Het is gebeurd. Marokkanen zijn met meer dan Italianen, vreemdelingen en nieuwe Belgen samen. Hierdoor zijn van alle inwoners met een migratieachtergrond na WOII 478.587 met een Marokkaanse migratieachtergrond en 458.453 met een Italiaanse. De wisseling van de wacht is eind 2013 gebeurd.
Ook al schiet de Marokkaanse migratieachtergrond naar omhoog, het relatieve percentage, dat wil zeggen hun aantal in procenten van alle inwoners met migratieachtergrond is de laatste 10 jaar gelijk gebleven. Nieuwe migranten komen meer en meer uit andere landen, dit in combinatie met een vermindering van het aantal Marokkaanse nieuwkomers en het percentage Marokkaanse migratieachtergrond stabiliseert vanaf 2005 op 15,3 procent.
In dit artikel worden voor alle nationaliteiten het aantal inwoners met migratieachtergrond in beeld gebracht, met een uitgebreid methodologisch onderdeel. Ook wordt voor elke nationaliteit het aantal vreemdelingen, het aantal nieuwe Belgen en het natuurlijk en migratiesaldo van deze nieuwe Belgen na hun Belgwording weergegeven. Ook het aantal nieuwkomers langs immigratie onderscheiden van het aantal langs procreatie/reproductie van reeds aanwezige Belg geworden migranten.
Tabellen in excel met sorteermogelijkheid en continenten:
Tabel Alle gegevens nieuwkomers en migratieachtergrond tot 01/01/2005 Deeltabel Nationaliteit Nieuwkomers 1999-2015 Deeltabel Nationaliteit Migratieachtergrond met detail categorie en x-factor Deeltabel Nationaliteit Migratieachtergrond met detail nieuwkomers en andere
Tabellen in html met aflopend en alfabetisch klassement landen
Deeltabel Nationaliteit Migratieachtergrond met detail categorie – aflopende Deeltabel Nationaliteit Migratieachtergrond met detail categorie – alfabetische orde
Deeltabel Nationaliteit Migratieachtergrond detail nieuwkomers + andere – aflopende orde Deeltabel Nationaliteit Migratieachtergrond detail nieuwkomers + andere – alfabetische orde
De gedachte: niet door de beugel.
Er mag een grotere voorzichtigheid zijn bij gebruik van stigmatiserende, racistische, xenofobe begrippen of noties zoals actieve en passieve migratie, volgmigratie, uitkeringsmigratie, gelukzoekers, economische migratie. Het gebruik van deze begrippen, ook door politiek en wetenschap, kan in feite niet door de beugel omdat het een negatieve en discriminerende connotatie beoogt alsof er geen recht ontstaat voor een persoon die zichzelf of z’n gezin niet meer kan voeden om naar oorden te verhuizen waar hij wel genoeg eten heeft voor zichzelf en z’n gezin of wanneer een persoon gewoon gebruik maakt van de wettelijkheid ingeval van gezinshereniging.
Vooraf
In 2007 ontstond er een ware rel, de Metro afficheerde op haar titelblz dat er meer Marokkanen waren dan Italianen in België, en dit op basis van een Belga-bericht dat de conclusies van een BuG niet goed begrepen had en waartegen Nicolas Perrin 6 heuse profs en De Witte van het CGKRB voor z’n kar wist te spannen voor een defamering. Hertogen en z’n BuG figureerden 5 weken als eerste op de site van het CGKRB als fenomeen dat het racisme aanwakkerde, juist voor de man die z’n hond met ‘attack’ zwarte mensen liet aanvallen. Ook al stelde het NIS/ADSEI dat Hertogen grosso-modo gelijk had in datzelfde Belgabericht en noemde Johan Leman het een onwaardige en decollegiale reactie van gefrustreerde wetenschappers. Een lezing van de publicatie zelf was voor deze heren en dames professoren te veel gevraagd, laat staan een debat onder collega’s. Barbertje moest hangen en hij hing. Maar voor wie er aan zou twijfelen, op 01/01/2015 zijn er in België meer inwoners met Marokkaanse dan met Italiaanse migratieachtergrond. Beiden met grote voorsprong op elke andere nationaliteit. Misschien verdien ik nu opnieuw een ereplaats in de lijst van racistische fenomenen bij het Federaal Migratiecentrum en het Interfederaal Gelijkekansencentrum zoals het CGKRB nu heet.
