De scheepvaart stoot jaarlijks ongeveer ongeveer evenveel uit als heel Duitsland. En het gaat niet echt de goede richting uit: in feite is de uitstoot nu niet lager dan tien jaar geleden. Het probleem wordt onder de loep genomen tijdens COP26, de VN-klimaattop in Glasgow. De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) – het VN-orgaan dat belast is met het uitvoeren van de strategie van de internationale scheepvaart om klimaatverandering aan te pakken – heeft als doel om de uitstoot tegen 2050 met 50 procent te verminderen.

Maar die toezeggingen van de IMO liggen niet op één lijn liggen met het doel van de Overeenkomst van Parijs om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C. Ze zijn meer consistent met een opwarming boven 3°C.

Radicaal ingrijpen nu onvermijdelijk

Dus als dit niet ambitieus genoeg is, wat dan wel? De internationale scheepvaart zal een radicale koerswijziging moeten doorvoeren. Ze moet de uitstoot dit decennium met een derde verminderen en vóór 2050 op weg gaan naar nul-emissies, blijkt uit een nieuw onderzoek.

De huidige IMO-doelstelling zou de snelheid die de sector nodig heeft om de uitstoot in de jaren 2030 te verminderen drastisch verhogen: tot 15 procent per jaar. Om dit in context te plaatsen: meerdere lockdowns over de hele wereld tijdens de pandemie hebben de uitstoot van de scheepvaart in 2020 slechts met ongeveer 7 procent verminderd.

Hoe meer op korte termijn moet worden ingegrepen, hoe groter het probleem voor de scheepvaart. Want schepen zijn gemiddeld meer dan 25 jaar in gebruik. En de investeringen die nodig zijn in nieuwe schepen en infrastructuur voor koolstofvrije brandstoffen zijn enorm. Het zou dus zeer onverstandig zijn om te vertrouwen op trajecten voor het koolstofarm maken van de scheepvaart die minder dan 25 jaar duren.

Reden tot optimisme?

De IMO moet dus zo snel mogelijk nieuwe doelen en beleid vaststellen, met grote emissiereducties dit decennium. De sector zal de uitstoot tegen 2030 met ongeveer 34 procent moeten verminderen om vóór 2050 op weg te zijn naar nul-emissies.

Dit is allemaal ontmoedigend, maar er is reden voor optimisme. De technologieën bestaan ​​om de doelstellingen te halen. We kunnen de werking en efficiëntie van de scheepvaart verbeteren, bijvoorbeeld door de vaarsnelheden te verlagen om brandstof te besparen, vliegers en zeilen te gebruiken op zee en schepen kunnen aansluiten op elektriciteitsnetten in de haven. De snelle uitrol van emissievrije brandstoffen zoals waterstof en ammoniak naar nieuwe en bestaande schepen in de jaren 2030 is een ander belangrijk onderdeel van de strategie.

Ook de politieke druk om ambitieuzere maatregelen te nemen neemt toe. Er is een groeiende belangstelling van vrachteigenaren voor koolstofarme toeleveringsketens, en Amazon en Ikea bijvoorbeeld hebben aangekondigd dat ze tegen 2040 alleen nog emissievrije schepen zullen gebruiken. Een groep van 190 brancheorganisaties heeft voorafgaand aan COP26 een oproep tot actie ondertekend en dringen er bij regeringen op aan om een ​​nul-emissiedoelstelling voor 2050 vast te stellen. De Marshalleilanden stellen een vervuilingsbelasting van 100 dollar per ton voor om schonere brandstoffen te laten concurreren met onbelaste dieselolie en om de decarbonisatie van de scheepvaart in ontwikkelingslanden te financieren. En 14 landen, waaronder de VS en het VK, ondertekenden onlangs een verklaring waarin ze beloofden samen te werken met de IMO om tegen 2050 emissievrije internationale scheepvaart te leveren, met “aanzienlijke reducties” in de jaren 2020.

(kg)