In het kort

• Het licht van verre sterrenstelsels wordt gebogen en vervormd door immense zwaartekracht. Dit leidt tot de vorming van een “Einsteinring”.
• De James Webb-ruimtetelescoop legt beelden vast die de kracht van gravitationele lensing onthullen.
• De zwaartekrachtlens fungeert als een krachtig vergrootglas, waardoor astronomen verborgen geheimen van verre en zwakke sterrenstelsels kunnen ontrafelen.

NASA’s James Webb-ruimtetelescoop heeft onlangs een afbeelding vastgelegd van een kosmisch fenomeen dat bekend staat als een “Einsteinring“. Dit hemelse wonder doet zich voor wanneer licht van een ver sterrenstelsel wordt gebogen en vervormd door de immense zwaartekracht van een ander, dichterbij gelegen sterrenstelsel. Stel je voor dat licht een kosmische omweg maakt rond een enorm object, dat is in wezen wat hier gebeurt.

Dit fascinerende visuele effect, dat wetenschappelijk bekendstaat als “gravitationele lensing“, is een direct gevolg van Einsteins algemene relativiteitstheorie. Die theorie stelt dat massieve objecten het weefsel van ruimtetijd vervormen, waardoor licht zijn pad afbuigt. In dit specifieke beeld zien we een elliptisch sterrenstelsel dat schijnbaar wordt omringd door een spiraalvormig sterrenstelsel. Een bewijs van de kracht van zwaartekracht op kosmische schaal.

Ambitieuze doelen

Deze “Einsteinringen” fungeren als krachtige vergrootglazen, waarmee astronomen verre en zwakke sterrenstelsels kunnen bestuderen die anders buiten ons bereik zouden liggen. Deze specifieke ring werd vastgelegd als onderdeel van het onderzoek Strong Lensing and Cluster Evolution (SLICE) onder leiding van een team van de Universiteit van Luik in België. Hun ambitieuze doel: het traceren van de evolutie van clusters van melkwegstelsels over een periode van maar liefst acht miljard jaar.