1. Wat is de vrucht van de migratie tot 01/01/2015 in België
De drukte van tegenwoordig rond migratie en asiel heeft iets verdachts, alsof het nu pas onoverzienbaar wordt, niemand iets bijbrengt en vooral de Europese welvaart viseert en zou destabiliseren. De Europese welvaart heeft zich kunnen ontwikkelen dank zij de migratie die in eerste instantie de bevolkingsdaling in alle grote steden in Nederland en Frankrijk heeft gecounterd (in Duitsland was dat door die Wende vooralsnog niet nodig, nu des te meer) en na drie decennia pas heeft kunnen omzetten in een bevolkingsstijging, dank zij de volgmigratie. Meer nog. De vooruitziende politici in 1950 en 1960 in België hebben de economische noodzaak voor migratie in toen al afgeschreven sectoren gebruikt om op deze bevolkingsdaling te anticiperen en meteen in de contracten met Marokko en Turkije de gezinshereniging in te schrijven. Men mag gerust zo ver gaan dat het feitelijke doel van de economische migratie de volgmigratie en de herbevolking van de Belgische steden was. Dat staat onbetwistbaar vast en wordt duidelijk in elke demografische analyse. Ook als men de commentaren op de volkstellingen van 1981 en 1991 er op naslaat. Niet allen België maar ook de wereld is schatplichtig aan quetelet. En in de demografische analyse terzake wordt dat in geuren enkleuren geïllustreerd, zie BuG 254 on-line. Daar gaan we nu niet verder op in.
Zelfs nu kan men stellen dat de belangrijke asielstromen naar Europa mede aangezogen worden door het alsmaar groeiende tekort in de generatiewissel in West- en wat later ook in Oost-Europa (zie BuG 268 on-line). Dit wordt al meer en meer gematerialiseerd door vrijkomende woningen, nu ook in de kleinere steden en landelijke gemeenten die het grootste deel van de nieuwe asielstroom zullen opvangen. De Belgische OCMW’s zetten deze woningen, de LOI’s of Lokale Opvang Initiatieven maar al te graag open. De LIO’s waren in 2013 goed voor 23.935 opvangplaatsen, meer dan 40% van de totale capaciteit. En ook Caritas roept, met succes, de bevolking op hun leegstaande woningen en appartementen voor asielzoekers vrij te maken. De federale overheid voorziet 40€ per volwassene en 29€ per kind in de lokale initiatieven. Ook de Duitse minister de Mazière ziet het wel zitten voor 800.000 asielzoekers dit jaar, voor Duitsland geen probleem, vrijstaande of vrijkomende woningen genoeg denken wij dan, vooral in Oost-Duitsland.
2. De methode om migratieachtergrond te tellen
Maar wat is de neerslag geweest in de bevolking van alle migraties voor alle aanwezige nationaliteiten in België na WO2. Met hoeveel inwoners met migratieachtergrond is op 01/01/2015 elke nationaliteit aanwezig in België, ook de nationaliteiten die nu, meer dan vroeger aan de asieldeur komen kloppen?. Inbegrepen in deze telling zijn de vreemdelingen, de Belg geworden vreemdelingen en het natuurlijk en migratiesaldo van deze Belg geworden vreemdelingen na hun Belgwording. Dat laatste is uiteraard cruciaal, want de twee eerste gegevens zijn uit de officiële cijfers gekend, voor het 3de dient een berekening toegepast en zo mogelijk getoetst aan de Rijksregistercijfers.
