Enkele weken geleden deden allerlei geruchten de ronde over de oorzaak van een aantal grote kraters, die ontdekt werden in Siberië. Van aliens tot een geheim wapen: de zotste theorieën doken op. Maar enkele wetenschappers wijzen na onderzoek van luchtstalen helemaal in de richting van de meest logische verklaring: global warming.

Een onderzoeksteam van het Scientific Center of Arctic Studies nam luchtstalen op de bodem van een van de kraters, om na te gaan hoeveel methaangas daarin zat. En wat bleek? Er is sprake van een methaanconcentratie van maar liefst 9,6 procent, zo’n 50.000 keer meer dan het atmosferische gemiddelde.

Methaangas 

Dat lijkt het vermoeden te bevestigen dat de kraters ontstaan zijn door het smelten van de permafrost, een ondergrond die nooit helemaal ontdooit. Die permafrost houdt in de poolgebieden immense hoeveelheden methaangas vast, maar door de opwarming van de aarde kon er wellicht een hoeveelheid van dat gas ontsnappen. Op één of andere manier moet dat daarna ontploft zijn, met de kraters als gevolg.

Remarkable first photos from inside the latest Siberian 'sinkhole' @Profiainstewart http://t.co/9JxLWTV6u2 pic.twitter.com/VB1qyrhB07

— The Ice Age (@Jamie_Woodward_) August 2, 2014

Het smelten van de permafrost was al van in het begin de meest gegeven verklaring voor de kraters, maar de wetenschappers wilden toch stalen nemen voor ze tot conclusies kwamen.  Maar nu is het wel zo goed als zeker: zo’n grote hoeveelheid methaangas op de bodem van de kraters, dat kan geen toeval zijn. De voorbije twee zomers was het op het Jamal-schiereiland – waar de kraters gevonden zijn – ook zo’n 5 graden warmer dan normaal.

Maar…

Toch is niet iedereen het eens met deze theorie: volgens Hans Wolfgang-Hubberten van het Alfred Wegener Instituut kunnen amper twee warme zomers zo’n diepe krater niet verklaren. Hij spreekt van een opwarming van slechts 2 graden in 20 jaar op 20 meter diepte van de arctische permafrost.

Volgens zijn theorie zat het methaangas gevangen in een dikke laag ijs en kwam het vrij toen de grond erboven ontdooide. “De druk van het gas bleef stijgen, tot het hoog genoeg was om de bovenliggende lagen weg te duwen”, legde hij uit aan Nature. Dat zou de krater wel verklaren.

Hogere versnelling

Hoe dan ook: het is absoluut noodzakelijk om verder op zoek te gaan naar de precieze oorzaak van de krater. Alleen als dat duidelijk is, kunnen de lokale bewoners gewaarschuwd worden als er een nieuwe krater op komst is.

Bovendien moeten we ook dringend te weten komen hoeveel methaangas er vrijkomt, want de uitstoot daarvan kan de klimaatverandering enorm versnellen.

Mysterious Siberian crater attributed to methane http://t.co/Sk6JxqBD4f (via @afreedma) pic.twitter.com/i1PEVuZdXm

— Eric Holthaus (@EricHolthaus) July 31, 2014