Het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en de Alzheimer Liga Vlaanderen gaan ervan uit dat er in 2035 42% meer mensen met dementie zullen zijn, of bijna de helft meer dan nu. En dat is nog maar het begin: één op drie kinderen die de jongste jaren werden geboren zullen dement worden en sterven aan de gevolgen daarvan.

Voor het hele Vlaamse Gewest wordt het aantal mensen met dementie op dit moment geschat op 132.000. Dat aantal stijgt naar 188.000 tegen 2035, een stijging van 42%. Maar in enkele vooral landelijke gemeenten kan de stijging oplopen tot 90 procent. Vooral in Limburg en de Kempen, zien we over een kleine 17 jaar bijna een verdubbeling van het aantal mensen met dementie. In grote steden is er doorgaans een iets kleinere stijging omdat de vergrijzing daar al langer bezig is.

Op langere termijn ziet het er nog grauwer uit. Eén op drie kinderen die worden geboren zullen dement worden bleek uit een studie van de Wereldgezondheidsorganisatie. Tegen 2030 zal het aantal mensen met dementie in de wereld bijna verdubbelen weten we ook al.

Griezelige cijfers

In 1900 was de gemiddelde levensverwachting van een Belg iets van 47 jaar. In 1930 was dat al bijna 60 jaar, in 1990 gingen we over de kaap van de 75. Kinderen die in 2014 in onze contreien werden geboren, kijken aan tegen 80 (mannen) en 83 jaar (vrouwen).

Als we gaan kijken hoe “leuk” die laatste levensjaren zijn, krijgen we dit: 9,3% van de 65-plussers in ons land lijdt ondertussen aan een vorm van dementie, met Alzheimer als belangrijkste aandoening. Bij 85-plussers bedraagt dat 26,4% en bij de 90-plussers 34,8%. Twee op drie patiënten zijn vrouwen. En dat is nu. Beter wordt het niet.

Het aantal ouderen en zeer oude mensen neemt in ons land in de komende decennia aanzienlijk toe. In 2000 telde België 2.249.411 60-plussers of 21,9% van de bevolking. Tot 2050 zal dit stijgen tot ongeveer 3,5 miljoen (32,5% van de bevolking). De sterkste toename is te verwachten tussen nu en 2030.

Als de prevalentie cijfers voor dementie niet veranderen en genezende behandelingen uitblijven, zal het aantal dementerende 65-plussers in België oplopen tot 251.000 in 2030 en 350.000 in 2050. En dat zijn de voorzichtige schattingen. In de VS hanteren ze een toename van 300% van het aantal mensen met dementie in de volgende 20 jaar. In Nederland bijvoorbeeld is het aantal Alzheimerpatiënten sinds 1996 met 320% gestegen.

Vooruitzichten

En hoewel de wetenschap voor niets staat, zijn de vooruitzichten om dingen als Alzheimer in die tijdspanne te kunnen genezen niet echt denderend, dat geven de meeste specialisten toe. Dementerende mensen langer laten leven, dat wel, maar genezen, het blijkt bijzonder ingewikkeld te zijn.

Volgens het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en de Alzheimer Liga Vlaanderen maken de cijfers duidelijk dat er maatregelen moeten worden genomen, en liefst zo snel mogelijk. Ze lanceren – met de gemeenteraadsverkiezingen voor ogen – een oproep aan de (nieuwe) gemeentebesturen. Want dementie heeft een belangrijke lokale dimensie: mensen met dementie wonen in 70% van de gevallen thuis.

Beide organisaties stelden een memorandum op voor de lokale besturen. Daarin vragen ze de creatie van een dementievriendelijke gemeente.