CD&V en MR zetten alles op alles om toch maar PS en N-VA samen te brengen. Een wanhoopspoging, of een oprechte poging om de meest stabiele coalitie te krijgen?

Wat gebeurt er precies? De Vlaamse christendemocraten en Franstalige liberalen gebruiken het informateurschap van Joachim Coens (CD&V) en Georges-Louis Bouchez (MR) om duidelijk een andere oefening te voeren dan hun voorganger, Paul Magnette (PS). Want er wordt wel degelijk hard gewerkt om na paars-groen toch ook paars-geel nog een kans te geven.

De details: De twee informateurs en hun backoffice hebben niet stil gezeten.

• Zaterdagavond brachten ze de PS’ers Paul Magnette en Jean-Claude Marcourt ­samen met Bart De Wever, Theo Fran­cken en Lorin Parys van de N-VA.
• Er zijn nog een aantal meetings gepland met N-VA en PS, samen met anderen. Zeker CD&V investeerde de afgelopen weken in het niet loslaten van N-VA, en dat rendeert voorlopig: de lijnen zijn open.
• Het is duidelijk dat de ‘nota Magnette’ niet de basis zal zijn van gesprekken. Zowat alle partijen behalve de PS en de groenen zien die als “een verkiezingspamflet van de PS”, zo stelt een onderhandelaar.
• MR moest zaterdagvoormiddag even corrigeren, nadat vicepremier David Clarinval (MR) plots kwam verklaren dat “enkel paars-groen of verkiezingen” nog mogelijk waren. De brave man mocht z’n eigen woorden inslikken via een perscommuniqué.
• Zowel PS als N-VA kwamen zondag uitgebreid in de media. Dat was niet naar de zin van de informateurs, die lieten weten “dat de zoektocht naar een sterk resultaat voor ons land belangrijker is dan een communicatiespektakel.” Ze drukten erop dat discretie over vergaderingen hun keuze is en blijft.

Tussen de regels: Nochtans waren die interviews van PS en N-VA niet zonder belang.

• Bij de PS viel het volgende te noteren:
  • Het opvallendste was misschien toch het antwoord van Magnette op de vraag van Pascal Vrebos op RTL, die wilde weten of hij zichzelf premier van paars-geel ziet worden. “Misschien”, antwoordde de PS-voorzitter veelbetekenend. De deur staat dus op een kier.
  • Hij noemde De Wever “iemand die zeer aarzelend is”. “Hij heeft er maanden over gedaan om in Antwerpen een coalitie te maken. Hij heeft weken en weken met Vlaams Belang gepraat. Vandaag zien we dat hij geen verantwoordelijkheid wil nemen. Maar hij durft ook niet zeggen ‘ik wil er niet ingaan’, maar dat is wel de waarheid. Je ziet en voelt dat. Hij wil geen compromis.”
  • Tegelijk blijft het een oorlog van woorden: “Ik had excuses verwacht over al z’n uitspraken, maar die kwamen niet. Stel je een seconde voor dat ik maar een kwart zou gezegd hebben van wat De Wever allemaal verklaarde, heel Vlaanderen zou gezegd hebben dat het schandalig zou zijn. Al jaren probeert hij de Walen en Brusselaars te vernederen. (…) Het is de partij die het einde van België wil, die het einde van de sociale zekerheid wil.”
  • Magnette minimaliseerde meteen ook de meeting met N-VA, want hij had natuurlijk wel samengezeten: “Ik ga naar alle vergaderingen waarop men mij uitnodigt, ik blokkeer niets.”
• Bij N-VA was er ook een duidelijke boodschap, een paar uur eerder op De Zevende Dag bij Lieven Verstraete en Lisbeth Imbo:
  • Paars-geel is volgens De Wever “nooit ernstig geprobeerd”. Het is wel maanden geprobeerd, maar “het was wachten op de Waalse regering”.
  • Paars-groen heeft De Wever laten gebeuren, met het idee dat het zou mislukken. “En dan zou ik even incontournable geworden zijn als de PS.”
  • De Wever deed er tegelijk alles aan om het duo informateurs niet af te vallen: “Ik heb er vertrouwen in, zij werken met open vizier, zijn heel pertinent aan de slag, ik voel mij beluisterd.”
  • De Wever waarschuwt dat een linkse regering zonder N-VA het hele systeem in gevaar brengt. “Wij zitten geprangd tussen systeem en anti-systeem”, zei hij letterlijk over z’n N-VA. En over de peiling: “De antipolitiek gaat richting 40 procent. Dan zit je in een fin du régime, in Italiaanse toestanden. En het kan nog veel erger worden. Als je aan die Vlaamse kiezer zegt ‘nu spuwen we in uw gezicht en maken we een compleet tegenovergestelde coalitie’, dan weet je waar het eindigt.”

The big picture? Paars-geel krijgt nu dus een kans, opnieuw. Maar de vraag is toch hoe oprecht het allemaal kan zijn, na al zoveel wapengekletter. Echt vertrouwen is er allerminst, maar tussen de schermutselingen door waren dus toch kleine lichtpuntjes, signalen, te lezen, dat zowel N-VA als PS niet helemaal ‘neen’ zeggen.

De grote vraag? De nota-Magnette blijft een groot probleem. Want hoewel dus zowat iedereen hem van tafel wil, en het document dus niet als basis kan gebruikt worden, is het nu natuurlijk wel zeer zichtbaar wat de PS wil(de). Sociaal-economisch staat dat echt bijzonder ver van wat de N-VA beoogt. Tussen beiden een compromis gaan maken is echt niet evident, dat beseft men bij CD&V en MR ook wel. Alleen is het alternatief ook niet appetijtelijk voor beide partijen die de informateurs leveren: paars-groen blijft een erg linkse constructie waarin geen van beiden veel te winnen hebben.

In de wandelgangen: Tussen N-VA en Open Vld blijft het aan de top moeilijk liggen. “Paars-geel komt er nooit”, zo was bij een topper van de liberalen te horen. Het is duidelijk dat bij velen binnen Open Vld de keuze mentaal gemaakt is. Alleen loopt die breuklijn midden door de partij, voor elke voorstander van paars-groen zit er ook eentje van paars-geel.

Hier komt het op neer: Wat voor velen een rondje onervaren voorzitters van CD&V en MR zou worden, blijkt toch een poging om paars-geel alsnog een serieuze kans te geven. Maar of dat kan lukken? Het zal in elk geval tijd kosten. Niemand gaat ervan uit dat beide partijen op 20 december het stokje al doorgeven.