De Israëlische regering heeft de inwoners van de stad Gaza opgeroepen om richting het zuiden te evacueren. Wat betekent dit voor het conflict tussen Israël en Hamas en wat is de toekomst voor de regio? Defensie-expert Kasper Goossens van de Business AM-redactie en Israël-expert en professor gedragswetenschappen Erella Grassiani geven duiding.

De essentie: Na de aanvallen van de Palestijnse Hamas-groepering, lijkt Israël zich klaar te maken voor de omgekeerde beweging: een inval in de Gazastrook. Er zitten nog altijd veel gijzelaars in het gebied, die worden vastgehouden door Hamas. Een vreedzame oplossing voor hen, onderhandelingen, lijkt ver weg.

• Goossens legt de huidige situatie voor: “Israël heeft opgedragen om binnen de 24 uur zuidwaarts te trekken. Dat gaat specifiek om de inwoners van de stad Gaza, het noordelijke gedeelte van de Gazastrook. Daar woont ongeveer de helft van de bevolking, ongeveer 1,1 miljoen inwoners. Zij zijn opgedragen om zuidwaarts te trekken tot net onder de rivier Wadi Gaza, die vlak onder de stad loopt.”
• “Dit doet vermoeden dat Israël van plan is om iets te doen met de stad Gaza. Waarschijnlijk gaan ze proberen om Hamas schade toe te brengen en uit te schakelen met soldaten die op de grond het terrein binnentrekken. Eventueel probeert het Israëlisch leger zelfs de tunnelstelsels die daar ondergronds door Hamas gebouwd zijn, aan te vallen. Veel duidelijkheid is er momenteel nog niet over.”
• “Hamas heeft de burgers opgeroepen om te blijven zitten waar ze zitten. Het zegt dat alles goedkomt, dat de burgers die Israëli’s niet te veel moeten geloven. Als de Israëli’s toch binnen vallen, dan zijn er natuurlijk veel burgerdoden. Dan is de vraag: is het dan de schuld van Israël of van Hamas? Dat is een moeilijke afweging. Maar zo’n evacuatie gaat sowieso moeizaam verlopen.”

De historische context

• Erella Grassiani wil de achtergrond meegeven: “Niemand had dit aan zien komen, zeker niet de inlichtingendienst van Israël. Aan de andere kant is er een context. Het is niet zo dat Hamas of de Palestijnen uit het niets een actie uitvoeren. Palestijnen leven al jarenlang onder bezetting leven. Gaza staat al heel lang onder totale afsluiting van de rest van de wereld door Israël. Maar dat kan absoluut geen legitimatie zijn voor de moordpartij die uitgevoerd is door Hamas.”
• “Op dit moment is het hard tegen hard en is er niemand bezig met kijken hoe er over gepraat kan worden. Het is al heel lang stil in de vredesonderhandelingen tussen Palestijnen en Israël. We spreken over een bezetting (door Israël, red.). Amnesty International spreekt over een apartheidsstaat waarbij er geen beweging is richting een oplossing daaromtrent.”

Is escalatie in Gaza waarschijnlijk?

• Grassiani vraagt zich daarom af of Israël en Hamas met elkaar zullen spreken: “Het is spannend om te kijken of de Israëlische regering gaat onderhandelen om zo snel mogelijk de gegijzelden terug te brengen. Dan zal het ook concessies moeten doen. Deze rechtse regering wil het liefste Gaza helemaal platbombarderen.”
• Ook Goossens vermoedt verdere militaire stappen door Israël in Gaza, eventueel geholpen door internationale steun: “Er is veel verontwaardiging vanuit internationale hoek. De Verenigde Staten liggen met twee vliegdekschepen in de buurt. Er zijn ook enkele Amerikaanse burgers om het leven gekomen en gekidnapt door Hamas.”
• “De VS hebben al bekendgemaakt dat hun elitetroepen, die gespecialiseerd zijn in het bevrijden van gijzelaars, stand by staan in Europese landen maar ook in het Midden-Oosten zelf. Het zou kunnen dat die worden gemobiliseerd om in samenwerking met het Israëlische leger de Gazastrook binnen te dringen om daar gijzelaars te gaan bevrijden”, aldus Goossens.