Tien, zoveel verjaardagskaarsjes mag Facebook uitblazen. Op die tien jaar is de wereld en ons leven veranderd, niet het minst door Facebook zelf. Het merk mag dan regelmatig (soms terecht, vaker onterecht) onder vuur liggen, de impact op ons leven kan nauwelijks onderschat worden. Er zullen thesissen over geschreven worden, maar wij vatten het al even samen:

1. Je moet je nooit meer afvragen: “Hoe zou het nog zijn met…?” 

Je hebt je moeder en haar roddelmachine niet meer nodig om te weten wat er gebeurd is met jeugdvriendje X of schoolvriendinnetje Y: je wordt gewoon vriendjes op Facebook en als ze niet te karig zijn met details weet je toffe details zoals welke tv-series ze leuk vinden, of ze kinderen en katten hebben en wat ze graag eten. 

Of: “Wat als…”

Wat als je toch had toegegeven aan de charmes van, of wat als je niet uit elkaar was gegaan na die ene ruzie… wat als, wat als, wat als. Facebook geeft je ook de kans die ‘wat als’-vraag te beantwoorden…. met relatieproblemen tot gevolg. Bij een op drie scheidingsaanvragen in de States wordt Facebook al vermeld.

2. Je hebt meer vrienden dan ooit.

Volgens de wetenschap is 153,5 vrienden onze neurologische limiet, meer kunnen onze hersenen niet aan. Gemiddeld heeft een Facebookgebruiker 120 à 130 vrienden. 

Al betekent dat woord niet meer hetzelfde.

Doordat Facebook de term ‘vrienden’ gebruikt voor iedereen waarmee je in contact staat, heeft de term een andere invulling gekregen. Niet meer (enkel) iemand die je steunt door dik en dun, maar eerder iemand waarmee je een vriendelijk (zij vluchtig) contact hebt. Voor de echte vrienden gebruik je, wel ja, ‘echte vrienden’ en de anderen zijn Facebookvrienden. 

3. Je leert nieuwe woorden. 

Eerst was er poken, maar dat werd snel gedumpt voor het onweerstaanbare liken, sharen, ontvrienden, en (uiteraard) Facebooken zelf. De ‘Facebookduim’ is ook een begrip geworden, al duurde het eventjes voor sociaalnetwerksite juist werd geschreven.

4. Je herkent de ‘Facebookduim’ overal.

Het gebaar op zich is zo oud als de straat, maar het handje met de duim naar omhoog is een universeel symbool geworden. Voor Facebook maar ook voor alles wat je leuk vindt, ondersteunt, toejuicht of viert. In die mate zelfs dat de duim soms zelfs het hartje vervangt, zoals voor ‘Ik duim Gent’.  Facebook zelf verving het duimpje bijna overal door het woord ‘like’, maar het komt wel nog tevoorschijn om het aantal likes onder een post aan te duiden. 

Varianten konden niet uitblijven. 

Ondanks grote steun op Facebook zelf, heeft het bedrijf zich altijd verzet tegen zijn ‘negatieve tegenhanger’, de ’thumbs down’. Hoewel soms handig in tijden van nood en ongeluk, is het achteraf bekeken niet slecht dat de ‘I don’t like’-knop er niet is. Grote kans dat de Facebookervaring serieus zuur was geworden als verschillende mensen jouw foto’s en statusupdates een ’thumbs down’ geven. Nu denken ze het misschien, maar dat weet jij meestal niet. 

5. Plots wilde ook jij een smartphone.

Iemand moet het eens berekenen, maar er lijkt een sterke samenhang te zijn tussen de populariteit van Facebook en de opkomst van de smartphone. Wat je deed, dacht, voelde ging naar Facebook en dat was vier à vijf jaar geleden nog verbonden aan computer. Dan stond je daar in de kou te wachten op de bus, dingen te bedenken die je op Facebook wil zetten maar dat niet kon. Of tegen iedereen willen opscheppen dat je naar de nieuwe Twilight ging, en hoeveel gillende tienermeisjes je daarvoor trotseerde, en dat niet kon. Gaandeweg werd duidelijk dat we graag overal willen kunnen doen wat tot dan toe alleen achter de computer kon, en Facebook was de drijfveer. 

6. Je bent verlost van ellenlange e-mails.

Om mensen op de hoogte te houden van je leven, waren er voor Facebook enkele opties: telefoneren (met ruzies thuis over hoogoplopende rekeningen), brieven schrijven (leuk om door te geven op school) of tijdrovende lange e-mails typen. Wat je dus algauw niet meer deed. Facebook maakt het leven op dat vlak gemakkelijk: jij deelt whatever je wil delen. En je vrienden kunnen dat zien, als ze willen en wanneer ze willen. Easy. Tijd bespaard! (Behalve als je vrienden niet zo Facebookminded zijn.)

7. Je ontdekt welke vriendjes een beetje voyeurs zijn…

Je kent ze wel: zelf delen ze nooit iets op Facebook, maar ze hebben wel alles gezien van jou. Flatterend en vervelend tegelijkertijd. En met het bizarre gevolg dat je soms meer weet over en beter opschiet met mensen die je nooit ziet dan mensen die je beschouwt als ‘echte vrienden’. 

… en welke onuitstaanbare zagers.

Zo heb jij er ook, geef maar toe.

8. Je vergeet de verjaardagen die niet op Facebook worden aangekondigd. 

Wie ijdel of op privacy gesteld is en zijn echte geboortedatum niet op Facebook wil zetten, mist elk jaar tonnen verjaardagswensen. Of loopt de kansen gefeliciteerd te worden op de foute dag, als een Facebookvriend zich vergist en anderen blindelings volgen. Oeps.

9. Alles is gelinkt.

Facebook is een gemakkelijke manier om je te registreren op andere sites en services te linken: instagramfoto’s, aantal gelopen kilometers of wat je beluisterde op Spotify kan zo automatisch worden gedeeld op Facebook. Tenzij je dat afzet, wat ook kan. Facebook deed ook een gooi naar e-mail (en faalde, hoewel messages de mailfunctie wel deels hebben overgenomen) en chat (en slaagde). De sociaalnetwerksite combineerde zo mooi verschillende communicatiefuncties op één platform, met een eventsoverzicht als uitsmijter. Handig, als ze niet te veel prutsen aan de privacy-instellingen.

10. Memes make your day

Ooit was een meme een idee dat of culturele gewoonte die werd overgedragen van generatie op generatie (met dank aan Richard Dawkins), nu is het een grap of opmerking die via het internet verspreid wordt. Dat gebeurt al jaren, via e-mail of via fora, maar sinds enkele jaren kreeg het een boost via Facebook (en Twitter) en kunnen die foto’s echt viraal gaan. 

11. Het is jouw collectief geheugen.

Sinds Facebook het Timeline-idee (terecht) ‘leende’ van Twitter en zwaar inzette op levensgebeurtenissen, dient de site een beetje als collectief geheugen. Wat deed ik ook weer in 2008? Oh ja, dat. Het is meteen de beste verzekering tegen een plotse downfall, zoals nu al zo vaak voorspeld, want er staat een (groot) deel van je leven op. Hoe je het ook draait op keert: sociaalnetwerksites komen en gaan, maar Facebook zal altijd een beetje blijven bestaan.