Harry Potter-auteur J.K. Rowling is het onderwerp geworden van een Twitterstorm. De Britse auteur uitte haar ongenoegen over de titel van een artikel. Maar daardoor werd ze al snel bestempeld als transfoob. En dat is niet de eerste keer.
J.K. Rowling, de auteur van de Harry Potter-boekenreeks, heeft voor een relletje gezorgd op Twitter. Ze gaf daar een opmerking die volgens velen transfoob was en toen ze zich voor de tweet probeerde te verdedigen, maakte ze het alleen maar erger.
“Mensen die menstrueren”
J.K. Rowling reageerde op Twitter op een opiniestuk. De titel van dat stuk was “Een post-Covid-19 creëren voor mensen die menstrueren”, en met die titel was Rowling het niet eens. “Mensen die menstrueren”, zo schreef ze. “Ik ben zeker dat er een woord was voor deze mensen. Iemand help me. Wumben? Wimpund? Woomud?” Daarmee wilde ze dus zeggen dat “mensen die menstrueren” simpelweg vrouwen zijn. Maar dat klopt niet helemaal. Er zijn namelijk transvrouwen die niet menstrueren, maar zich wel vrouw voelen. En aan de andere kant zijn er ook transmannen die wel menstrueren, maar zich niet vrouw voelen. Daarnaast zijn er ook vrouwen die in hun menopauze zitten en dus niet meer menstrueren, of vrouwen die door een aandoening geen menstruatie hebben. “Mensen die menstrueren” kortweg vrouwen noemen, is dus iets te kort door de bocht. Omdat je enerzijds mensen betrekt die zich geen vrouw voelen en anderzijds ook mensen uitsluit die zich wel vrouw voelen.
J.K. Rowling werd op Twitter dan ook meteen gewezen op haar ongelukkige woordkeuze. Vooral singer-songwriter Mary Lambert nam geen blad voor de mond. Zij staat erom bekend om zich in te zetten voor LGBTQ-rechten en deed dat nu ook. “What the actual f*ck???”, zo reageerde ze. “Dit is zo respectloos, J.K. Rowling. Van alle bergen waarop je kon sterven, koos je deze en voor welke reden? Transvrouwen zijn vrouwen en ze vechten voor hun leven. Wanneer je deze trans-exclusieve agenda doordrukt, maak je hun leven nog moeilijker. Je moet je schamen.”
In een tweede tweet gaat ze nog verder. “Je hebt kracht en invloed. Waarom doe je dit? Wat bereik je ermee? Voel je jezelf meer vrouw omdat je anderen neerslaat? Voel je je bedreigd? Sommige transmannen menstrueren. Waarom beïnvloed dat jou?” Het is overigens niet de eerste keer dat J.K. Rowling onder vuur komt te liggen na uitspraken over transgenders. Eind 2019 werd ze ook al eens bekritiseerd, nadat ze zich achter Maya Forstater schaarde. Zij werd ontslagen nadat ze transfobe tweets had gestuurd. Onterecht dus, zo vond J.K. Rowling. In een tweet liet ze weten dat het “schandalig was om een vrouw te ontslaan omdat ze zegt dat sekse echt is”. Ze besloot toen met #IStandWithMaya. Ook op die tweet kwam een storm van kritiek, maar J.K. Rowling heeft sindsdien haar standpunten over gender en sekse nog niet bijgesleuteld. Zo blijkt ook uit haar verdediging over haar eerste tweet.
J.K. Rowling in de verdediging
In een reeks tweets legt J.K Rowling haar standpunt verder uit. “Ik heb de afgelopen drie jaar heel wat boeken, blogs en wetenschappelijke papers gelezen van transgenders, medici en genderspecialisten. Ik weet precies wat het onderscheid is. Veronderstel nooit dat omdat iemand anders denkt, ze geen kennis hebben.” Maar daar knelt volgens velen het schoentje, want als ze de kennis heeft, dan weet ze dus dat ze door haar uitspraken transgenders buitensloot. Transvrouwen zijn volgens J.K. Rowling dus geen vrouwen en dat gaat verder dan “een andere manier van denken”.
Ze gaat verder in een volgende tweet. “Als sekse niet echt is, dan is er niet zoiets als same-sex attraction. Als sekse niet echt is, dan wordt de realiteit van vrouwen gewist. Ik ken en hou van trangenders, maar het concept van sekse uitwissen, verwijdert de de mogelijkheid van velen om betekenisvol over hun leven te spreken. Het is geen haat om de waarheid te spreken.”
“Het idee dat vrouw en zoals ik, die al tientallen jaren empatisch is tegenover transgenders, verwantschap voelt omdat ze net zoals vrouwen kwetsbaar zijn, bijvoorbeeld bij mannelijk geweld, transgenders zouden haten omdat ze denken dat sekse echt is en gevolgen heeft, is nonsens. Ik respecteer de rechten van elke transgender om te leven op een manier die authentiek en comfortabel aanvoelt voor hen. Ik loop met je mee als je gediscrimineerd wordt omdat je transgender bent. Maar op hetzelfde manier is mijn leven gevormd door het feit dat ik een vrouw ben. Ik geloof niet dat het haatdragend is om dat te zeggen.”
Doneren
Vanuit verschillende hoeken kwam er kritiek op de uitspraken van J.K. Rowling. En vooral op het feit dat ze zich niet verontschuldigde in de daarop volgende tweets, maar verder ging in het ontkennen van het gender van transgenders. Zo waren heel wat fans teleurgesteld, maar ook de LGBTQ-organisatie GLAAD reageerde verbijsterd. “J.K. Rowling blijft zich associëren met een ideologie die bewust feiten als genderidentiteit en transgenders verstoort. In 2020 is er geen enkel excuus om transgenders aan te vallen.” Daarbij postten ze ook verschillende links voor mensen “die terecht boos zijn over de anti-trans uitspraken van J.K. Rowling”. Het gaat daarbij om links van verschillende organisaties die transgenders in verschillende situaties steunen.
Ook Jameela Jamil liet van zich horen. Zij reageerde op haar typerende manier. “Hey J.K., als je beweert transrechten te steunen en dit een historisch moment is omdat we overal ter wereld spreken over de impact van white supremacy op zwarte mensen, deel dan aub een deel van je 650 miljoen dollar megafortuin aan dit goede doel.” Bij de tweet deelde ze een link naar een GoFundMe-pagina die geld verzamelt voor zwarte, dakloze transvrouwen. Of J.K. Rowling hier ook echt geld aan zal overmaken betwijfelen we, maar Jameela maakt zo wel duidelijk een statement.