1. Aantal vreemdelingen op bepaalde datum, in dit geval 01/01/2015. Hierin is gans de voorbije evolutie van vreemdelingen vervat, die gestorven zijn, geëmigreerd, als vreemdeling geboren zijn in België.
2. Aantal Belg geworden vreemdelingen na 1945. Vanaf 1989 is dit voor alle nationaliteiten gekend, tussen 1982 en 1989 voor de belangrijkste nationaliteiten en tot 1982 kan voortgegaan worden op de aanwezige vreemdelingen om voor een verdeelsleutel van de nationaliteitsverwerving die globaal per jaar gekend (zie grafiek hieronder). Hoe dan ook zijn de aantallen Belgwordingen voor 1982 marginaal en geven de verdelingen volgens vreemdelingensleutel een betrouwbaar resultaat. Met de Belgwordingen voor WO2 wordt geen rekening gehouden wegens niet gekend maar in feite minimaal.
Belgwordingen met al een piek in 1985 en 1992 voor deze van 2001, wie z’n geschiedenis kent weet dat er nog een piek zal volgen
3. Het natuurlijk- en migratiesaldo van de Belggeworden vreemdelingen na hun Belgwording is niet gekend
Hier dient een procreatiesleutel ontworpen die na de Belgwording per nationaliteit het natuurlijk saldo berekent (geboorten-overlijdens) en het migratie saldo (emigratie naar het land van herkomst verminderd met wie als Belg geworden vreemdeling na emigratie terugkeert naar België). Deze sleutels zijn indicatief maar kunnen getoetst aan de werkelijkheid. Voor Europese Belg geworden vreemdelingen wordt een factor toegepast waarbij op 48 jaar het aantal Belg gewordenen verdubbelt, voor niet-Europese Belg gewordenen op 24 jaar. Voor elk jaar na de Belgwording wordt per nationaliteit respectievelijk 1/48ste en 1/24ste bijgeteld voor Europees en niet-Europees. Deze factoren kunnen onmiddellijk aangepast worden indien beter materiaal ter beschikking komt of wanneer, zoals voor 2005 rijksregistergegevens worden openbaar gemaakt. Maar daar rust blijkbaar een taboe op, of wetenschappelijke afscherming van bronnenmateriaal.
Voor elk jaar kan zo het aantal met migratieachtergrond berekend worden en vergeleken met wat langs de officiële statistiek gekend is. In 2006 is er een huldeboek verschenen waarin, voor het eerst en het laatst gegevens zijn vrijgegeven door het centrum van demografie van de UCL. Op die basis kon nagegaan worden in welke mate de hierboven uiteengezette berekeningen overeen kwam met de werkelijkheid zoals geteld door het Rijksregister. De optelling van allen met migratieachtergrond van alle nationaliteiten kon dus vergeleken worden met het RR, en dat gaf tot 2005 een volledig identieke lijn. De hierboven beschreven methode werd ‘geijkt’ op deze Rijksregistergegevens voor wat de optelling van alle apart berekende nationaliteiten betreft.
Ook voor 1 nationaliteit werd in dat huldeboek door UCL Centrum voor Demografie het aantal met migratieachtergrond berekend, nl. voor de Marokkanen. Ook hiermee kon voor een belangrijke nationaliteit onze methode en berekening geijkt worden op het door het Rijksregister bekende aantal. Dus niet alleen het totaal gegeven van 1991 tot 2006 was in lijn met het Rijksregister, ook het aantal met Marokkaanse migratieachtergrond in 2006 werd fijn gesteld op het rijksregister (zie zwart punt in de grafiek helemaal hierboven).. En als de ‘academici’ weer beginnen klagen, om van erger maar te zwijgen, dan moeten ze maar hun eigen materiaal ter beschikking stellen of publiceren of in wetenschappelijke discussie gaan. Maar ja, zij gaan maar in discussie met wie ‘academische’ wetenschap bedrijft, dwz wie op papier en in internationale tijdschriften publiceert ook al betreft het, zoals hier, een hoogwaardige analyse, op basis van administratief materiaal met een vooruitstrevende en beproefde methodologie. Weet je wat zei Philippe van Parys me ooit, je materiaal is prachtig, maar geef wat meer uitleg over je methodologie, wat bij deze dus (nogmaals) gebeurd is.
