Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA heeft een opvallende ontdekking gedaan. Nadat wetenschappers data analyseerden van de ruimtesonde OSIRIS-REx, die in 2020 monsters verzamelde van de asteroïde 101955 Bennu, ontdekten zij dat de oppervlakte zo los is dat het ruimtetuig erin zou zijn gezonken moest het niet onmiddellijk zijn vertrokken.

Volgens NASA is het materiaal waar de asteroïde uit bestaat zo losjes op elkaar gedrukt dat de consistentie van het hemellichaam eerder lijkt op drijfzand, in plaats van een massieve rots zoals aanvankelijk werd gedacht. Het ruimteagentschap vergelijkt het zelfs met een ballenbak voor kinderen. 

“We vonden veel lege ruimte aan de oppervlakte,” zei Kevin Walsh, een lid van het team van het Southwest Research Insitute in San Antonio dat de missie uitvoerde, in een persbericht. Walsh en missieleider Dante Lauretta publiceerden op donderdag twee papers waarin zij hun bevindingen uitleggen. 

“Holy cow!”

De wetenschappers hadden al van het begin door dat er iets merkwaardigs aan de hand was met 101955 Bennu. Toen OSIRIS-REx in 2018 bij de steen aankwam, werd al meteen duidelijk dat de oppervlakte sterk verschilde van de originele verwachtingen. Zij dachten, gebaseerd op observaties die vanop de aarde werden gedaan, dat de asteroïde een glad oppervlakte zou hebben. In realiteit was het anders: Bennu was bezaaid met rotsblokken. Bovendien spuwde de asteroïde regelmatig materiaal de ruimte in.

Later, toen de extractie van materiaal in 2020 werd uitgevoerd, kwam de grootste schok. Hoewel het ruimteschip heel zachtjes neerstreek om snel een staaltje op te pikken van de oppervlakte van de asteroïde, spatte de oppervlakte op dramatische wijze uit elkaar. Volgens Ron Ballouz, een lid van het OSIRIS-REx-team, zou het ruimtetuig in de asteroïde zijn gezonken alsof het drijfzand was, moest het langer dan een paar seconden op de oppervlakte hebben gezeten. Lauretta en zijn team waren in shock. “We hadden iets van, ‘holy cow!’”

Uiteindelijk bleek dat de zachte landing van OSIRIS-REx een krater van acht meter breed had gecreëerd. Het team besloot daarna om het ruimtetuig nog eens naar de oppervlakte te sturen om foto’s te maken. “Om te zien hoe groot de puinhoop was die we hadden gemaakt”, zegt Lauretta. 

De ontdekking dat 101955 Bennu veel minder compact is dan aanvankelijk gedacht, kan wel eens van pas komen voor een onverwacht project: de ontwikkeling van systemen om de aarde te verdedigen tegen inslagen van asteroïden. Momenteel hebben we immers nog geen enkele manier om een inslag te vermijden. Bovendien weten we nog niet genoeg over asteroïden om een effectief verdedigingsmechanisme te creëren.

Volgens NASA zou het bijvoorbeeld goed kunnen dat objecten zoals 101955 Bennu, die amper door hun eigen zwaartekracht worden samengehouden, uit elkaar zouden kunnen vallen in de atmosfeer, waardoor één gevaarlijk object kan veranderen in veel kleinere gevaarlijke objecten. Dergelijke stenen opblazen zou dus geen oplossing zijn. Omgekeerd kan het natuurlijk ook: stenen die sowieso al uit elkaar zullen vallen, kunnen we gewoon hun vrije gang laten gaan. 

“We beginnen nu pas te begrijpen wat dit soort hemellichamen zijn”, zegt Patrick Michel, wetenschapper bij het OSIRIS-REx-project en onderzoeksdirecteur bij het Centre National de la Recherche Scientifique aan het observatorium Côte d’Azur in Nice, Frankrijk. 

(fjc)