Een tweede lang contact, donderdagavond, tussen sp.a, PS en N-VA moet verder het terrein aftasten. Meer dan dat is het voorlopig niet. Een groot nieuw pakket steunmaatregelen, dat de regering nu al met veel bombarie aankondigt, leidt tot frustratie naar aanloop van de superkern: de oppositie kreeg nauwelijks inzage.

In het nieuws: Een nieuwe, tweede ontmoeting, tussen Bart De Wever (N-VA), Paul Magnette (PS) en Conner Rousseau (sp.a).

De details: Niemand kan zeggen dat Magnette en Rousseau hun tijd niet nemen, en grondig met iedereen, inclusief N-VA, praten.

• De achterban van Paul Magnette weze gewaarschuwd: de PS-kopman is in alle stilte aan het praten met de N-VA. Al twee keer zat het rode duo van Rousseau en Magnette ondertussen samen met de N-VA-voorzitter, deze keer donderdagavond. De meeting duurde meerdere uren en was volgens verschillende bronnen een “open en aangename discussie”.
• Beide kopstukken, Magnette en De Wever, maakten uitgebreid hun analyses, en puzzelden naar wat mogelijk is en kan. “Het is een snuffelronde, verwacht dus geen doorbraken of zo. Maar dit zijn nuttige oefeningen”, is in kringen rond de rode initiatiefnemers te horen.
• Gisteren zagen Magnette en Rousseau dan ook opnieuw de Franstalige liberalen: ze hadden een afspraak met premier Sophie Wilmès (MR), waarop die haar kopman Georges-Louis Bouchez, de partijvoorzitter van MR, ook aansloot.
• Het was, anders dan de publieke verklaringen van Bouchez over het duo ‘opdrachthouders’ doet vermoeden, alweer een best aangename meeting: “De aanwezigheid van de premier maakt de partijvoorzitter altijd wat milder“, zo is het zuinige commentaar.

De vooruitzichten: Het weer is helder en rustig, maar een haven om in binnen te varen, is absoluut niet in zicht.

• Magnette en Rousseau zijn zo hun tweede ronde contacten aan het afwerken, er moeten nog een paar meetings gebeuren. Maar daarmee ‘eindigt’ hun opdracht niet: algemeen wordt aangenomen dat ze toch zo’n twee weken verder doen met hun aftastend werk.
• De basismoeilijkheden blijven wel: zeker de MR zit in een zetel om werkelijk niets te doen bewegen. Sinds midden maart de PS toeliet dat Bouchez zeven ministers, inclusief een premier, kon leveren, kan die rustig achteruitleunen. Bovendien is een Vivaldi-scenario voor Bouchez op dit moment werkelijk geen optie.
• Komt daarbij dat Egbert Lachaert (Open Vld), met een stevig mandaat, toch een zware sociaal-economische agenda op tafel zal leggen, die ondenkbaar lijkt in een centrum-links-groen kabinet.
• Maar ook de andere optie, paars-geel, is werkelijk bijzonder lastig. Want zelfs als de PS een akkoord kan maken met de N-VA, blijft ook daar de MR als een sluipschutter op loeren, om heel het noodzakelijke communautaire luik in zo’n deal aan flarden te schieten.
• “Uiteindelijk is het zeker de bedoeling dat Paul en Conner een ploeg proberen te verzamelen, met een visie en filosofie rond zich. Maar zoals u weet, kan dat echt niet op één-twee-drie in dit land”, is in de wandelgangen te horen bij de PS.

Vandaag op de agenda: Een traditionele superkern op zaterdag, waarbij de regering met haar nieuwe ‘reddingsplan’ komt aandraven.

• Dat plan is al behoorlijk in detail uitgewerkt, met de drie regeringspartijen opgesteld en afgeklopt. Maar ongewoner: er werd ook al gretig over gecommuniceerd, de radio berichtte erover, artikels verschenen online van het plan. Vicepremier Alexander De Croo (Open Vld) tweette erover, alsof het al in kannen en kruiken was.
• Binnen de regering is te horen dat het vooral de liberalen waren die hierover de forcing voerden en absoluut de zaak er op deze manier wilden doorkrijgen.
• Tegelijk werd er vreemd opgekeken toen men bij CD&V op het overleg met de sherpa’s van de oppositie, ter voorbereiding van die superkern, plots met een heel lijstje kwam aandraven, dat wel “op de natte droom van het ACW” leek. Daarop was een interne spanning tussen liberalen en CD&V meteen zichtbaar.
• “Je moet dat toch kunnen, je hebt 38 zetels en je rolt nog vechtend met elkaar over straat, voor de ogen van die verzamelde oppositie”, zo duidt een insider.