4. Hoeveel inwoners met migratieachtergrond per nationaliteit op 01/01/2015
In deze tabel worden in elk van de drie beschreven categorieën, vreemdelingen, Belg geworden vreemdelingen en het natuurlijk/migratiesaldo van deze nieuwe Belgen na hun Belgwording, het aantal per nationale/migratie achtergrond opgegeven. De eerste 2 kolommen zijn opgemaakt op basis van ambtelijke gegevens, dwz zoals ze in de publieke statistiek terug te vinden zijn na WO2. Voor de 3de kolom, het natuurlijk en migratiesaldo van nieuwe Belgen na hun Belgwording wordt de berekeningsformule gebruikt die hierboven beschreven is. De x-factor tenslotte is de vermenigvuldigingsfactor waarmee het aantal vreemdelingen dient vermenigvuldigd om het totaal met migratieachtergrond te berekenen.
In onderstaande tabel wordt enkel de kop van de landen weergegeven met nationaliteiten waarvan minstens 10.000 met deze migratieachtergrond in België aanwezig zijn. Voor de volledige lijst van alle landen zie Aflopende lijst Migratieachtergrond en Alfabetische lijst migratieachtergrond per categorie (html) en de Lijst met sorteermogelijkheid (excel). In deze exceltabel zijn ook de totalen per continent en subcontinent onderaan aanwezig.
De x-factor, of vermenigvuldigingsfactor geeft aan met hoeveel men het aantal vreemdelingen dient te vermenigvuldigen om een aanduiding te krijgen van het aantal met migratieachtergrond voor dat land. Ook op gemeentelijk vlak kan men deze factor toepassen, alhoewel dan moet rekening gehouden worden met plaatselijke omstandigheden en met een grotere foutmarge voor nationaliteiten met kleine aantallen. Maar het is vooralsnog de enige manier, buiten de publicaties en de website van Antwerpen voor hun stad, om een idee krijgen van met hoeveel ‘we’ zijn, 3,1 mio op 01/01/2015. Hiervan zijn 1.255.290 vreemdelingen, 1.146.700 Nieuwe Belgen en 695.988 nageslacht, dwz het natuurlijk en migratiesaldo van wie Belg geworden is.
In een van volgende BuG’s zullen we een update maken van aantal met migratieachtergrond per nationaliteit en per gemeente, alsmede een berekening van het aantal en % moslims.
5. Bijkomende inwoners 2014 naar migratieachtergrond en aard
Doordat de gegevens voor elke nationaliteit gekend zijn voor 01/01/2014 en 01/01/2015 kan het verschil gemaakt worden en gezien met hoeveel een nationaliteit geëvolueerd is in 2014, sommige zijn negatief, zoals Denemarken en Finland bv, de meesten positief. In deze evolutie wordt dus een onderscheid gemaakt tussen de immigratie en de evolutie als gevolg van natuurlijke en migratiesaldi na de Belgwording. De impact van immigratie in 2014 is gelijk aan wat in BuG 278 on-line de ‘nieuwkomers’ genoemd wordt, deze aantallen zijn dus volledig synchroon. Het verschil tussen totale groei en de nieuwkomers geeft als resultaat het aantal dat langs geboorten, min de overlijdens van nieuwe Belgen en de emigratie van nieuwe Belgen na hun Belg wording kan geteld/berekend worden.
