Een etentje in Downing Street 10, waar de Britse premier Theresa May de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker ontving, ging helemaal mis. May denkt nog steeds dat ze kan eisen dat de Brexit-onderhandelingen tegelijk lopen met een nieuw handelsakkoord met de EU. “Ze leeft in een ander sterrenstelsel”, zo belde Juncker naar Angela Merkel. En dat lekte helemaal uit in de Duitse pers.
De Brexit dreigt steeds meer een harde clash te worden tussen de Britten en de rest van Europa. Want bij de opening van de onderhandelingen is er eigenlijk nog geen akkoord over hoe er onderhandeld zal worden, en vooral over wat op welk moment.
Toen Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie, vorige week uitgenodigd was voor een etentje bij de Britse premier Theresa May, ging het grondig mis. Want Juncker verliet Downing Street 10 volgens de Duitse pers “tien keer sceptischer” dan hij gekomen was.
May vertelde Juncker onder meer dat ze van plan was “geen penny te betalen voor de Brexit”, want “waar in de verdragen stond dat?”. De Europese Unie heeft een rekening klaar van 60 miljard euro, die de Britten moeten betalen aan openstaande rekeningen en kosten. Maar May ging verder: een regeling voor de EU-burgers, waarvan er zo’n drie miljoen in de UK wonen, daarover wilde de Britse premier geen duidelijkheid geven. En ook: een nieuw handelsverdrag tussen de UK en de EU moet er meteen komen bij de Brexit-onderhandelingen, niet eerst de Brexit en daarna pas een handelsakkoord.
“Ze maakt zichzelf van alles wijs”
Het is duidelijk dat May het spel hard wil spelen. Alleen is het maar de vraag of ze daarmee haar onderhandelingspositie wel goed inschat. De Britten willen eruit, de EU eist niets. En de Britten willen een handelsakkoord, waarbij zij veel meer te verliezen hebben dan de rest van de EU. “Ze leeft in een ander sterrenstelsel”, en ook “ze maakt zichzelf van alles wijs”, zo zou Juncker verteld hebben aan de Duitse kanselier Angela Merkel, die hij meteen na het etentje bij May belde.
Die quote, en de weerslag van het etentje lekte in de Duitse pers. Meteen is duidelijk dat Juncker bereid is om het spel even hard te spelen. De Luxemburger, een pro-Europese christendemocraat, heeft nog een eitje te pellen met de ‘lastige Britten’. Een welgemikt lekt in de toonaangevende Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung bracht May in de problemen. Want het beeld was duidelijk: een totaal onrealistische onderhandelingspositie van de Britten, die slecht voorbereid aan tafel komen. “Soms heb ik de indruk dat onze Britse vrienden de technische moeilijkheden die ons wachten nogal onderschatten”, zo liet Juncker fijntjes on the record weten.
Britse financiële industrie verder onder druk
De Britse premier moest in het defensief: ze benadrukte in een interview dat ze “niet in een ander sterrenstelsel leeft”. En volgens haar toont het lek aan dat “onderhandelingen soms heel moeilijk kunnen zijn”. Bij Merkel ontkende men het verhaal in alle toonaarden.
Ondertussen staan de Britten wel weer verder onder druk. Zo ligt er een plan op tafel om een belangrijk deel van de internationale financiële handel in de euro, de clearings, uit Londen weg te halen. Het was altijd moeilijk voor de Fransen en de Britten om te moeten vaststellen dat die clearings in de Britse hoofdstad gebeurden, maar de financiële industrie in Londen is nu eenmaal de grootste van heel Europa. Alleen, Europa wil nu haar eigen regels gaan opleggen, die het de Britten heel moeilijk zal maken om verder die clearings in euro te blijven doen. Een grote klap voor het zakencentrum, dat nog wel meer van dat soort maatregelen kan verwachten.
De Britten lijken nu pas te beseffen dat de Brexit hen veel nadelen zal opleveren. En op veel meegaandheid van bij de EU-onderhandelaars zullen ze niet kunnen rekenen: de EU wil vooral aantonen dat wie de EU verlaat, daarbij geen cadeau’s moet verwachten.