Wie dacht dat Walter De Donder (CD&V) uitgeteld tegen het canvas zou liggen na ondoordachte uitspraken, heeft verkeerd gerekend.

Wat gebeurt er precies? Walter De Donder (CD&V) beheerst de CD&V-voorzittersverkiezingen. Zeer verrassend, want de man werd van bij de start weggezet als de ‘carnavalskandidaat’, een acteur die rollen als een kabouter of godbetert een burgemeester in populaire kinderreeksen speelt. Maar niets blijkt minder waar: op een handige, bijna lepe manier heeft hij het moeilijkste debat waar CD&V op dit moment mee worstelt, migratie, naar z’n hand gezet.

De details: Alles begon met een ogenschijnlijk domme zet van De Donder, die op z’n Twitter-account een fragment van een infoavond rond z’n kandidatuur online zette. Dom, omdat er toch wel forse, politiek niet-correcte taal gehanteerd werd. “Er zijn wijken in Antwerpen die volledig ontvolkt zijn van onze eigen mensen. Die ingenomen zijn door andere groepen. Dat is in Brussel ook zo, dat is een stedelijk probleem”, zo stelde De Donder. De woorden ‘ontvolkt’ en ‘onze mensen’ (dat laatste was de slogan van Vlaams Belang voor de laatste verkiezingen) joegen een pak mensen tegen het dak. Ook binnen de eigen partij reageerde meteen de stedelijke vleugel, met onder meer parlementslid Orry Van de Wauwer, die fel uithaalde. Maar ook de andere kandidaat-voorzitters reageerden elk, allen afkeurend.

De grote tegenzet: Wat vervolgens gebeurde, is vooral interessant: De Donder zijn team organiseerde het perfecte tegenoffensief.

• Zijn dorpsgenoot en grote steun, marktonderzoeker Jan Callebaut, gaf een aantal verstandige interviews, om de kandidatuur van De Donder te duiden en te zetten. “Wil hij wel echt voorzitter worden?”, poneerde die, om vooral te zeggen: hij is geen machtswellusteling, maar een man met een boodschap. “Er moet geluisterd worden naar de basis van CD&V, de gemeenten, de burgemeesters”: het ideale platform bij de brede fond van de christendemocraten.
• De burgemeester zelf speelde ondertussen de perfecte… burgemeester. Hij nodigde de pers bij hem thuis uit, gaf een interview aan Terzake als burgemeester, in z’n gemeentehuis. Maar hij nam geen woord terug en duidde alleen z’n uitspraken.
• Op Terzake deed analist Rik Van Cauwelaert de rest, met een behoorlijk empathische uitleg: wie CD&V snapt, snapt De Donder.
• De standpunten in de verschillende kranten brandden de man ook niet af, zoals wel op Twitter: zijn kandidatuur is allerminst dood.

Om rekening mee te houden? Hoe langer hoe meer dus wel, die kandidatuur van De Donder. Want nu blijkt ook dat mensen als Etienne Schouppe achter de burgemeester zitten: dat is en blijft een man om rekening mee te houden binnen CD&V, een koele rekenaar, een machtsmens. En De Donder weet perfect die spreekbuis te zijn van het conservatievere, rechtse plattelandsgedeelte van CD&V, waar onder meer Bogaert en De Crem aan appelleerden, maar uiteindelijk niet durfden te gaan werven in een echte verkiezingsrace.

Waarom dit van tel is: De Donder duwt de andere kandidaten in het defensief. Waar zitten onder meer Vincent Van Peteghem, van wie gedacht wordt dat hij toch frontrunner is, of zeker Katrien Partyka, die als enige vrouw een fris geluid zou brengen? Zelfs de mediatieke Sammy Mahdi raakt voorlopig niet over De Donder, die nu zelfs een pak reacties krijgt uit andere partijen: onder meer Sihame El Kaouakibi (Open Vld) reageerde via een opiniestuk. Je kan maar een race winnen, als je in die race zit. Voorlopig is De Donder de enige die volop in de race zit bij CD&V.

The big picture? En uiteraard is het allemaal niet zo vrijblijvend. Uiteindelijk gaat dit over het hart en ziel van de christendemocratie. Die helde de afgelopen jaren stevig naar progressief en links, mee als tegenreactie ten opzichte van coalitiepartner en oude kartelgenoot N-VA, die zeker op vlak van migratie harder en harder werd. Een coalitie van centrumrechts, het wrong en schuurde voor de linkervleugel van CD&V: de zuil en de vakbond konden het maar niet over hun hart krijgen om Zweeds te aanvaarden, laat staan te omarmen. Maar betekent dat dat CD&V geen centrumrechts kan maken? Terwijl ze het net opnieuw heeft gedaan in de Vlaamse regering? Dat dilemma, en hoe omgaan met dat felle verzet in de linkerkamer, is dé opdracht voor een toekomstige voorzitter. De Donder en vooral zijn entourage hebben alvast een paar niet mis te verstane schoten voor de boeg gegeven: één team weet hoe het campagne moet voeren. En ze hebben een plan met de partij…