Scholen discrimineren vaak kleuters op basis van hun afkomst en hun naam. Dat blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Gent en de VUB. Zo hebben ouders van een andere afkomst tot 30 procent minder kans om hun kind te mogen inschrijven in een bepaalde school. Ook ouders met een moeilijkere financiële situatie maken minder kans op een inschrijving. De onderzoekers baseerden zich op een e-mail die ze stuurden naar 2.000 Nederlandstalige kleuterscholen in Vlaanderen en Brussel.
Het is de eerste keer dat de UGent een dergelijk onderzoek voert met zo’n grote steekproef. Dat melden de universiteiten in een persbericht. De onderzoekers deden zich in hun e-mail voor als ouders van een kleuter. Ze vroegen om meer informatie over de inschrijvingsprocedure en om een persoonlijke rondleiding.
In de e-mail werden de namen gebruikt van telkens twee ouders van Belgische origine, van Sub-Saharaanse afkomst en van Maghrebijns-Arabische afkomst. De ene ouder kwam steeds uit de middenklasse, de andere uit een meer kwetsbaar sociaaleconomisch milieu. Dat gaf die laatste groep aan door bijvoorbeeld te spraken over “ploegendienst”. Het ging uiteraard steeds om fictieve namen en persoonlijke informatie.
(Amerikaanse staat Mississippi haalt Confederatie-embleem uit staatsvlag.)
30 procent minder kans
Het leeuwendeel van de ouders kreeg een antwoord op de e-mail. Daarbij speelden de etnische afkomst en de sociaaleconomische positie geen rol.
Bij de manier waarop de scholen antwoordden, speelden deze factoren wel degelijk een rol. Ouders die uit een autochtoon middenklasgezin komen, hebben een grotere kans om uitgenodigd te worden op een school en om een rondleiding te krijgen in vergelijking met ouders uit de arbeidersklasse of uit een minderheidsgroep.
De ouders van Belgische afkomst hadden 70 procent kans om hun kleuter te kunnen inschrijven, tegenover respectievelijk 40 en 38 procent bij de ouders van Sub-Saharaanse of Maghrebijns-Arabische afkomst. Nog straffer: ouders van een vreemde origine hadden tot 30 procent minder kans om uitgenodigd te worden om hun kind in te schrijven.
(Vlaamse regeringspartijen willen monitoringsysteem tegen discriminatie: geen praktijktesten.)
“Vrije schoolkeuze niet voor iedereen”
“Wat de resultaten aantonen is dat vrije schoolkeuze niet voor iedereen beschikbaar is”, zegt VUB-socioloog Dounia Bourabain in een persbericht. “Scholen gedragen zich om verschillende redenen als gatekeeper waarbij ze een grote invloed hebben op hun schoolsamenstelling. Dit bestendigt schoolsegregatie dat de afgelopen jaren in het Nederlandstalig onderwijs alleen maar toeneemt.”
“Het wijst erop dat scholen voornamelijk tijd investeren in de zogenaamde ‘modelstudenten’, studenten die beter aansluiten bij de schoolcultuur en daarom minder investering nodig hebben om hun schoolcarrière uit te lopen.”
Daarom adviseren de onderzoekers om hernieuwde aandacht rond het opstellen van een centraal aanmeldingssysteem dat tevens rekening houdt met het bewaren van een sociale mix in scholen.