Gaat het kletteren? Het lijkt er toch op dat het geen al te prettige vergadering wordt.

• De hele situatie leidde tot behoorlijk wat frustratie bij de oppositie. “De oppositiepartijen weten alleszins nog van niets. Geen voorstellen gekregen, geen teksten, zelfs geen lijst van maatregelen die de regering wil of zal voorstellen. Zo wordt het moeilijk een serieuze bespreking te hebben”, zo zette de directeur van de studiedienst van sp.a vrijdag op Twitter. Dat was op het moment dat al grote delen van het plan bekend waren in de pers, maar dus nog niet in detail bij de oppositie zaten.
• “Bon, de regering heeft de perstekst klaar, ze hebben een heel uitgewerkt plan. Uitstekend. Wij hebben ook een heel plan klaar, als ze het er morgen over willen over hebben, becijferd en doorgesproken met experts, om de relance vorm te geven. Dat zal een interessante vergaderingen worden”, zo was toch bepaald combattief te horen bij de PS.
• Ook de sp.a heeft een eigen plan klaar, voor de horeca specifiek, dat ze morgen willen lanceren. Het belooft dus een best intensieve superkern te worden, waarbij de oppositie echt niet zomaar over zich heen wil laten lopen.
• De regering heeft in principe ‘de tien’, de tien partijen die de volmachten steunen, niet nodig om via KB’s haar plan erdoor te duwen. Maar of dat politiek haalbaar is, is toch maar de vraag: het was net het idee van een ‘nationale unie’ zoals premier Sophie Wilmès (MR) het mooi bestempelde bij de start, een ‘brede consensus’ waaronder deze minderheidsregering zaken wilde aanpakken. Nu fors tegen de socialistische familie ingaan, zou op z’n minst tegen de geest van de regering zijn.

Wat ligt er allemaal op tafel? De regering heeft dus een pakket klaar, waarin veel fiscale stimuli.

• De regering noemt het “het derde herstelplan“, nadat er eerder al een eerste plan was, om de tijdelijke werkloosheid uit te rollen, en daarna volgde de ‘bazooka’ voor de banken, die 50 miljard euro klaar hadden om leningen uitstel van betaling te geven.
• Er zijn een pak maatregelen die van bij het CD&V-kabinet van Werk, met minister Nathalie Muylle (CD&V), komen. Zo heeft die volmachtenbesluiten klaar om tijdelijke werkloosheid toe te kennen voor wie immuunziektes heeft.
• Daarnaast wil Muylle dus ook de tijdelijke werkloosheid verder laten lopen, en wil ze ook het corona-ouderschapsverlof verder laten gaan. Of dat geen quasipermanente toestand zal laten ontstaan, is een vraag die wel op rechts gesteld kan worden.
• Zelfstandigen die ook in juli en augustus niet kunnen heropstarten, zoals in de evenementensector of reissector, zouden recht krijgen op overbruggingspremies. De regering wil speciaal kijken om die twee sectoren te helpen.
• Voor de fiscaliteit heeft Alexander De Croo (Open Vld) op Financiën nog een hele reeks maatregelen klaar:
  • Het uitstel van betalingen in de vennootschapsbelasting zouden verder lopen, zelfs tot het einde van het jaar. Dat zou geen blijvende impact hebben op de begroting, maar wel tijdelijk een stevige put slaan.
  • Wie opnieuw al z’n personeel aan het werk zou zetten, zou recht krijgen op een lagere bedrijfsvoorheffing.
  • Er ligt ook een taxshelter voor kmo’s klaar, om zo de kleine bedrijven nog makkelijker van toegang tot broodnodig kapitaal te voorzien.
  • De investeringsaftrek zou eenmalig ook verhoogd worden tot 25 procent. Zo zou meteen 25 procent van de investeringen afgetrokken kunnen worden van de winst.
  • Daarnaast zou de bazooka van 50 miljard euro een herwerking krijgen, waardoor zeker ook de kleinere bedrijven en kmo’s makkelijker toegang krijgen tot de leningen.
  • Daarnaast ligt de verlaging van de btw in de horeca tot 6 procent op tafel, hoewel economen als Gert Peersman (UGent) al hebben aangetoond dat dit absoluut de relance niet ten goede komt.
  • Maar er is meer voor de horeca en evenementen: de regering zou de fiscale aftrek voor bedrijven tot 100 procent willen verhogen. Dat laatste zou letterlijk een ‘free lunch‘ zijn: tafelen op kosten van de overheid.
• Om de zaak toch wat in evenwicht te houden, is er dan ook een geste voor de economisch zwaksten: er zou een eenmalige premie komen van 250 euro, helikoptergeld, voor alle leefloners. Dat blijft wel een bijzonder magere som: de PS stelde voor om die laagste inkomens permanent met 200 euro te verhogen. Met andere woorden: men zit toch ver uit elkaar.
• Vraag is hoe de superkern ermee om zal gaan, en wat er precies allemaal wordt afgeklopt.