Hieronder volgt de kop van de lijst van landen in volgorde van aanwezigheid in België op 01/01/2015, de tabel telt 6 kolommen:
- Naam van het land van herkomst of migratieachtergrond
- Aantal op 01/01/2015
- Aantal nieuwkomers in 2014, zie BuG 277 online
- Berekend aantal natuurlijk-/migratiesaldo na Belgwording
- Verschil 2014 en 2015
- % vermeerdering migratieachtergrond 2014-2015, % tav 01/01/2014
In de tabel wordt enkel de kop van de landen weergegeven met nationaliteiten waarvan minstens 10.000 met deze migratieachtergrond in België aanwezig. Klik hier voor de volledige Aflopende lijst Migratieachtergrond en Alfabetische lijst Migratieachtergrond naar aard (html) en de Lijst met sorteermogelijkheid (excel). In die laatste exceltabel zijn ook de totalen per continent en subcontinent onderaan aanwezig.
Langs het % wordt duidelijk in welke mate een nationaliteit gegroeid is in 2014 tav van het aantal in het begin van 2014. In de cijfers, en gelijk wie kan het als % berekenen, wordt ook duidelijk of dit vooral langs nieuwe immigratie (nieuwkomers) of langs de reproductie bij de reeds aanwezige nieuwe Belgen werd gerealiseerd.
Er zijn zeer grote verschillen tussen nieuwkomers en ‘aanwezig nageslacht’ tussen nationaliteiten met een langdurige immigratiegeschiedenis (Marokko, Turkije) en recente (Roemenië, Bulgarije, Polen). Zelfs bij sterke vermindering van de actuele immigratie blijft er een sterke procreatie, waarbij Marokkaanse migratieachtergrond nog het dubbele gewicht heeft van de Turkse. Italië, Frankrijk en Congo DR komen nog boven de 1.000 bijkomenden langs natuurlijk/migratiesaldo uit. Hiermee wordt de rijkdom van de gezinshereniging duidelijk die de belangrijkste steden in België en in Europa van de ondergang en het uitsterven hebben gered. Dat mag best eens in het licht gesteld in plaats van het begrippenarsenaal met racistische connotatie dat wetenschappers, politici en media alsmaar losser uit hun mouw schudden.
6. Besluit
Weten is beter dan gissen of z’n voorstelling van een een fenomeen voor werkelijkheid nemen. Weten met hoeveel men is is ook de basis om gezamenlijkheid te meten en te weten hoe best z’n belang te verdedigen. Weten en meten is noodzakelijkheid om ijkpunten te hebben voor verleden, heden en de toekomst.
Weten is alleszins beter dan gezever en gezaag, gelijk willen hebben, met modder gooien zonder te weten waar het over gaat of zelfs waarover men het heeft.
Weten is meten. Wie wil helpen of geïnteresseerd is in hoe weten en meten kan verbeterd worden, kan altijd contact opnemen, ook universiteiten of wetenschappelijke instituten. En wie correcties, opmerkingen, suggesties of bijkomend materiaal heeft kan dit altijd melden bij jan@hertogen.be.
7. En hoe moet het verder
Het is pas als de asielstroom, vooral vanuit Syrië zal aanhouden dat Rusland meer en meer in de positie kan komen om, samen met Iran en met steun van de VS een ‘oplossing’ voor Syrië te bewerkstelligen binnen de nationale soevereiniteit van Syrië en met de erkenning van de rol van Al Assad daarin. Intussen zal het zaak zijn om in de asiel-input de oorlogs- en economische vluchtelingen te filteren van andere Oost-Europese meeschuivers en een deeltje dat met slechtere bedoelingen op het asielschip meevaart. Europa zal zich allicht ook verenigen rond de Belgische aanpak van goed en gewaarborgde opvang zonder al op de bestaans- of sociale zekerheid terug te vallen. Binnen deze aanpak zal het erkenningspercentage hoog zijn, hetgeen zich dan weer zal weerspiegelen in de update van deze BuG volgend jaar.
Jan Hertogen, socioloog en publicist
www.npdata.be www.npdoc.be www.getuigen.be www.sonnenburg.be