We zondigen allemaal wel eens: dat ene koekje, die bitterbal die écht naar je zit te lachen of gewoon dat ene glas wijn na een zware werkdag. Maar dat kan soms uit de hand lopen en voor je het weet heb je een heel pak Oreo’s naar binnen gespeeld.

Misschien komt het je wel bekend voor, een dieet dat maar een aantal dagen of weken duurt. Je bent al zo ver geraakt en opeens denk je: ‘één stukje chocolade maar’. Voor je het weet heb je die hele reep naar binnen geschransd. Maar hoe komt het nu dat we nooit genoegen kunnen nemen met een beetje?

Met mate genieten geeft weinig voldoening

“Met mate genieten staat toch een beetje haaks op het hele concept van genieten”, vertelt Roel Hermans, expert voeding en gedrag bij het Voedingscentrum van Nederland, aan RTLNieuws. Als we vaak de rem zetten op genieten en dan toch toegeven, kan het namelijk zijn dat we makkelijk de controle verliezen over onszelf.

Mensen beginnen meestal vol goede moed aan een nieuw dieet of een sportplan, maar na verloop van tijd begint de motivatie af te nemen. “Je voelt je goed over jezelf, omdat je eraan begonnen bent en in de eerste periode zie je ook nog eens resultaat van je harde werk. Dat werkt belonend. Maar we weten uit onderzoek dat de meeste mensen na een tijdje toch terugvallen in het oude gedrag. Na enige tijd merk je minder resultaat en vraag je je af of het nog wel zin heeft om zo hard te werken. Dat is het moment dat veel mensen terugvallen.”

Hermans vertelt dat een terugval vaak gebeurt. Want als mensen zichzelf iets ontzeggen voor een bepaalde tijd is de drang ernaar steeds groter. Omdat iets niet mag, wordt de drang ernaar nét groter. Omdat je iets niet mag, wil je het net nóg liever.

Ook belonen mensen zichzelf vaak omdat ze een dieet of sportcursus zolang hebben volgehouden. “Die gedachten zijn hardnekkig en gaan automatisch. Wil je dus verandering aanbrengen in je gedrag, dan moet je je eerst bewust worden van deze gedachten. Dat vraagt om reflectie en het kost energie. Dat is lastig en dus vallen we snel terug in het oude, automatische gedrag, waar je niet over hoeft na te denken.”

Wat wil je bereiken?

Als je aan een dieet begint is het belangrijk dat je je afvraagt waarom je het doet. “Je moet echt op zoek gaan naar wat jou motiveert om je gedrag te willen veranderen”, vertelt Hermans. Je moet je oude, slechte gewoontes afleren en ze vervangen door betere, nieuwe gewoontes. “Leren matigen speelt hierin een belangrijke rol.”

Onze omgeving heeft ook een invloed op de manier hoe we ons gedragen. Als je vrienden op café aandringen om een pint te drinken of ‘één bitterballetje’ te nemen, moet je vastberaden zijn en op je strepen staan. ‘Eentje is geentje’ is hier niet van toepassing. “Als je wilt matigen, zul je soms moeten afwijken van de groep. Daar kunnen je vrienden misschien op reageren. En daar moet je wel weerbaar voor zijn of worden.”

Voedingsexpert Hermans waarschuwt ook nog voor challenges. Die hebben namelijk een duidelijk eindpunt in het vooruitzicht. Daardoor werk je naar een bepaald moment toe, want het loopt af. Je resultaat is misschien super op korte tijd, maar blijft dus niet duren. Daarom zegt Hermans dat het beter is om te kijken naar wat bij je past op lange termijn. Die resultaten zijn niet direct overdonderend, maar zijn wel blijvend in the long run.