De kern van de zaak: Nadat de Tatmadaw, zoals het Myanmarese leger heet, in februari 2021 de macht overnam in het land, begon het volk meteen te demonstreren en eiste ze om de democratie te herstellen. De junta, onder leiding van generaal Min Aung Hlaing, wilde zijn macht consolideren en trad meteen hard op door onschuldige burgers aan te vallen. Sindsdien maakten vreedzame betogingen plaats voor gevechten tussen gewapende burgers en het leger.

• De burgers stichtten een rebellenleger en verschillende guerrilla-eenheden om een revolutionaire oorlog te ontketenen tegen de dictatuur. Zij worden nu wekelijks belaagd door aanvallen en bommen. Volgens de Assistance Association for Political Prisoners (AAPP) zou dit al geleid hebben tot 2.810 doden.
• Veel landen erkenden het militaire regime niet. De junta wenst echter wel dat andere landen hun betrekkingen met Myanmar verderzetten om zo legitimiteit te verkrijgen. Vorig jaar vond Min Aung Hlaing na een charmeoffensief steun bij een nieuwe grote bondgenoot: Rusland.
• Rusland, verwikkeld in een tragische oorlog met Oekraïne, heeft nood aan inkomsten. Ondertussen zoekt de Tatmadaw wapens, grondstoffen en steun bij de Verenigde Naties. Beide landen vonden elkaar om zo te proberen de Westerse sancties te omzeilen.
• Myanmar kreeg van Poetin niet alleen olie en hulp om mogelijk nucleaire energie op te wekken in het land, maar ook een hoop wapens. Zo achterhaalde het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) wat de Tatmadaw aankocht. Op het lijstje: een luchtafweersysteem, lichte pantservoertuigen, machinegeweren en raketlanceerders.
• De belangrijkste aankoop was echter die van meerdere straalvliegtuigen en helikopters. Er zouden zelfs Russische legerofficieren gesignaleerd zijn om Myanmarese soldaten op te leiden en bij te staan. Vanuit de lucht zijn de rebellentroepen heel kwetsbaar. Net daar zet het regime zwaar op in.

Het probleem: Dat de junta zoveel steun krijgt van Rusland werkt niet alleen in zijn voordeel, maar kan ook een zwakte worden.

• Rusland verloor al immens veel troepen en legermaterieel in Oekraïne; het meest sinds de Tweede Wereldoorlog. En de verliezen blijven nog steeds oplopen. Daarom stelt zich de vraag: heeft Rusland nog voldoende op overschot om Myanmar blijvend te voorzien van militaire steun?
• Ook andere Zuidoost-Aziatische landen kopen wapens van Rusland, maar de relatie tussen Rusland en Myanmar gaat dieper dan louter lucratieve wapendeals.
• Mocht Rusland wegvallen als betrouwbare partner, klopt de dictatuur waarschijnlijk aan bij China. Dat land heeft strategische interesses in Myanmar, vooral om er haveninfrastructuur te bouwen in de context van de Nieuwe Zijderoute. Voor China is dit het enige buurland dat aan de Indische Oceaan ligt. Aanvankelijk stoorde China zich aan het militaire regime nadat het net een stabiele relatie had opgebouwd met de voormalige democratische regering. Sinds enkele maanden aanvaardde China echter de situatie voor wat ze is en zette het de deur open voor samenwerking met het militaire bewind.

(fjc)