Het aantal illegale grensoverschrijdingen naar de Europese Unie is in de eerste zeven maanden van 2025 met 18 procent gedaald tot 95.200. Dat blijkt uit voorlopige cijfers van grensagentschap Frontex. Toch blijft de druk op de mediterrane migratieroutes groot en eist de overtocht nog steeds veel levens.
Volgens Frontex zagen de meeste belangrijke migratieroutes een daling. Zo nam het aantal overtochten op de oostelijke Middellandse Zeeroute af met 16 procent tot 26.200. Toch ontstond er recent een nieuwe migratiecorridor tussen Oost-Libië en Kreta, waar dit jaar al meer dan 10.000 mensen aankwamen, ruim vier keer zoveel als in 2024.
De Europese Unie zet ondertussen zwaar in op grensbescherming en reddingsoperaties, met meer dan 3.400 Frontex-agenten die de nationale autoriteiten ondersteunen.
Libië blijft grootste vertrekpunt
Niet alle routes volgen de dalende trend. Op de Centraal-Mediterrane route steeg het aantal onregelmatige overtochten met 9 procent tot bijna 36.700. Libië blijft het belangrijkste vertrekpunt, waar goed georganiseerde smokkelnetwerken gebruikmaken van de instabiliteit in de regio.
Ook op de westelijke Middellandse Zeeroute werd een stijging genoteerd: +11 procent. Hier bieden Algerijns-Marokkaanse netwerken migratieroutes naar Spanje aan, met prijzen tussen 900 en 20.000 euro. Vaak gaat het om meertrapsreizen via Tunesië en Algerije, maar ook alternatieve routes via Turkije en de Westelijke Balkan worden populairder.
West-Afrikaanse route zakt fors
Op de West-Afrikaanse route daalde het aantal aankomsten met 46 procent tot 11.600, waarvan amper 175 in juli. Strengere grenscontroles en preventieve maatregelen in samenwerking met de EU, vooral door Mauritanië, liggen aan de basis van die daling.
Ondanks de daling blijft de menselijke tol hoog. Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie zijn er dit jaar al 947 mensen omgekomen bij een poging om de Middellandse Zee over te steken.
Meer pogingen naar Verenigd Koninkrijk
Opvallend is de stijging van 26 procent in het aantal pogingen om via het Kanaal het Verenigd Koninkrijk te bereiken, tot 41.800. Gunstige weersomstandigheden, “taxiboten” die migranten langs de kust oppikken en het vervoeren van meer mensen per boot spelen hierbij een rol.
Smokkelnetwerken passen hun tactieken voortdurend aan. Zo wordt steeds vaker gekozen voor “gelijktijdig vertrekken”: meerdere overbeladen, vaak ongeschikte boten tegelijk te water laten. Sommige zinken of stranden, waardoor migranten moeten zwemmen om te overleven. Franse autoriteiten, vaak gesteund door Frontex, grijpen snel in, maar veel boten weten toch het VK te bereiken. Gemiddeld zitten er zo’n 60 mensen aan boord, soms meer dan 100.