soorten die momenteel niet zijn opgenomen in de lijst van Cites zijn opgenomen. “Bij een aantal van deze soorten – zoals de tweevingerige luiaard – blijken de verhandelde aantallen in de loop van de tijd toe te nemen, waardoor hun overlevingskansen alsnog in het gedrang zouden kunnen komen”, beklemtonen de wetenschappers.

“Maar tevens moet de nodige aandacht op de invoer van invasieve soorten – zoals bepaalde groepen parkieten – worden gericht.”

Strenger toezicht

De onderzoekers waarschuwen dat dringend tot een strenger toezicht op de handel in deze ongereglementeerde categorieën moet worden overgegaan. Alleen op die manier kan volgens hen een betere bescherming worden gegarandeerd. 

“Dit onderzoek illustreert waarom er dringend behoefte is aan toezicht op de handel in alle soorten die vrij in de natuur leven en er niet alleen aandacht mag worden besteed aan dieren die in de lijsten van Cites staan vermeld”, voeren ze aan.

“Cites heeft slechts betrekking op minder dan 10 procent van alle beschreven planten en gewervelde landdieren en op minder dan 1 procent van alle vissen en ongewervelde dieren.”

“Er bestaat ook geen internationaal regelgevend kader om toezicht te houden op de handel in de vele soorten die niet in de lijsten van Cites zijn terug te vinden. Bovendien zijn er ook geen standaardprocedures voorzien om vast te stellen wanneer een soort in de lijsten van Cites zou moeten worden opgenomen.”

“Dat gebeurt vaak pas na een documentatie over een grote achteruitgang van wilde populaties of massale en frequente confiscaties van illegale transporten. Het is duidelijk dat een strengere regelgeving nodig is om de achteruitgang te voorkomen.”

“De handel in wilde dieren en planten vloeit bovendien hoofdzakelijk van landen met lagere inkomens naar rijkere naties. De landen van origine beschikken echter vaak niet over de nodige middelen om op deze praktijken efficiënt toezicht te houden. De rijke naties – die de vraag naar exotische huisdieren aanjagen – moeten dan ook het voortouw nemen om deze handel aan te pakken.”

(kg)