Onderzoekers kunnen na acht jaar werken met zekerheid zeggen dat er een medicijn bestaat dat aids de wereld uit kan helpen. Het medicijn onderdrukt het hiv-virus zodanig dat patiënten hun partner niet meer kunnen besmetten door te vrijen zonder condoom. De onderzoekers zien de toekomst rooskleurig, maar benadrukken dat een diagnose uiterst belangrijk is.
Bijna duizend koppels, van wie één van de partners besmet is met het hiv-virus, namen deel aan een wereldwijd onderzoek. Dat ging over de effecten van een onderdrukkend antiretroviraal medicijn op hiv-patiënten. Wat bleek? Het medicijn dat het virus onderdrukt, zorgt er ook voor dat het niet doorgegeven kan worden door te vrijen zonder condoom. Betekent dit het einde van hiv en aids? De onderzoekers zien het alvast positief.
Het onderzoek
Onderzoekers uit veertien landen gingen in 2010 al aan de slag. Vier jaar lang zochten en volgden ze zowel homo- als heteroseksuele koppels, van wie één van de twee partners seropositief is. Die koppels moesten de onderzoekers onder andere een inkijk geven in hun seksleven, dat van tijdens hun relatie, maar ook ervoor. Het is namelijk belangrijk voor de studie om te weten of het koppel vrijt met of zonder condoom.
De persoon die al hiv-positief was, kreeg medicatie om het virus te onderdrukken. D-Bij de andere, die niet besmet was met het virus, werd verschillende keren getest of die het ondertussen – na seks zonder condoom – toch niet gekregen had. De onderzoekers hielden ook in de gaten hoe besmettelijk de hiv precies was.
De resultaten
Van die bijna duizend mensen zonder hiv, raakte tijdens die acht jaar geen enkele besmet met het virus door zijn of haar partner. Vijftien mensen werden wel besmet, maar DNA-onderzoek wees uit dat dat kwam door onbeschermde seks met iemand anders dan hun partner. Het onderzoek verliep in twee delen. De eerste vier jaar volgden de onderzoekers hetero- en homoseksuele koppels. Daaruit bleek dat hiv-overdracht onmogelijk was na een behandeling met het onderdrukkende antiretrovirale medicijn.
Het onderzoek werd daarna uitgebreid, omdat het nog niet helemaal duidelijk was hoe het bij de homoseksuele koppels zat. De onderzoekers besloten dan om nog vier jaar verder te gaan met de studie, maar enkel nog relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht te bekijken. Uit die vier extra jaren onderzoek bleek dat de kans, om de besmetting seksueel over te dragen, niet bestaat als de patiënt een onderdrukkende antiretrovirale behandeling gehad heeft.
De toekomst
De onderzoekers zien de toekomst rooskleurig in: “Deze sterke boodschap kan helpen om de hiv-epidemie te beëindigen door de overdracht van hiv te voorkomen, en kan ook helpen de stempel en discriminatie die veel mensen die besmet zijn met hiv moeten doormaken te verminderen.”
Professor Alison Rodger is verbonden aan de University College Londen en is één van de leiders in het onderzoek. Ze vindt de resultaten van het onderzoek heel positief, maar vertelt aan The Guardian dat we nog een stapje verder moeten gaan. “Verdere inspanningen moeten nu focussen op het verder verspreiden van deze boodschap en ervoor zorgen dat alle mensen, die hiv-positief zijn toegang hebben tot tests, een doeltreffende behandeling, samenhangende ondersteuning en een link naar zorg om te helpen het virus niet verspreidbaar te houden.”
Diagnose is belangrijk
Om erin te slagen om hiv en aids voorgoed uit te schakelen, is een diagnose enorm belangrijk. Om mensen toegang te geven tot de behandeling die het virus onverspreidbaar maakt, moeten die namelijk eerst de hiv-stempel krijgen. En die stempel zorgt nog vaak voor problemen. “Homoseksuele mannen zijn nog steeds bang om naar de dokter te stappen voor een diagnose, omdat racisme en homofobie nog altijd voorkomen”, reageerde Myron Cohen van het UNC Instituut voor Globale Gezondheid en Besmettelijke Ziekten (UNC Institute for Global Health and Infectious Diseases) op het onderzoek, dat gepubliceerd werd in Lancet.
Minder hiv-patiënten
In België waren er in 2017 ongeveer 19.000 mensen met hiv. Van dat aantal zouden er een dikke 2.000 nog niet weten dat ze besmet zijn met het virus. Het aantal seropositieve mensen daalt in ons land elk jaar, al is die daling wel elk jaar minder sterk. Twee jaar geleden kwamen er bijna 1.000 hiv-patiënten bij. In vergelijking met 2012, het jaar met de meeste seropositieve Belgen, is dat een daling van bijna 30 procent. Als je de cijfers vergelijkt met die van 2016, vermindert de daling naar 2 procent.