In Noorwegen zal de ontginning van steenkool op de archipel Spitsbergen langer doorgaan dan oorspronkelijk was voorzien. Dat heeft de Noorse regering aangekondigd. Het Noorse staatsbedrijf Store Norske Spitsbergen Kullkompani (SNSK) had eerst gepland om zijn laatste steenkoolmijn op Spitsbergen volgend jaar te sluiten, maar zal nu de activiteit tot het midden van dit decennium verder zetten.
De maatregel is ingegeven door de invasie van Rusland in Oekraïne en moet de bevoorrading van de Europese staalbedrijven helpen garanderen.
Europese staalproductie
“Er is een oorlog aan de gang en er heerst een grote onzekerheid over de toegang tot cruciale grondstoffen, ook voor de belangrijke Europese staalproductie”, motiveerde Jan Christian Vestre, Noors minister van Industrie, om de steenkoolontginning op Spitsbergen voorlopig verder te zetten. “Noorwegen moet zijn deel van de verantwoordelijkheid nemen voor de leveringszekerheid van grondstoffen.”
Store Norske heeft de voorbije twee decennia zijn belangrijkste mijnen op Spitsbergen gesloten. De kleinere mijn Gruve 7 werd echter open gehouden om de lokale industrie te bevoorraden en een beperkte export te behouden.
Gruve 7 heeft een productie van ongeveer 125.000 ton per jaar. Milieugroepen vragen Noorwegen echter al jaren om zijn steenkoolwinning stop te zetten. Nagenoeg op geen enkele locatie in de hele wereld wordt immers een grotere opwarming opgetekend dan op de Arctische eilanden.
Die vaststelling bevestigt de risico’s die kwetsbare ecosystemen door de klimaatverandering lopen. Noorwegen wil bovendien de nationale uitstoot van broeikasgassen terugdringen. Spitsbergen heeft echter ook een groot geopolitiek belang.
Internationaal verdrag
Het gebied, 700 kilometer ten noorden van het Europese vasteland, wordt sinds een honderdtal jaar onder een internationaal verdrag beheerd. De soevereiniteit werd daarbij toegewezen aan Noorwegen, maar alle ondertekenaars van het verdrag hebben de toelating om in het gebied grondstoffen te winnen en economische activiteiten te ontplooien.
Rusland is in het gebied onder meer actief met een steenkoolmijn in Barentsburg. Sinds de Russische inval in Oekraïne zijn in Noorwegen stemmen opgegaan om de steenkoolwinning op Spitsbergen in stand te houden. “Indien Noorwegen zijn activiteiten op Spitsbergen zou stopzetten, zou Rusland op het archipel vrij spel krijgen”, werd daarbij opgemerkt.
Ook Store Norske ziet een aantal voordelen in de verlengde activiteit van zijn laatste mijn op Spitsbergen. “Tot nu toe waren er geen vooruitzichten op een winstgevende productie”, merkte Anette Malm Justad, voorzitter van Store Norske, op.
“Dat is door de geopolitieke ontwikkelingen van de jongste maanden echter veranderd. Het bedrijf zegt door de verlenging van de ontginning meer tijd te krijgen om zijn herstructurering af te ronden. Het concern richt zich op Spitsbergen vooral op toerisme en vastgoed om het verlies van de inkomsten uit de steenkoolontginning te compenseren.
Minister Vestre heeft wel beklemtoond dat de productie van Gruve 7 uitsluitend voor industriële doelstellingen mag worden gebruikt. Een bevoorrading van krachtcentrales zal volgens hem niet worden toegestaan.
(fjc)