Ook in de pijplijn: Volgende week is er de Nationale Veiligheidsraad.

• Omdat er nu elke avond een digitaal Overlegcomité was, om die langverwachte Veiligheidsraad van volgende week woensdag systematisch voor te bereiden, lekt steeds meer al uit.
• Woensdag moet immers die raad bijeenkomen, om onder leiding van premier Wilmès en Vlaams en Waals minister-president Jan Jambon (N-VA) en Elio Di Rupo (PS), een heleboel zaken af te kloppen.
• De facto is zo dat trio in het Overlegcomité een soort ad-hocregeringsorgaan geworden, iets suprafederaal, waar men onder de ‘drie groten’ beslist.
• Verwacht wordt overigens dat daar volgende week een hele rimram wordt geregeld, zodat het normale leven weer op gang komt:
  • De horeca heropent.
  • De bubbel van vier verdwijnt.
  • Reizen naar het buitenland wordt weer mogelijk.
  • Naar de mis gaan, zal weer kunnen.
  • Kleine evenementen worden geregeld.

Interessant om te noteren: Ecolo-covoorzitter Rajae Maouane doet de deur naar N-VA schijnbaar open, maar die klapt meteen weer dicht.

• Opvallend: Ecolo probeert zich ‘gematigd’ op te stellen in deze fase van de coronacrisis. Immers in een interview gisterenochtend op La Première, was de jongere collega van Jean-Marc Nollet (Ecolo), Rajae Maouane, bijzonder voorzichtig over een mogelijke coalitie, waar ook N-VA in zou zitten.
• “We moeten de politieke breuken overstijgen, dat heeft deze crisis op algemene wijze aangetoond. Wij willen met alle mogelijke partijen aan tafel die een toekomst aan dit land willen geven, en een maatschappij bouwen waar ieder, in Noord en Zuid, z’n plaats heeft”, zo stelde Maouane.
• Was dat het opgeven van een veto tegen de N-VA, dat Ecolo ondertussen al een jaar stelt? Anders dan bij de PS, waar ook al vaak publiek veto’s gesteld zijn, dreven de Franstalige groenen hun ‘njet’ ook systematisch door: ze weigerden aan tafel te verschijnen als N-VA er ook bij zat, deze zomer, en willen gewoon niet weten van enige mogelijke coalitie met Bart De Wever en co.
• Ook nu blijkt dat er, ondanks die sussende woorden van Maouane, niets veranderd is. “Geen enkele verandering van positie“, zo ‘verzekeren’ verschillende kopstukken vandaag in La Libre. Een combinatie met de N-VA blijft uitgesloten. “Want als Rajae spreekt over ‘partijen die een toekomst willen voor het land’, dan sluit ze toch duidelijk de N-VA uit?”, zo stelt een Ecolo-kopstuk anoniem.
• Die starre houding van Ecolo heeft grote consequenties voor de geestesgenoten in Vlaanderen. Groen en Ecolo vormen immers één fractie in de Kamer: de Vlaamse groenen worden zo meegesleurd in een veto tegen de N-VA, wat niet bepaald strookt met de immer weerkerende mantra van ‘constructief’ aan politiek doen.
• “We zitten veel te veel vast aan dat federaal huwelijk met Ecolo, waar de starheid regeert. Op die manier doen we onszelf pijn, het zou niet slecht zijn om daarvan los te komen”, zo stelt een toonaangevend parlementslid bij Groen. Om maar te zeggen: niet iedereen daar is het helemaal eens met de strategie van ‘scotchée‘ te zijn met Ecolo.