De MR volgt het plannetje van Charles Michel (MR): Sophie Wilmès als federaal kopstuk, Georges-Louis Bouchez als voorzitter.
Wat gebeurt er precies? De eerste ronden van de voorzittersverkiezingen bij de MR zijn afgelopen. De grote favoriet, de 33-jarige Georges-Louis Bouchez (of GLB in afkorting), haalt meteen de hoogste score. GLB was immers de kandidaat van Charles Michel en het establishment van de partij: de meeste ministers en partijbonzen steunden hem. Ook Didier Reynders (MR) overigens: GLB is een perfecte consensus tussen de twee klassieke machtsblokken bij de MR, de groep rond Reynders en de groep rond Michel. Al is de invloed van de toekomstige Europees Commissaris de laatste tijd natuurlijk wel serieus afgenomen: de facto heeft Michel nog steeds de partij in handen. Het was ook de voormalig premier die persoonlijk GLB uitkoos en steunde.
De details: Er zijn zo’n 13.500 geldige stemmen uitgebracht. Dat is best stevig, want de MR heeft maar 24.500 leden. Ter vergelijking: CD&V zit in haar voorzittersrace al aan 11.000 stemmen, maar heeft ook veel meer leden. GLB haalde 6.044 stemmen en een percentage van 44,59 procent. Denis Ducarme, die zich iets rechtser profileerde, haalt 3.405 stemmen en 25,12 procent. Omdat geen van beiden een meerderheid haalde, moet er tweede ronde komen onder hen. Vervolgens waren er nog de ‘linkse liberaal’, de Luikse eerste schepen Christine Defraigne, die met 1.899 stemmen toch 14,01 procent haalde. Zij claimde meteen “dat links liberalisme niet dood is”. MR-kamerlid Philippe Goffin haalde 1.521 stemmen en dus 11,22 procent. Het Brusselse parlementslid Clémentine Barzin, die focuste op het klimaat, haalde 685 stemmen en 5,05 procent.
Om rekening mee te houden? De tweede ronde kan nog behoorlijk heftig worden. Denis Ducarme was de afgelopen jaren fractieleider en minister, maar toch presenteerde hij zich als anti-establishment. Dat kon hij, omdat wel heel duidelijk was dat het partij-apparaat zich achter GLB schaarde. In die positie haalde hij toch meteen 25 procent van de stemmen, wat duidt op onvrede aan de basis. Maar wil Ducarme daarin verder gaan, dan moet hij nog meer blijven beuken op GLB. En de vraag is of het reservoir groot genoeg is: met 45 procent zit die wel al heel dicht tegen een meerderheid van de stemmen. Logischer is dat GLB en Ducarme het op een dealtje houden, waarbij die laatste zich een beetje inhoudt.
De context? Welk soort MR krijgen we nu onder GLB? Niemand die het echt weet. De jonge kerel profileerde zich de afgelopen jaren als behoorlijk rechts, zeker naar Franstalige normen. Hij is geen vriend van de PS. In 2016 kieperde Elio Di Rupo (PS) hem zelfs uit de coalitie in Bergen, omdat hij zich te veel profileerde. En ook binnen de MR zat niet iedereen op hem te wachten. In Henegouwen moest hij eerst plaats maken voor Jacqueline Gallant, die na haar ontslag als minister het zitje van GLB claimde in het Waals parlement. En in 2019 kreeg hij maar de vierde plaats op de lijst, uitgerekend van Denis Ducarme. Zo viel GLB, ondanks een score van 16.000 stemmen, naast de Kamer. Maar kijk: de jonge GLB komt nu terug, op een sleutelpost.
De grote vraag: Welke koers zal GBL gaan varen met zijn liberalen? Michel heeft de afgelopen maanden zijn MR zachtjes in bed geduwd met de enige mogelijke partner: de PS. Ondanks vijf jaar oorlog, tijdens de Zweedse regering, zitten PS en MR toch weer mooi samen in de Waalse regering. In Brussel mocht en kon dat niet, maar dat was eerder tegen de top van de PS in, dat de Brusselse afdeling ‘foert’ zei. En de kans is groot dat de MR ook federaal erbij is, samen met de PS. Bouchez moet daarin dus een nieuw profiel vinden voor zijn MR.
De essentie: GLB z’n komst wordt op enthousiasme onthaald bij de N-VA. Onder meer Theo Francken (N-VA) is grote fan. Maar of dat wederzijds is, is niet helemaal zeker: van een staatshervorming of confederalisme wil GLB niets weten. Hij houdt meer dan ooit vast aan het verdedigen van België, veel meer dan bij de PS het geval is. Het valt dus moeilijk te rijmen met de eisen die de N-VA steeds prominenter op tafel is beginnen leggen de laatste weken: om toch maar een stap richting confederalisme te zetten.